Esra SAHİCİ
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 10, 2007 00:00
Dünya borsalarına BNP Paribas bombası düştü. Fransız BNP Paribas ABD’de mortgage kredilerine endeksli üç fonunu, fiyat belirleyemediği için dondurduğunu açıkladı. BNP’nin bu açıklaması, ABD’den, Avrupa ve Asya’ya tüm borsalarda büyük satış dalgası yarattı. Avrupa Merkezi Bankası ile ABD Merkez Bankası bu sarsıntının etkilerini azaltmak için piyasaya nakit vererek müdahale etti. Dalgadan nasibini alan İMKB günü yüzde 4 kayıpla 49.975’ten tamamaladı.
ABD krize dönüşen
mortgage sorunu Avrupa’ya sıçradı. Türk Ekonomi Bankası’nın (TEB) ortağı olan Fransız bankası BNP Paribas, 1.6 milyar dolarlık üç fonun işlemin durdurması ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) likiditeyi artırmak için 94.8 milyar
Euro’luk müdahalesi dünya piyasalarında deprem etkisi yarattı. Bu gelişmelere balı olarak Avrupa borsalarında büyük çöküş yaşanırken, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası da (İMKB) paniğe döşüne satışlarla sarsıldı ve günü yüzde 4.02 değer kaybıyla 50 bin puanın altında kapattı. Döviz piyasasında ise riskten kaçan yabancı yatırımcıların satışlarının etkisiyle güne 1.25 YTL düzeyinden başlayan
dolar, gün içindeki dalgalanlanmayla, 1.2985 YTL’ye kadar yükseldi.
ECB VE FED’DEN MÜDAHALE: Fransa’nın en büyük bankalarından biri olan BNP Paribas, 1.6 milyar dolar paya sahip olan üç fonun işlemlerini, ABD mortgage kredilerinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle fiyat belirleyemediği ve bu yüzden geçici olarak ödemelerin dondurulduğunu açıkladı. Ardından ECB,
kredi sorunları nedeniyle tedirgin olan Euro bölgesi para piyasalarını yatıştırmak için piyasaya 94.8 milyar Euro (130.8 milyar dolar) müdahale etti. Gerilen piyasaları rahatlatmak isteyen ECB, daha çok likidite sağlamak için yüzde 4 oranından ihaleye çıktı. ECB, ABD piyasalarında yaşanan mortgage çöküşünün ve BNP Paribas’n dondurulan üç fonunun Avrupa’daki etkilerini azaltmak için harekete geçti. 13 üye ülkeli Avrupa Birliği’nin para politikalarını kontrol eden ECB, piyasaları rahatlatmak için 95 milyar dolara yakın bir kaynağı ayırdı. Öte yandan ABD Merkez Bankası (FED) Dow Jones’ta yer alan bir haberde 12 milyar dolarla piyasalara likit enjekte ettiği belirtildi.
RİSKTEN KAÇIŞ: Yaşanan bu gelişmeler
riskli piyasalara yatırım yapan yatırımcılarında kaçışına neden oldu. Japon Yeni dolar karşısında değerlendi ve carry trade (Japon Yeni ile ucuza fonlama) pozisyonlarını kapatan yatırımcılar hızla gelişmekte olan ülke piyasalarında çıkış yaptı
. Borsalar hızla değer kaybederken ülke para birimleride gerilemeye başladı. ABD vadeli işlemlerinde ise yüzde 2’ye varan değer kaybı gündeme gelirken, Avrupa borsalarında ise resmen çöküş yaşandı. Özellikle Fransız Borsası yüzde 3’ün üzerinde değer kaybederken, Almanya’da yüzde 2 değer kayıpları gündeme geldi. Bu çıkıştan herzaman olduğu gibi en büyük payı Türk piyasaları aldı.
DOLAR 1.29 YTL’Yİ AŞTI: Yabancı yatırımcıların güvenli limana kaçışlarıyla birlikte dün içerde dolar hızla değer kazandı. Önceki gün ABD Merkez Bankası Başkanı’nın (FED) yaptığı ılımlı açıklamalarla 1.25 YTL düzeyine kadar gerileyen dolar, dün 5 kuruş değerlendi. Bankalar arası piyasada açılışta 1.2505 YTL’ye kadar gerilemiş olan dolar BNP’nin açıklamasının ardından öğle saatlerinde 1.26 YTL’ye çıktı. Fonlara ait endişelerin artması ve bu haberlerin devam edeceği yönündeki olumsuz beklentiler yabancıların dolar alımlarını artırdı. Böylece dolar gün içinde 1.2985 YTL’ye kadar çıktı. Bugün valörlü işlemlerde 1.2830 YTLden işlem gören dolar, serbest piyasada günü 1.2900 YTL’den tamamladı
. Bono bileşik faizi dün yüzde 17.50 düzeyine çıktı.
İMKB 50 BİNİN ALTINDA: Yaşanan bu gelişmelerle alt üst olan dünya borsalarının peşine takılan İMKB Ulusal 100 Endeks’i de tepetaklak oldu. BNP Paribas haberinin ve ECB’nin piyasaya müdahalesinin ardından, yabancı yatırımcılar İMKB’de soluksuz satışa geçti. Güne 52 puandan başlayan ve ilk seansta sakin olan borsada, ikinci seansta Avrupadaki satışlara paralel büyük çöküş yaşandı. İMKB 100 Endeks’i yüzde 4.02 değer kaybıyla 50 biniin altına indivev günü 49. 975 puandan kapattı.
Paris Borsası hızlı düştüBNP Paribas’nın üç fonunun ödemelerini durdurması mali kurumların hisselerine darbe vurması nedeniyle Avrupa borsalarındaki düşüş yüzde 2’yi geçti. Avrupa çapında önde gelen hisseleri kapsayan FTSEurofirst 300 endeksi yüzde 2.02 düşüşerken, Paris borsasında kayıplar birara yüzde 4 sınırına dayandı. ABD borsa endeks vadeli işlemleri de, yüksek riskli mortgage sektöründeki sorunların Avrupa borsalarını vurmaya başlamasının yatırımcıları devlet tahvillerine yöneltmesi nedeniyle düştü. Wall Street’te düşük açılış işareti verdi. ABD ekonomisinde yavaşlama ve mortgage endişelerinin, dünyanın en büyük enerji tüketicisi olan ABD’nin yakıt stoklarındaki düşüşü gölgede bırakması nedeniyle petrol fiyatları da düştü ve Brent ham petrolü varil başına bir dolardan fazla gerileyerek 69.55 dolardan işlem gördü.