Türkiye'de 86 bin bitki türü koruma altında
Güncelleme Tarihi:
Biyolojik çeşitliliğin gelecek nesillere aktarılmasını hedefleyen Ankara ve İzmir'deki tohum gen bankalarında muhafaza edilen bitki türü sayısı 86 bine ulaştı.
Bu türler arasında bulunan 10 bin çeşit tahıldan geliştirilen sertifikalı tohumlar hem Türkiye'de kullanılıyor hem de ihraç ediliyor.
2010 yılında hizmete açılan Türkiye Tohum Gen Bankası yaklaşık 300 bin çeşitlik muhafaza kapasitesi bakımından dünyada 3. sırada yer alıyor. Bitki türleri açısından genetik materyalin toplanması, kayıt altına alınması ve muhafazanın gerçekleştirilmesi işlemlerinin yapıldığı tohum gen bankası ayrıca değişik amaçlarla tarımda, endüstride ve çeşitli çevre kirliliği sorunlarının çözümünde kullanılabilecek virüs, bakteri, mantarların saklanma alanlarında da çalışıyor.
Türkiye Tohum Gen Bankası'nda, bitki tohumlarının eksi 18 derecede tutulduğu odaların yanı sıra herbaryum da yer alıyor.
Bitki çeşitliliği 10 bin türe yaklaşan ve 4 binin üzerinde endemik bitkiye ev sahipliği yapan Türkiye'de, gen bankalarında bugüne kadar 86 bin bitki türü koruma altına alındı.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın koruma altına alınan tohumlar üzerinde gerçekleştirdiği Ar-Ge çalışmaları sayesinde birçok tahıl grubunda sadece yerli sertifikalı tohumlar kullanılıyor.
“Gıda güvenliği garanti altına alınmalı”
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Masum Burak, muhafaza altına alınan tohumların, büyük kısmının kurum çalışanlarınca doğadan toplandığını, bunun yanı sıra sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerden de katkı aldıklarını ifade etti. Vatandaşların da tohum bağışında bulunduğunu anlatan Burak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Gelecek nesillerin gıda güvencesi bu tohumlar. Doğadaki genetik kaynaklarımız yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Gen bankasında bir yandan tohumları koruma altına alıyor, bir yandan da üzerinde araştırmalar yaparak geliştiriyoruz. Son teknoloji ürünleriyle donatılmış odalar ve laboratuvarlar burada hizmet veriyor. Bütün insanlığın geleceği gıda stratejisine bağlı. Gıda güvenliğinin garanti altına alınması lazım. Biz de Ar-Ge çalışmalarımızda gelecek nesillere gıda güvenliği sağlamayı hedefliyoruz.”
“Mercimek ve nohudun tümü yerli tohumdan üretiliyor”
Bakanlığa bağlı araştırma enstitülerinin yüzlerce çeşit tohum geliştirdiğini anlatan Burak, “Makarnalık buğdayın yüzde 98'i bizim çeşitlerimizden üretiliyor. Ekmeklik buğdayların yüzde 95'i, mercimeğin ve nohudun yüzde 100'ü, arpanın yüzde 99'u bizim enstitülerimizin çeşitleri. Son 15 yıla kadar çeltiğin hepsini ithal ediyorduk. Şu anda yüzde 100 yerli tohum kullanıyoruz. Bu yerli tohumların çoğunu da şu anda ihraç ediyoruz. Bakanlığımızın sertifikalı tohumlarına verdiği desteklerle beraber üretimde yüzde 90 yerli tohum kullanımına ulaştık” diye konuştu.
Burak, yerli tohumlardan 2002 yılında 360 bin çeltik üretilirken, geçen yıl 900 bin ton çeltik üretildiğini bildirerek, bunun yüzde 85'inin “Osmancık 97” isimli çeltik tohumundan üretildiğini söyledi.
Romanya, Bulgaristan, Ukrayna, Rusya'ya bu tohumların ihraç edildiğini belirten Burak, yerli araştırmacıların geliştirdiği yerli tohumların ihraç edildiğini ifade etti. Burak, “Toplam tohum ihracatımız geçen yıl 110 milyon doları buldu. Bu yıl 120 milyon dolar bekliyoruz” dedi.