Üç çocuğa ayda 37 TL

MALİYE Bakanlığı’nca hazırlanan Gelir Vergisi Kanun Tasarısı dün Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Tasarıyla 210 maddeyi aşan Gelir Vergisi Kanunu ile 45 maddeden oluşan Kurumlar Vergisi Kanunu birleştirilip 92 maddeye indirildi. Hükümetin uzun süredir üzerinde çalıştığı “bebelere teşvik” düzenlemesi de tasarıya girdi. Buna göre üçüncü çocuk için indirim oranı yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarılırken, çocuk tanımı da genişletiliyor.

İlk iki çocuk için çocuk başına yüzde 7,5 olan indirim oranı ise korundu. Asgari ücretin 1000 TL olduğu hesap edilirse bunun vergisi yüzde 15 üzerinden 150 TL ediyor. Bu durumda 3 çocuğu olan bir aile yüzde 25 vergi avantajı ile ayda 37 TL daha az vergi ödeyecek. Daha önce 3’ncü çocuğa verilen teşvik yüzde 5’ti. 3 çocuğu olan bir aile aynı hesap üzerinden 30 TL vergi avantajı sağlıyordu. Bir başka deyişle bugünkü asgari ücret gözönüne alırsa yeni düzenleme ile 3. çocuğa ayda 7 TL’lik fark verilmiş olacak.

Anne ve babasını kaybeden yeğenler de mükelleflerin kendi çocukları gibi vergi indiriminden yararlanacak. Kreşlerin yaygınlaştırılması teşvik edilecek, kadınların çalışma hayatına katılımını arttırmak için destekleyici vergi düzenlemeleri yapılacak.

EV KADINLARI VERGİDEN MUAF

Geleneksel, kültürel ve sanatsal değeri olan kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyet gösterenlerle el emeğine dayalı üretim yapan ev kadınları vergiden muaf olacak. Evlerdeki dikiş, nakış makinesi kullanarak, dışarıdan işçi çalıştırmamak kaydıyla havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı, deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, çiçek boncuk, tığ örgü gibi işleri yapan ev hanımları esnaf muafiyetinden yararlanacak.

SANATÇIYA DA DESTEK GELİYOR

Türkiye’nin kültürel zenginliklerini korumak ve geliştirmek, fikir ve sanat eserlerini teşvik etmek amacıyla sanat ve sanatçılar desteklenmeye devam edilecek. Bu kişilerin ve mirasçılarının, fikir ve sanat eserlerinden elde ettikleri gelirlerin kanunda belirtilen haddi aşmayan kısmı vergiden istisna ediliyor.

ENGELLİYE KORUMALI AVANTAJ

Engellilere sağlanan vergisel avantajlar artırılarak devam ettiriliyor. Engelli vatandaşların istihdam imkanlarının artırılması amacıyla korumalı işyeri indirimi getiriliyor. Bu işyerlerinde istihdam edilen engelli çalışanlara yapılan ve kazancın tespiti sırasında indirilen ücret ödemeleri beyanname üzerinden de indirilebilecek.

YATAK ÜCRETLERİNDE İNDİRİM

Öğrenci yurtları, bakımevleri ve huzurevlerine ödenen oda ve yatak ücretleri gayrımenkul sermaye iradından indirilecek.
Kreş hizmetinin yaygınlaştırılması teşvik edilerek kadınların çalışma hayatına katılımını ve aileyle toplum refahını arttırmak için nüfus ve aile politikaları çerçevesinde destekleyici vergi düzenlemeleri yapılacak.
Sahip olduğu konutu eşinin anne ve babasının ikametine bedelsiz olarak bırakanlar bu konutlar için emsal kira bedeli üzerinden gelir beyan etmek zorunda kalmayacak. Vergi tabanını genişletmeye yönelik olarak teknolojik gelişmeler ışığında her türlü elektronik ortam veya alan adının kiralanmasından elde edilen iratların gayrımenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanıyor.

CEO’LARA “TARİFELİ” VERGİ

Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine ortaklık payıyla ilişkili olmaksızın ödenen kar paylarının ücret olarak tarifeye göre vergilendirilmesi öngörülüyor.
Birden fazla işyerinde ticari faaliyette bulunanlarla kanunda öngörülen haller dışında birden fazla taşıtla iş yapanlar basit usulden yararlanamayacak.

ENERJİ TASARRUFUNA TEŞVİK

Isı yalıtımı ve enerji tasarrufuna yönelik harcamalar elde edilen kira gelirinden doğrudan indirilecek. Çiftçi ve çiftçi sayılanın yanında çalışan işçilerin asgari ücrete tekabül eden ücretleri için vergi indirimi getiriliyor. Ayrıca biçerdöver, kamyon veya ikiden fazla traktöre sahip olmak tek başına gerçek usulde vergilendirilmeyecek. Tasarıyla beyanname veren mükellef sayısının da artırılması öngörülüyor. Bu kapsamda, ücret ve istisna serbest meslek kazancı elde eden gerçek kişilerden, elde etikleri gelirleri, kanunda belirlenen tutarı aşanlara da beyanname verme zorunluluğu getiriliyor.

KENTSEL RANTLARA DARALTMA

Kentsel rantların ve sermaye kazançlarının vergilendirilmesindeki istisnalar daraltılıyor. Buna göre taşınmazlar, pay senetleri, ortaklık hakları ve hisselerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, elde tutma süresine göre kademeli olarak istisnaya tabi tutularak vergilendirilecek.

