Nilgün KARATAŞ
Oluşturulma Tarihi: Aralık 22, 2006 00:00
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Türkmenbaşı’nın ani ölümü başta bu ülkeyle iş yapan işadamları olmak üzere Türk iş dünyasında da büyük üzüntü yarattı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 15 yılda 400 milyon doların üzerine çıkmasa da, Türkmenbaşı, "İki devlet bir millet" sözüyle pek çok Türk işadamını ülkesine yatırım yaptırmayı başardı.
YATIRIMLARIN YARISI: Türkmenistan’ın 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesinin ardından ilk tanıyan ülke olan Türkiye ile ilişkileri her zaman sıcak tutan Türkmenbaşı, iki ülke arasındaki yakınlığı yatırıma dönüştürmeyi başarmış bir devlet başkanı oldu. Yatırım ortamı henüz yeterince gelişmese de Türkmenistan pamuk, doğalgaz ve petrol kaynaklarıyla yatırımcıları cezbetti. Türkmenistan’ın bağımsızlığını kazanmasından bu yana ülkeye toplam 8 milyar
dolar civarında yatırım yapıldığı, bunun 4.5 milyar dolarının ise Türk firmaları tarafından geliştirildiği belirtiliyor.
TEKSTİLİ TÜRKLER KURDU: Türk doğrudan yatırımlarının Orta Asya’da Kazakistan’dan sonra en fazla gittiği ülke olan Türkmenistan’da özellikle tekstil sektörünün temelini Türk işadamları arttı. Bu sektörün yanı sıra Türk firmaları tarafından tarım teknolojileri, bankacılık, sağlık sektörü, kağıt sanayi ve gıda sektörüne pek çok yatırım gerçekleşti. Türk yatırımlarının Türkmenistan’ın ihracat potansiyelinin artmasına önemli katkıda bulunduğu, önceleri ham pamuk ihraç eden bu ülkenin bu yatırımlarla tekstil ve hazır giyimde Orta Asya’nın merkezi haline geldiğine dikkat çekiliyor.
ÇALIK VE KÖLÜK: Türkmenistan’da Türk yatırımcı denilince akla ilk gelen isim, Ahmet Çalık. Bir dönem Tekstil Bakan Yardımcılığı da yapan Çalık’ın bu ülkede tekstilin yanısıra kağıt, gübre, çimento, inşaat ve enerjide milyarlarca dolarlık yatırımları bulunuyor. Çalık Holding’ten hemen sonra akla gelen bir diğer Türk şirketi ise Kölük Holding. Kölük de tekstil dışında inşaat ve finansal hizmetler alanında faaliyet gösteriyor. Tekstilde önemli Türk yatırımları olarak da Nebo, Kotam ve Linkway İplik sayılıyor. Ayrıca Aşkabat’taki Turkmenistan Coca-Cola Bottlers’da Anadolu Grubu büyük hissedar olarak yer alırken, Ziraat Bankası’nın iştiraki Turkish-Turkmen Bank da ülkedeki dört yabancı sermayeli şirket olarak faaliyet gösteriyor.
MÜTEAHHİTLİK DE BÜYÜK: Türkmenistan, Türk müteahhitleri açısından da önemli bir pazar. Türkmenistan’da havaalanından cumhurbaşkanlığı sarayına, stadyumdan otele kadar 350’den fazla proje Türk şirketlerinin imzası bulunuyor. Bu projelerin tutarı 2004 yılı itibariyle 5.5 milyar dolar civarında. Türkmenistan’da faaliyet gösteren müteahhitlik firmaları arasında ise GAP İnşaat, Üçgen, Ekpar, Mensel, Gama, Summa, Polimeks,
Burç ve Alarko sayılıyor.