OluÅŸturulma Tarihi: Eylül 23, 2001 00:00
Türkiye, gelişmesi için yabancı sermayeye ihtiyacı ola dursun, tam anlamıyla yabancı sermaye fakiri olmaya devam ediyor. 2000 yılında Çin 40 milyar 772 milyon
dolar, Hong Kong ile birlikte 105 milyar 220 milyon dolar, Brezilya 33 milyar 547 milyon, Meksika 13 milyar 162 milyon, Arjantin 11 milyar 152 milyon, Polonya 10 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye çekerken Türkiye'de bu rakam 982 milyon doları ancak buldu.Son 12 yılda (1989-2000 dönemi) Çin 328 milyar 814 milyon, 1997'deİngiltere'den alınarak kendisine bağlanan Hong Kong ile birlikte 485 milyar 654 milyon dolar, Brezilya 137 milyar 91 milyon, Meksika 109 milyar 384 milyon, Arjantin 80 milyar 464 milyon dolar doğrudan yabancı sermaye çekerken, Türkiye 9 milyar 365 milyon dolarda kaldı. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü'nün(UNCTAD) 2001 Dünya Yatırım Raporu verilerinden, Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası rakamları da kullanılarak yapılan hesaplamalara göre, Türkiye, son 12 yılda çekilen toplam yabancı sermayede Malezya (55,2 milyar dolar), Polonya (41,4 milyar dolar), Şili (37,7 milyar dolar), Tayland (30,6 milyar dolar) gibi ülkelerin de oldukça gerisinde kaldı. Türkiye, son 12 yılda, yıllık ortalama 150 milyon dolardan fazla doğrudan yabancı sermaye çeken 52 gelişmekte olan ülke içinde, Kazakistan'ın ardından 23'üncü olabildi.    370 DOLARLIK VİETNAM, 17,9 MİLYAR DOLAR ÇEKTİ   Türkiye, 12 yıllık toplam yabancı sermayede geride bırakan ülkeler içinde Polonya'nın yanı sıra, Rusya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti gibi Doğu Avrupa ülkeleri ile Vietnam, Hindistan, Endonezya, Peru, Kolombiya, Nijerya, Filipinler, Mısır, Kazakistan gibi çok daha fakir ülkeler de yer alıyor. Öyle ki 80 milyon nüfuslu, 370 dolar milli geliri olan Vietnam 17,9 milyar dolarla neredeyse Türkiye'nin iki katı yabancı sermaye çekebilmiş.   Gelişmekte olan 52 ülke içinden Türkiye, 2000 yılında kişi başına yıllık sermaye girişinde de 15 dolarla 43'üncü oldu. Bu açıdan Türkiye'nin geride bıraktığı ülkeler, Hindistan, Endonezya, Kolombiya,Nijerya, Pakistan, Fas, Ukrayna, Myanmar ve Sri Lanka oldu. Türkiye, yabancı sermayede kişi başına 15 dolarda kalırken, 1,3 milyara yakın nüfusu olan Çin 82 dolarlık, Türkiye ile benzer ekonomik koşulları taşıyan 170 milyonluk Brezilya 197 dolarlık, 99 milyonluk Meksika 133 dolarlık, 37 milyonluk Arjantin 301 dolarlık, 38,7 milyonluk Polonya 258 dolarlık, 10,3 milyonluk Çek Cumhuriyeti 446 dolarlık, 270 dolar milli geliri olan Angola 140 dolarlık, Bulgaristan 122 dolarlık, Azerbaycan 115 dolarlık yabancı sermaye çekti. Bu rakamlar da 2000 yılında sadece 982 milyon dolar yabancı sermaye girişi olan Türkiye'nin bunun en az 9-10 katını, 9-10 milyar doları rahatlıkla çekebileceğini gösteriyor.    YABANCI SERMAYENİN KISTASI YOK   Yabancı sermayenin ülkeye gelişinde kıstasları da her an değişebiliyor. Türkiye daha iyi durumda olmasına rağmen, çok düşük
kredi notuna sahip ülkelerden Arjantin'in onbirde biri, Rusya'nın ise üçte biri oranında daha az doÄŸrudan yabancı sermaye çekiyor. Kredi derecelendirme (reyting) kuruluÅŸu Moody's'in derecelendirmesine göre, Türkiye (B1), Arjantin (Caa1), Rusya ise (B2)kredi notuna sahip bulunuyorlar. Türkiye'ye 2000 yılında, 982 milyon dolar yıllık yabancı sermaye giriÅŸi olurken, Arjantin'e 11 milyar 152 milyon dolar, Rusya'ya ise 2 milyar 704 milyon dolar düzeyinde doÄŸrudan yabancı sermaye giriÅŸi oldu. Bu kıyaslamanın yanı sıra kiÅŸi başına yabancı yatırım konusunda ise Arjantin'e gelen yabancı sermaye, Türkiye'nin 19 katı, Brezilya'yaise 12 katı düzeyinde bulunuyor.    YETKÄ°LÄ°LER: ''DOÄžRUDAN YATIRIM İÇİN CAZÄ°P ORTAM YOK   Yetkililer, reyting notlarının, yabancı sermayeyi çekmede en önemli unsurlardan biri olduÄŸunu, fakat Türkiye'nin, kendisinden daha düşük kredi notuna sahip ülkelere göre kat kat az yabancı sermaye çekebildiÄŸini, bunun da, Türkiye'nin, doÄŸrudan yatırım için cazip bir ortam yaratmamasından kaynaklandığına dikkat çekiyorlar. Uzmanlar, Türkiye'nin ekonomik altyapısının, Latin Amerika ülkelerinden daha iyi durumda olduÄŸunu da vurguluyorlar. Yetkililer, yabancı sermayenin çekilebilmesi için gerekli tüm yasal düzenlemelerin en kısa sürede gerçekleÅŸtirilmesi ve Türkiye'dekiyeni yatırım ortamının uluslararası kampanyalarla tanıtılabilmesi durumunda, Türkiye'ye, çok daha büyük miktarda yabancı sermaye çekebileceÄŸini kaydediyorlar. Â
button