Türkiye’de kullanımı giderek artan scooter’lar için yönetmelik hazırlanıyor... İşte scooter yönetmeliği
Güncelleme Tarihi:
Daha önce Hürriyet’in duyurduğu scooter düzenlemesi ortaya çıktı. Taslak metne göre, azami hız sınırı 18 km olacak. 16 yaşından küçükler trafikte scooter kullanamayacak. 16-18 yaş arasındaki kullanıcılardan mobilet ya da motosiklet ehliyeti istenecek. 18 yaşından büyükler için ehliyet şartı olmayacak. İki kişi scooter’a binemeyecek. Yaya yollarında ve kaldırımlarda scooter kullanılmayacak. Scooterlar kaldırımlara ve direklere rastgele bırakılmayacak. Yönetmelikteki adı ‘e-skuter’ olacak. Kuralları ihlal eden ceza yiyecek. Devletin ilk resmi scooter’ı ‘çuf çuf’ olacak.
Son dönemde bütün dünya şehirlerinde gittikçe kullanımı yaygınlaşan scooterlara Türkiye’de de ilgi gittikçe katlanıyor. Alternatif ulaşım aracı olarak çok sayıda vatandaşın tercih ettiği ve severek kullandığı bu scooterların yasal olarak belli bir tanımı olmadığı için kullanım şekli sıkıntılar oluşturabiliyordu. Bazı vatandaşlar bu araçların kaldırımlarda kullanılmasına ve rastgele park edilerek görüntü kirliliği oluşturmasına tepki gösteriyordu. Temmuz ayında Hürriyet’in gündemi getirdiği scooter yönetmeliğinde son aşamaya gelindi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın kamu, üniversite ve sektör temsilcileri ile beraber çalışıp hazırladığı taslak metin ortaya çıktı. Diğer ilgili bakanlıkların da katılımı ise son halini alacak olan yönetmelik 2021’in başında yürürlüğe girecek.
REKABETÇİ SİSTEM
Sirkeci Garı’ndaki tarihi Orient Express Restaurant’ta bir araya geldiğimiz Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Ana hedefimiz, küresel düzeyde rekabetçi akıllı ulaşım sistemleri kurmak. e-scooterlarla ilgili araç tanımlamalarının yapılması, yetki belgesi ve şartlarının belirlenmesi, araçların kullanım şartlarının tespit edilmesi, veri güvenliğinin sağlanması, yükümlülük ve hakların belirlenmesi gerekiyor. Ancak bunlarla daha sürdürülebilir ve çevreci bir anlayışla hareket edebiliriz” dedi.
UKOMELER ÇALIŞACAK
Yönetmelikle birlikte belediyelere daha fazla iş düştüğünü söyleyen Bakan Karaismailoğlu, “Biz bakanlık olarak bu konuda bir çerçeve çiziyoruz. Burada en çok merak edilen konuların başında bu araçların hangi yolu kullanacağı, nereye park edileceği ve bir sorun yaşandığında vatandaşı çözüm için kime gideceği geliyor. Biz de bunların üzerinde durduk. Süreç hala işliyor. Özellikle UKOME’ler scooterlar konusunda daha aktif rol oynayacak. Şirketler belediyelerden yetki belgesi alacak. Karayolları Trafik Kanunu’na göre araç tanımlaması yapılacak. Bir kaza ya kural ihlali durumunda bunlara göre değerlendirmede bulunulacak” diye konuştu.
15 MADDEDE YENİ SCOOTER YÖNETMELİĞİ
1- Araç tanımlaması ile trafiğe çıkacak olan scooterlar, plaka gibi bir kimlik bilgisi taşıyacak.
2- Kiralık araçlarda olduğu gibi bu scooter’ı kiralayan kişi kiralama boyunca yapılan ihlallerden ve kural hatalarından sorumlu olacak.
3- Scooterlar yönetmelikte ‘e-skuter’ olarak yer alacak.
4- Bakanlıktan lisans, belediyeden yetki belgesi alacak.
5- Scooter’ların azami hız sınırı 18 km/s olacak.
6- Hız sınırı 50 km/s üzerinde olan yollarda scooter kullanılamayacak.
7- 16-18 yaş aralığındakilerden M ve A1 yani motosiklet ya da mobile ehliyeti istenecek.
8- Kara yolları tarafik kanunda tanımlanacak. Trafik cezası kesilebilecek.
9- İki kişi scooter’ı kullanamayacak. Çanta harici eşya taşınamayacak.
10- Yayaları ve engellileri tehlikeye sokmayacak. Kask gibi güvenlik aksesuarları teşvik edilecek.
11- Scooter’ların kiralanması konusunda kullanılan sunucular Türkiye’de bulunacak.
12- Yaya yolundan değil bisiklet gibi araç yolunun sağından gidebilecek.
13- Sadece belirlenen bölgelerde kullanılabilecek. Yazılım her yola ya da bölgeye girilmesine müsaade etmeyecek.
14- Rastgele direklere ve kaldırımlara bırakılamayacak. Uygun parklama alanları belirlenecek.
15- Üniversite kampüslerinde kurallar daha serbest olacak.
TCDD’DEN SCOOTER HAMLESİ: ‘ÇUF ÇUF’
Özel sektördeki bu hareketliliğin ardından devlet de scooterlar konusunda ilk resmi adımını atmaya hazırlanıyor. Çuf Çuf markası ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) bünyesinde vatandaşlara e-scooter hizmeti verileceğini söyleyen Bakan Karaismailoğlu, “Çok yakında tren garlarında bu hizmete başlayacağız” dedi.
EN AZ 2 BİN SCOOTER ŞARTI VAR
Scooterların bir ilde hizmet vermesi ise belli şartlara ve yeterliliklere bağlanıyor. Buna göre şirketlerden 500 bin lira sermaye ve en az 2 bin scooter bulundurma şartı aranacak. Ancak yerlilik oranı yüksek olan firmalarda bu bin adet olarak uygulanacak. Firmalar çağrı merkezi hizmeti sunacak ve sunucuları Türkiye’de barındıracak.
SCOOTER PAZARI NE DURUMDA?
- Dünyada paylaşımlı e-scooter sayısı: 800 bin
- Türkiye’de paylaşımlı e-scooter sayısı: 35 bin
- Türkiye’de e-scooter ile yapılan yolculuk sayısı: 10 milyon
- Türkiye’de e-scooter ile katedilen mesafe: 15 milyon km
- Türkiye’deki kullanıcı sayısı: 3 milyon
- Türkiye’de yolculuk başına yapılan ortalama kilometre: 1.5 km
Türkiye’de kullanılan iller: İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, Gaziantep, Yalova, Hatay, Bursa, Antalya, Mersin, Muğla, Kahramanmaraş, Kocaeli.
300 MİLYAR DOLARI AŞACAK
- Dünya çapında paylaşımlı e-scooter sayısının 10 yılda 6 kat artacağı tahmin ediliyor.
- 2019’da e-scooter sektörünün büyüklüğü 18.6 milyar dolar oldu.
- 2030 yılında e-scooter sektörünün 300 milyar doları aşan bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor.
- Dünya çapında yıllık 7 trilyon kilometre yolculuk mikro hareketlilikle gerçekleşebilir.
- Yıllık 1.7 milyar ton karbon salınımı önlenebilir.