Türkiye'de de 'Hedge Fon'lar kurulacak
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 24, 2006 14:53
"Hedge fon" olarak adlandırılan "Yüksek Riskli Yatırım Fonları" nın Türkiye’de de kurulmasına izin veriliyor. Söz konusu fonlara şimdilik sadece nitelikli yatırımcı olarak tanımlanan yatırımcılar yatırım yapabilecek.
Sermaye Piyasası Kurulu, diğer fonların tabi olduğu sınırlamalara tabi olmadan portföyünü oluşturup yönetebilen, bu nedenle de diğer fonlara göre daha fazla risk üstlenebilen fonların Türkiye’de de kurulmasına olanak sağlamak başlattığı çakılmalarda son aşamaya geldi.
Tüm dünyada giderek yaygınlaşan Yüksek Riskli Yatırım Fonları’nın yönettikleri varlıkların tutarının 1 trilyon doları geçtiği tahmin ediliyor. Taşımaya başladıkları büyük önem nedeniyle gerek IOSCO gerekse AB nezdinde bu fonları düzenleme çalışmaları sürdürülüyor.
Türkiye’ye yatırım yapan yabancı kurumlar arasında çok sayıda "hedge fon"da bulunuyor. Ancak Türkiye’de kurulmuş ve Türk portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilen bu tür fonlar bulunmuyor.
TEBLİĞ DEĞİŞİKLİĞİ GÖRÜŞE AÇILDI
Bu fonların Türkiye’de kurulabilmesine olanak sağlamak üzere SPK tarafından hazırlanan ve Yatırım Fonlarına ilişkin Esaslar Tebliği’ne eklemeler yapan taslak tebliğ ilgili tarafların görüşlerine sunuldu. Bir ay içerisinde gelecek eleştiri ve öneriler dikkate alarak son şekli verilecek olan tebliğ değişikliğinin yayımlanmasıyla sermaye piyasası yeni ve çok gelişmiş bir kuruma daha sahip olacak.
SPK tebliğde, katılma belgeleri sadece nitelikli yatırımcılara satılmak üzere kurulmuş olan yatırım fonları şeklinde tanımladığı "Hedge Fon"lar için "Yüksek Riskli Yatırım Fonu" adının kullanılmasını öneriyor.
Taslak tebliğde, yatırım sınırlamalarının içtüzüklerde serbestçe belirlenmesine olanak tanınarak "tek bir portföyden oluşan yüksek riskli yatırım fonu" ya da "yüksek riskli yatırım fonlarından oluşan fon" kurma olhanağı sağlanıyor.
NİTELİKLİ YATIRIMCI
Tebliğ taslağında söz zonusu fonlara yatırım yapabilecek olan "nitelikli yatırımcı"lar şöyle tanımlanıyor:
"Yerli ve yabancı yatırım fonları, emeklilik fonları, menkul kıymetler yatırım ortaklıkları, girişim sermayesi yatırım ortaklıkları, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, özel finans kurumları, portföy yönetim şirketleri, emekli ve yardım sandıkları, vakıflar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar, kamuya yararlı derneklerle nitelikleri itibariyle bu kurumlara benzer olduğu Kurulca belirlenecek diğer yatırımcılar ve halka arz tarihi itibariyle en az 1 milyon YTL tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek ve tüzel kişiler."
Yüksek riskli yatırım fonları, diğer yatırım fonları için geçerli olan içtüzük sınırlamalarından muaf tutuluyor. Yatırım stratejisi ve limitlerinin fon içtüzüğünde serbestçe belirlenmesi öngörülüyor.
Ayrıca, fonlar açığa satış, kaldıraç ve türev araç kullanımı gibi daha karmaşık portföy yönetim tekniklerini içtüzüklerinde yer alacak strateji ve limitler çerçevesinde kullanabilecekler. SPK diğer yatırım fonlarına açığa satış ve kaldıraç kullanımı izni vermiyor.
YATIRIMCILARA YÖNELİK KISITLAR
Yüksek riskli yatırım fonları yalnızca nitelikli yatırımcılara satılacak. Fon yatırımcıları için asgari yatırım tutarı ya da maksimum yatırımcı sayısı konusunda sınırlama getirilmiyor. SPK, yüksek riskli fonların piyasada tanınmasından sonra, diğer yatırımcıların da "yüksek riskli yatırım fonlarından oluşan fon"lar aracılığıyla yüksek riskli yatırım fonlarına yatırım yapmalarına olanak sağlayacak.
Yüksek riskli yatırım fonlarının katılma belgelerinin satışına aracılık edilebilecek kurumların bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip satış personeli istihdam etmeleri ve sözkonusu fon satışlarının bu satış personeli tarafından gerçekleştirilmesi öngörüldü.
Yüksek riskli yatırım fonları günlük fon fiyatı hesaplanması yükümlülüğünden de istisna tutularak ayda bir fiyat açıklamalarına olanak sağlanıyor.
