Türkiye, Rus gazının yüzde 5’ini çöpten karşılayabilir

BİR biyogaz türü olan çöp gazından elektrik üretimi yapan Ortadoğu Grup’un Enerji Bölümü Başkanı Ata Ceylan, çöpün yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak değerlendirilmesi için Türkiye’de bugüne kadar 20 tesis açıldığını belirterek, “Çöp gazının enerji üretimi için kullanımı, çöpün değerlendirilmesinde ekonomik ve ekolojik açıdan uygun bir çözüm.

Devlet, jeotermal, rüzgar, güneş, su ve biyokütleden elektrik üretenlere asgari bir fiyattan alım garantisi sağlıyor. Çöp gazından elektrik üretimi de kilovat saat (kWh) başına 13.3 cent gibi bir payla destekleniyor. Türkiye’de çöp gazından elektrik üretim kurulu gücü, yaklaşık olarak 180 megavat (MW) seviyesinde ve 180 MW’ın üretimi ile 243 bin haneye elektrik sağlanıyor. Bu rakam önümüzdeki dönemde 250 MW’a çıkacak. Potansiyel tam olarak kullanılırsa, 1 milyon hanenin elektriği çöp gazından üretilebilir” diyor. Söz konusu sistemde, çöp içinde biriken metan gazı açılan kuyulardan borularla enerji üretim tesisine pompalanarak, elektrik üretimi gerçekleşiyor.

15 ŞEHİRDE VAR
EGAD (Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği) işbirliği ile çöp gazından elektrik üretiminde Avrupa’nın en büyük tesisi olan Kemerburgaz Odayeri Çöp Gazından Elektrik Üretimi Santrali’ne düzenlenen gezide, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ortadoğu Grup Başkanı Mehmet Gür ile Ortadoğu Enerji Grup Başkanı Ata Ceylan, bugün çöpten elektrik üretimi gerçekleştiren dört tesiste 266 bin 500 konutun enerji ihtiyacını karşıladıklarını anlattı. Gür, çöp gazının Rus gazına bir alternatif olup olamayacağının sorulması üzerine,
“Türkiye’deki tüm çöplerin toplanması halinde, 2016 yılı için çöp gazından elektrik üretim potansiyeli yaklaşık 2 milyar kWh/yıl civarında. Bugün itibari ile Türkiye’de çöp gazından enerji üretimi için 15 ilde 20’nin üzerinde tesiste faaliyetler devam ederken, yalnızca çöp gazından elektrik üretim santrallerindeki kurulu kapasite 180 MW seviyelerinde. Türkiye’de bu yılın ilk 11 ayında 236 milyar kWh’lık elektrik üretimi yapıldı. Bu süre içinde gerçekleşen elektrik üretiminin 88 milyar kWh’ı doğalgazın üretimdeki payıdır. Yani Rusya’dan gelen gazdan toplamda yaklaşık 42 Milyar kWh elektrik üretmiş olduğumuzu kabul edersek, Türkiye’de tüm çöpler toplanıp değerlendirilse bile Rus gazından sağladığımız elektriğin yüzde 5’ini ancak karşılayabiliriz” şeklinde konuştu.

DAHA YOLUN BAŞINDAYIZ

VERİLEN 13.3 cent/kWh’lık alım garantisinin küçük illerde biyogaz tesisi kurulması için yeterli olmadığına dikkat çeken Mehmet Gür, devlet teşvikinin arttırılmasının bu konuda oldukça yararlı olacağını söyledi. Yapmış oldukları çalışmalar ve edindikleri verilere göre, Türkiye genelindeki kentsel katı atıktan elde edilen gaz potansiyeli ile gerçekleşebilecek elektrik üretim potansiyelinin ortalama 2 milyar kWh/yıl olduğunu söyleyen Gür de hayvansal atıklardan elde edilebilecek elektrik üretim potansiyelinin ortalama 5.5 milyar kWh/yıl, kentsel atıksu arıtma çamurlarından elde edilebilecek elektrik potansiyelinin ise ortalama 0.7 milyar kWh/yıl olduğuna dikkat çekti. Gür, şöyle konuştu: “Bu değerlere tarımsal alanlardan elde edilebilecek elektrik üretim potansiyelini de eklediğimiz zaman biyogaz ve biyoenerji ile üretilebilecek elektrik enerjisi yaklaşık 18 bin GWh/yıl mertebesinde. Türkiye’nin 2015 aralık ayı projeksiyonlarını da göz önünde bulundurduğumuzda, 2015 yılındaki toplam enerji tüketiminin 260 bin GWh/yıl olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Bu rakamlara göre, biyokütle potansiyelimiz kullanılarak ülkemizin toplam elektrik üretiminin yüzde 7’sini karşılamak mümkün. Ancak şu anda ülkemizdeki biyokütle santrallerinin toplam kurulu gücünün yaklaşık 300 MW olduğunu düşünürsek biyogaz ve biyoenerjide daha yolun başındayız.”