YÜZDE 15-35 ARASINDA VERGİ

Yatırım, üretim ve istihdamın artırılmasına olumlu katkılar sağlayan vergi oranları ve tarife yapısı korunuyor. Bu çerçevede, gerçek kişilerin gelirleri artan oranlı tarifeye göre yüzde 15 ile yüzde 35 arasında, kurum kazançları ise yüzde 20 oranında gelir vergisine tabi tutulmaya devam edilecek.

Küçük esnafa ekstra destek

SOSYAL devlet olmanın bir gereği olarak; çok küçük çapta iş yapan, kazancı ancak geçimini sağlamaya yeterli olan kişiler gelir vergisinden muaf tutuluyor. Düzenlemeyle motorlu nakil vasıtaları kullanmamak koşuluyla gezici olarak veya bir işyeri açmadan perakende ticaretle uğraşanlar esnaf sayılmayacak. İşyeri açmadan gezici olarak iş yapanlar da esnaflıktan muaf tutuluyor.

Ar-Ge harcamasına indirim

TASARIDA yüksek katma değer yaratma potansiyeli bulunan mal ve hizmetlerin üretiminin artırılması ve Türkiye’nin katma değer zincirinde daha yukarı taşınabilmesi için uygulamaya konulan hizmet ihracatına yönelik teşvikler de yer alıyor. Buna göre ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet gücünü artırmak amacıyla yapılan Ar-Ge harcamalarının tamamı beyanname üzerinden indirilebilecek.

Gönüllü uyum artacak

TASARIYLA mükellefin vergiye uyum maliyetlerinin azaltılarak vergiye gönüllü uyumunun artırılması hedefleniyor. Tasarıda beyanname verme süreleri bir ay öne çekilerek, dördüncü dönem geçici vergi beyannamesi kaldırılıyor. Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden, hasılat eşiklerinin altında kalanların, basit usulde vergilendirilebilmesi imkanı korunuyor. Basit usule tabi mükelleflerin kayıtlarını kendilerinin tutabilmesine olanak tanınıyor.

Yabancı işadamına 3 yıl şartı

TÜRKİYE’de kalma süresi 3 tam yılı aşan iş adamları, uzmanlar, memurlar, basın ve yayın çalışanları tüm kazançları üzerinden vergilendirilecek. Tam mükellefiyet ölçütü, OECD uygulamalarına paralel olarak, 12 aylık herhangi bir kesintisiz dönemde, toplam 183 gün veya daha fazla Türkiye’de kalanları kapsayacak şekilde düzenleniyor. Bu düzenlemeler ile vergi tabanı daha da genişliyor.

Gençlere “iş” teşviği

HÜKÜMET, düzenlemeyle genç girişimcilere de vergi indirimi getiriyor. İlk defa gelir vergisine tabi olacak 29 yaşını doldurmamış genç girişimcilerin iş kurmaları teşvik ediliyor.
Bu kapsamda, 3 yıl boyunca elde edilen kazancın asgari ücrete denk gelen kısmı üzerinden hesaplanan vergi, genç girişimciler tarafından verilecek gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergiden indirilebilecek.

Çalışanlara ‘BES’ indirimi

YURTİÇİ tasarruf seviyesinin artmasını desteklemek amacıyla işverenler tarafından çalışanların Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) ödenen katkı paylarının gelir ve kazançlardan indirilmesi sağlanıyor. Vergi kaçırmaya yönelik girişimlerin önüne geçebilmek amacıyla vergi güvenlik müesseselerine de yer veriliyor. Tasarıda başlıca vergi güvenlik müesseseleri olarak, “emsal kira bedeli esası, örtülü sermaye, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı ve zararlı vergi rekabetine yol acan ülkelere yapılan ödemelerde vergi kesintisi” sayılıyor.

Tek konuta vergi istisnası

KONUT sahipliğinin temel ihtiyaçlar arasında yer almasından hareketle ikamet amacıyla kullanılan tek konutun elden çıkarılmasından doğan kazançlar vergiden istisna edilecek. Bu düzenlemenin inşaat sektörünü canlandırarak ekonomik büyümey katkı sağlaması hedefleniyor.
Ülkenin beşeri sermaye kapasitesini ve kalitesini daha yukarı seviyeye çıkarmak amacıyla eğitime sağlanan vergisel teşvikler artırılarak devam ettiriliyor. Kurumların halka açılması teşvik edilerek sermayenin tabana yayılması kolaylaştırılıyor.

Uluslararası fonlara destek

FİNANSAL piyasaların derinliğini artırmak, yatırımlara kaynak sağlamak ve girişimciliği desteklemek amacıyla bireysel katılım sermayesi, girişim sermayesi ve uluslararası fon yönetim şirketlerinin Türkiye’de faaliyette bulunması destekleniyor. Tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesiyle üretim, istihdam ve rekabetçiliğin artırılması amacıyla yatırım teşvik sistemi kapsamında yürütülen indirimli kurumlar vergisi uygulaması da indirimli gelir vergisi adı altında düzenleniyor. Benzer şekilde yatırım teşvik sistemi kapsamında sosyoekonomik gelişmişlik düzeyine göre belirlenin iller için sağlanan istihdam teşviklerine devam ediliyor.

ecelikkan@hurriyet.com.tr