Türkiye, vize muafiyetine ilişkin değerlendirme raporunda ‘iyi not’ aldı

TÜRKİYE, Avrupa Birliği’nden (AB) en önemli beklentileri arasında yer alan vize muafiyeti sürecine ilişkin ikinci değerlendirme raporunda Brüksel’den iyi not aldı. 2014’te yayımlanan ilk rapora göre belirgin ilerleme kaydeden ve teknik olarak vize muafiyetine bir adım daha yaklaşan Türkiye, karşılaması gereken 72 kriterden 19’unu tamamladı.

AB Komisyonu tarafından hazırlanan teknik içerikli raporda geri kalan 53 madde için 17 tanesinin hemen hemen, 21 tanesinin iyi ilerleme kaydetme perspektifiyle kısmen, 12 tanesinin kısmen tamamlandığına, 3 kritere ilişkin ise ilerleme sağlanmadığına işaret edildi.

HAVA DEĞİŞTİ
Türkiye’nin belge güvenliği, göç idaresi, kamu düzeni ve güvenliği, temel haklar, geri kabul ile istatistikler alanında kaydettiği performansı değerlendiren AB, özellikle 29 Kasım’daki AB-Türkiye Zirvesi sonrasında “havanın değiştiğine” dikkat çekiyor. AB Komisyonu, 2015’in belli bir döneminde sadece sınırlı ilerleme sağlandığının, zirve sonrasında ise Türk yetkililerin kriterleri karşılama konusundaki çabaları artırdığının altını çizdi. Belgede, “AB Komisyonu, Türk yetkililerin yeni angajman düzeyini ve gösterdiği kararlılığı memnuniyetle karşılıyor” denildi.

UMUTLAR ARTTI
AB ile Türkiye arasında varılan anlaşma gereği Türk vatandaşlarının Schengen Bölgesi’ne vizesiz seyahat edebilmesi için Ekim 2016 hedef tarih olarak belirlenmişti. AB Komisyonu’nun sürece ilişkin teknik yeşil ışığı olmazsa olmaz nitelikte olduğu açıklanan rapor, bu hedefe ilişkin umutları biraz daha artırdı. 3’E DÜŞTÜTürkiye’nin ilk raporda hiç ilerleme kaydedemediği alanlar 10 olarak belirlenmişti. Son rapora göre bu sayı 3’e düştü. O maddeler ise şöyle sıralandı:* Tüm AB ülkelerinin vatandaşlarına ayrımcılık yapmaksızın Türk topraklarına vizesiz giriş hakkı tanınması.* AB Polis Teşkilatı (EUROPOL) ile anlaşma yapılması.* AB standartlarında veri koruma yasasının kabul edilip uygulanması.

Politika değişiyor
DEĞERLENDİRME raporu, geçmişte AB’ye göre oldukça farklı bir vize politikası izleyen Türkiye’nin “uyumlu politika” doğrultusunda adım atmaya başladığını gösteriyor. Suriye vatandaşlarına 8 Ocak’tan itibaren vize uygulanmaya başlanması, Irak vatandaşlarına yönelik sınırda vize alma uygulamasına son verilmesi ve kural dışı göçün potansiyel kaynağı olarak görülen 18 ülkenin vatandaşlarına transit vize uygulama çalışması başlatılması bu konudaki somut örnekleri oluşturuyor. AB, Afganistan, Pakistan, İran, Fas, Filistin, Somali, Bangladeş, Lübnan ve Cezayir vatandaşlarına daha güçlü vize politikası uygulanmasını talep ediyor. 

7 katlık artış
AB, Türk Sahil Güvenlik birimlerinin 2015’te Birlik ülkelerine geçiş yapmaya çalışan 91 bin 612 kural dışı göçmen ve mülteciyi yakaladığını ya da kurtardığını belirtti. Bu rakam 2014’e göre yedi katlık bir artışa işaret ediyor. Bununla birlikte AB yaşanan göç akımının büyüklüğü karşısında alınan önlemlerin yetersiz olduğu görüşünde.

Takvim nasıl işleyecek
TÜRKİYE ve AB, Komisyon’un 2016 sonbaharında Schengen Alanı’na giren Türk vatandaşlarına vize muafiyeti tavsiyesi içeren üçüncü raporunu yayımlayabilmesi için Geri Kabul Anlaşması’nın (GKA), Haziran 2016’dan itibaren tam olarak uygulanması gerektiği konusunda anlaşmıştı. AB, GKA’nın tam olarak uygulanmadığını izleyecek. AB Komisyonu, sonbaharda üçüncü değerlendirme raporunu yayımlayacak. Bu belgede yol haritasının tüm unsurlarının karşılandığı sonucuna varılır ve Türk vatandaşlarına vize muafiyeti tavsiyesi yer alırsa konu, AB üyelerinin vereceği siyasi karara kalacak.