İSTANBUL’DA KİŞİ BAŞI 1 KG ÇÖP ÜRETİLİYOR

TÜRKİYE’DE yıllık evsel atık miktarının 26 milyon ton olduğunu kaydeden Gür, “Çöpleri ayrıştırmanın evde başlaması gerekiyor. İstanbul’un çöpü her gün artıyor. 1 kişi günlük 1 kilogram çöp üretiyor. Atıkların toplanması ve ayrıştırılması ilçe belediyelerinin sorumluluğunda. İlçe belediyesi topluyor, kısmen ayrıştırıyor, daha sonra ana çöp sahasına geldiğinde aşama aşama ayrılarak, biyogaza dönüştürülüyor” şeklinde konuştu. Ceylan ise yıllık 26 milyon ton evsel atığın 6 milyon tonunu İstanbul’un evsel atığının oluşturduğunu belirterek, “Organik olmayan atıklar için evde ayrıştırma başlatılmalı. Evlerde ayrıştırma kültürü henüz Türkiye’de oluşmadı. Burada Güney Kore’de olduğu gibi cezai uygulamalara geçilebilir” dedi. Toplantı da İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin günlük 3 bin ton atık yakma kapasitesine sahip bir tesisin kuracağı bilgisi de paylaşıldı.

ALMANYA’DA 8 BİN TESİS

ODAYERİ Çöp Gazından Elektrik Üretimi Santrali, 58 MW kapasitesiyle Avrupa’nın en büyük, dünyanın da beşinci büyük çöp gazından enerji üretimi tesisi. Almanya’da 8 bin adet biyogaz tesisi olduğunu belirten Ceylan, “Avrupa’nın tamamında çok ciddi destek sağlandı. Türkiye’de de her şehirde 2-3 adet biyogaz tesisi olmalı. Tarımsal atıklar açısından da potansiyel var. Şu an için 500 bin ve üzeri nüfusa sahip şehirlerde bu tesisleri yapmak fizıbıl” şeklinde konuştu. Düzenli katı atık depolama tesislerden biyogazın çıkarılması, depolanması ve elektrik enerjisi üretimi ile bu alanda teknoloji gelişiminde Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya ve Hollanda gibi ülkeler başı çekiyor.

20 YIL SÜREYLE GAZ ÜRETİYOR

ATIKTAN enerji üretimi için birkaç farklı yöntem olduğunu ve katı atık depo alanlarından elde edilen landfill (LFG) gazı ile elektrik üretimi gerçekleştirdiklerini anlatan Ceylan, “Çöp alanından çıkan gaz depolanarak 20 yıl süreyle elektrik enerjisine dönüştürülebiliyor. Çöp gazı (LFG), çöp depolandıktan sonra yaklaşık 1 sene içerisinde oluşmaya başlıyor. Çöp içerisinde bulunan organik maddeler oksijenin bulunmadığı ortamda bakteri faaliyetleri sonucu ayrışarak çöp gazını (metan gazını) meydana getiriyor. Oluşan gaz, çöp üzerine açılan yatay ve dikey kuyular yardımıyla vakumlanarak toplama istasyonuna getiriliyor. Bu istasyonda ön arıtımı yapılan çöp gazı daha sonra basınçlandırılarak gaz motorlarına gönderiliyor, gaz motorları ise yakıt olarak çöp gazını kullanarak elektrik üretiyor” dedi. Çöpten çıkan metan gazının küresel ısınmaya etkisinin karbondioksitten 21 kat daha fazla olduğu biliniyor. Gelişmiş ülkelerde çevre kaygılarıyla doğan bu tesislerin, bugün enerji arz güvenliğine de katkı sağladığı kaydediliyor.