Paylarının satışı sadece nitelikli yatırımcılarla sınırlandırılmış olan yüksek riskli yatırım fonlarının portföy yönetimini üstlenecek yönetici şirketlerin yöneticilerinden ve fon kurulu üyelerinden en az birer kişinin, ayrıca portföy yöneticilerinin tümünün sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey ve türev araçlar lisans belgelerine, bu fonlar konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmaları, ayrıca kurucu ile yönetici şirketin bu fonların yönetimine ilişkin risk yönetim süreçlerini de içeren iç kontrol sistemini oluşturmaları zorunlu tutuluyor.
Tüm dünyada giderek yaygınlaşan Yüksek Riskli Yatırım Fonları’nın yönettikleri varlıkların tutarının 1 trilyon doları geçtiği tahmin ediliyor. Taşımaya başladıkları büyük önem nedeniyle gerek IOSCO gerekse AB nezdinde bu fonları düzenleme çalışmaları sürdürülüyor.
Türkiye’ye yatırım yapan yabancı kurumlar arasında çok sayıda "hedge fon"da bulunuyor. Ancak Türkiye’de kurulmuş ve Türk portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilen bu tür fonlar bulunmuyor.
TEBLİĞ DEĞİŞİKLİĞİ GÖRÜŞE AÇILDI
Bu fonların Türkiye’de kurulabilmesine olanak sağlamak üzere SPK tarafından hazırlanan ve Yatırım Fonlarına ilişkin Esaslar Tebliği’ne eklemeler yapan taslak tebliğ ilgili tarafların görüşlerine sunuldu. Bir ay içerisinde gelecek eleştiri ve öneriler dikkate alarak son şekli verilecek olan tebliğ değişikliğinin yayımlanmasıyla sermaye piyasası yeni ve çok gelişmiş bir kuruma daha sahip olacak.
SPK tebliğde, katılma belgeleri sadece nitelikli yatırımcılara satılmak üzere kurulmuş olan yatırım fonları şeklinde tanımladığı "Hedge Fon"lar için "Yüksek Riskli Yatırım Fonu" adının kullanılmasını öneriyor.
Taslak tebliğde, yatırım sınırlamalarının içtüzüklerde serbestçe belirlenmesine olanak tanınarak "tek bir portföyden oluşan yüksek riskli yatırım fonu" ya da "yüksek riskli yatırım fonlarından oluşan fon" kurma olhanağı sağlanıyor.
NİTELİKLİ YATIRIMCI
Tebliğ taslağında söz zonusu fonlara yatırım yapabilecek olan "nitelikli yatırımcı"lar şöyle tanımlanıyor:
"Yerli ve yabancı yatırım fonları, emeklilik fonları, menkul kıymetler yatırım ortaklıkları, girişim sermayesi yatırım ortaklıkları, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, özel finans kurumları, portföy yönetim şirketleri, emekli ve yardım sandıkları, vakıflar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar, kamuya yararlı derneklerle nitelikleri itibariyle bu kurumlara benzer olduğu Kurulca belirlenecek diğer yatırımcılar ve halka arz tarihi itibariyle en az 1 milyon YTL tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek ve tüzel kişiler."
Yüksek riskli yatırım fonları, diğer yatırım fonları için geçerli olan içtüzük sınırlamalarından muaf tutuluyor. Yatırım stratejisi ve limitlerinin fon içtüzüğünde serbestçe belirlenmesi öngörülüyor.
Ayrıca, fonlar açığa satış, kaldıraç ve türev araç kullanımı gibi daha karmaşık portföy yönetim tekniklerini içtüzüklerinde yer alacak strateji ve limitler çerçevesinde kullanabilecekler. SPK diğer yatırım fonlarına açığa satış ve kaldıraç kullanımı izni vermiyor.
YATIRIMCILARA YÖNELİK KISITLAR
Yüksek riskli yatırım fonları yalnızca nitelikli yatırımcılara satılacak. Fon yatırımcıları için asgari yatırım tutarı ya da maksimum yatırımcı sayısı konusunda sınırlama getirilmiyor. SPK, yüksek riskli fonların piyasada tanınmasından sonra, diğer yatırımcıların da "yüksek riskli yatırım fonlarından oluşan fon"lar aracılığıyla yüksek riskli yatırım fonlarına yatırım yapmalarına olanak sağlayacak.
Yüksek riskli yatırım fonlarının katılma belgelerinin satışına aracılık edilebilecek kurumların bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip satış personeli istihdam etmeleri ve sözkonusu fon satışlarının bu satış personeli tarafından gerçekleştirilmesi öngörüldü.
Yüksek riskli yatırım fonları günlük fon fiyatı hesaplanması yükümlülüğünden de istisna tutularak ayda bir fiyat açıklamalarına olanak sağlanıyor.
Paylarının satışı sadece nitelikli yatırımcılarla sınırlandırılmış olan yüksek riskli yatırım fonlarının portföy yönetimini üstlenecek yönetici şirketlerin yöneticilerinden ve fon kurulu üyelerinden en az birer kişinin, ayrıca portföy yöneticilerinin tümünün sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey ve türev araçlar lisans belgelerine, bu fonlar konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmaları, ayrıca kurucu ile yönetici şirketin bu fonların yönetimine ilişkin risk yönetim süreçlerini de içeren iç kontrol sistemini oluşturmaları zorunlu tutuluyor.