Türkiye, tarımda 30’a bölündü üretim 5.3 milyar TL artacak
Güncelleme Tarihi:
Tarım Bakanlığı’nın 3 yılda tamamladığı çalışma ile Türkiye, 30 tarım havzasına ayırılıyor. Havzaya uygun üretim yapmayan çiftçi devlet desteğinden yararlanamayacak. Halen desteklenen 16 üründe 5.3 milyar liralık artış sağlanacak. “Bizim verimsiz yere kullanılacak paramız yok” diyen Tarım Bakanı Mehdi Eker, yeni modelle birlikte her ürüne her yerde prim verilmeyeceğini açıkladı.
TÜRKİYE, tarımda “havza bazlı destekleme modeline” geçecek. İklim, toprak, topoğrafya ve arazi sınıfları dikkate alınarak, Türkiye’de 30 tarım havzası belirlendi. Havzaların belirlenmesine yönelik çalışma ile hangi ürünün nerede, ne kadar üretilebileceği, çiftçinin hangi üründen daha fazla verim ve gelir sağlayacağı belli oldu. Tarım Bakanı Mehdi Eker’in tanıttığı “Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli” ile arz açığı olan ürünlerin üretimi artırılarak, kamunun finansman yükünün azaltılması hedefleniyor. Havzaya uygun üretim yapmayan çiftçinin devlet desteğinden yararlanamayacağı bu model ile üretim ve değer artışı hedefleniyor.
3 yıl çalıştılar
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bünyesinde 2006 yılında başlayan çalışmada, 200 teknik eleman ve uzman yer aldı. 3 üniversiteden destek alınan projede, önce tarık havzası tanımı yapıldı. “Ülkenin idari yapılanmasına da uygun olarak yönetilebilir büyüklükte, tarım ürünlerinin hem ekonomik hem de ekolojik anlamda yetiştirilebildiği bölge” tanımına uyan, 30 tanım havzası tespit edildi. Bu 30 havza da 190 havza arasından seçildi.
Kamu yükü azalacak
Alımlardan doğan kamu finansman yükünün azalacağını belirten Eker, “Üretim planlamasıyla ülkenin uluslararası rekabet gücü artacak. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde olası gelişmelerin önemli tarım ürünleri üzerine etkilerinin analizi yapılabilecek. Şu anda biz 16 ürüne prim desteği veriyoruz. Hiçbir şey yapmadan sadece öngördüğümüz modeldeki planlamaya uyulduğu takdirde 15 milyon hektar alanda üretimimiz 42 milyon 400 bin tona çıkıyor ve üretim değeri de 5 milyar 306 milyon lira artıyor.”
Üretim planlanacak
“Bizim verimsiz yere kullanılacak paramız yok” diyen Tarım Bakanı Mehdi Eker, bu modelle neler sağlanacağını şöyle anlattı: “Bu model hangi ürünün nerede, ne kadar üretileceğine karar verilmesini sağlayacak. Bu modelle arz açığı olan ürünlerde üretim artışı sağlamanın, doğal kaynakları korumanın, sektör talebini karşılamanın, sıcaklığın artması, aşırı yağış ya da kuraklık gibi durumlarda da üretim planlaması yapabilmesi amaçlanıyor. Türkiye’nin gelecekteki nüfusuna, ekonomisine göre hangi ürünleri ne kadar üreteceğini planlama imkanı tanıyacak.”
Gelir artacak
Yeni modelle birlikte her ürüne her yerde prim verilmeyeceğini açıklayan Eker, çiftçi gelirlerinin ise artacağını savundu. Eker, bu modelin diğer faydalarını şöyle sıraladı: “Biyolojik çeşitlilik, su ve toprak kaynakları korunacak. Verimlilik artışı sağlanacak. Üreticinin kârı artacak. Arz talep dengesi sağlanacak.”
Yeni modelle 16 üründe 7.1 milyon ton üretim artışı sağlanacak
Türkiye’de halen 15 milyon hektar üzerinde üretilen arpa, aspir, ayçiçeği, buğday, çavdar, çay, çeltik, kanola, kuru fasulye, mercimek, mısır, nohut, pamuk, soya, yulaf ve zeytine prim desteği ödeniyor.
Mevcut sistemde bu 16 ürüne toplam 35.3 milyon ton üretim sağlanıyor. Bunun parasal karşılığı da 23.4 milyar lira.
Uygulanacak havza modeli ile bu 16 üründe üretim miktarının 42.4 milyon tona çıkması planlanıyor. Yani yeni model üretimi 7.1 milyon ton artıracak.
Üretimdeki bu artış da, üretim değerinin 5.3 milyar lira artmasına neden olacak. Böylece bu 16 üründen elde edilen değer 28.7 milyar lira olacak.
Çeltik üretimi sadece 16 havzada yapılacak
YENİ modelin uyarlandığı bir başka örnek de çeltik. 2007 itibariyle 28 havzada, 79 bin 676 hektar alanda 648 bin ton çeltik üretiliyor. Bundan sonra sadece 16 havzada çeltik ekilecek. 116 bin 546 hektar alandaki bu üretimle 837 bin 568 tona çıkacağı tahmin ediliyor.
İşte Türkiye’nin seçilmiş 30 havzası
Güney Marmara havzası
Batı Karadeniz havzası
Kuzeybatı Anadolu havzası
Doğu Karadeniz Havzası
Karasu* Aras havzası
Kuzey Marmara havzası
Büyük Ağrı havzası
Söğüt havzası
Çoruh havzası
Yukarı Fırat havzası
Kıyı Ege havzası
Van Gölü havzası
Erciyes Havzası
Kaz Dağları havzası
İç Ege havzası
Gediz havzası
Meriç havzası
Yeşilırmak havzası
Orta Karadeniz havzası
Karacadağ havzası
Zap havzası
GAP havzası
Batı Gap Havzası
Doğu Akdeniz Havzası
Kıyı Akdeniz havzası
Ege Yayla havzası
Orta Kızılırmak havzası
Orta Anadolu havzası
Fırat Havzası
Göller havzası