Türkiye’nin bir ucundan diğerine gitmek 6 ayda 144 lira ucuzladı
Güncelleme Tarihi:
Petrolde haziran ayında 115 dolar seviyelerine kadar yükselen varil fiyatı, dün 59 doların altına geriledi. Fiyatlardaki bu düşüş pompaya da yansıdı. Yüksek vergi oranları ve dolar kuru nedeniyle petroldeki düşüş oranı bire bir yakıt fiyatlarına yansımasa da, Türkiye’nin batısından doğusuna gitmek 6 ayda 144 lira ucuzladı.
Petrol fiyatlarındaki düşüş devam ediyor. Haziran ayındaki zirvesinden yüzde 40’ı aşkın düşüş yaşayan Brent petrol, bir alt eşiği daha kırarak 60 doların altına geriledi. Dün 58.50 dolara kadar gerileyen Brent petrolün varil fiyatı, 2009 temmuz ayından bu yana ilk defa 60 doların altını görmüş oldu. ABD ham petrolünün varil fiyatı da Mayıs 2009’dan bu yana ilk kez 55 doların altına indi. Fiyatlardaki bu beklenmedik düşüş, Türkiye gibi petrol ithalatçısı bir ülke için özellikle cari açık açısından olumlu bulunuyor. Petrol fiyatlarında her 10 dolarlık düşüş, cari açığı 4 milyar dolar azaltıyor. Mevcut tabloda cari açık 13-14 milyar dolar azalabilir. Petrol fiyatlarındaki bu düşüş ekonomi kadar, tüketicilere de yarıyor. Her ne kadar petrol fiyatlarındaki düşüş akaryakıt fiyatlarına aynı ölçüde yansımıyor olsa da, 50 litrelik depoyu doldurmanın maliyeti haziran ayından bu yana 42 lira ucuzladı. Türkiye’nin doğusundan batısına otomobil ile seyahat etmek ise altı ayda 144 lira ucuzladı.
DOĞUDAN BATIYA 741 LİRA
Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları gerileyince Türkiye’de pompa satış fiyatlarında peş peşe indirimler yapıldı. 95 oktan benzinin fiyatı 4.29 TL’ye kadar düştü. Böylece seyahat etmek de daha ucuz hale geldi. 20 Haziran’daki pompa fiyatlarıyla, dünkü pompa fiyatlarını baz alarak yaptığımız hesaplamalara göre Türkiye’nin doğusundan batısına binek bir araç ile seyahat etmek haziran ayından bu yana 144 lira ucuzladı. Edirne ve Van arası 2 bin 75 kilometrelik mesafeyi katetmek için 20 Haziran’da 885 liralık benzin almak gerekirken, bu rakam 741 liraya düştü. Motorin pompa fiyatlarına göre ise 776 liraya mal olan bu seyahat, 655 liraya düştü. Yani altı ay öncesine göre 121 lira daha ucuz. Türkiye’nin kuzeyinden güneyine seyahat etmek ise haziran ayına göre 60 lira daha ucuz. Sinop ile Anamur arası 864 kilometrelik mesafeyi arabayla gitmek için 20 Haziran’da 368 TL’lik benzin almak gerekirken, bu rakam dünkü pompa satış fiyatı ile 308 liraydı. Motorin fiyatlarına göre haziran ayında 323 TL olan bu seyahat, dünkü pompa satış fiyatına göre 272 TL’ye mal oluyor. Benzin ve motorinde yaşanan düşüş arasında ise 9 liralık fark bulunuyor. Yani benzin fiyatlarında daha fazla düşüş olduğu görülüyor.
DEPODA 33 LİRA DÜŞÜŞ
Yaptığımız hesaplamalara göre, İstanbul’da 40 litrelik bir benzin deposu 20 Haziran’da 204 TL’ye doluyordu, dünkü pompa fiyatlarına göre ise 171 TL’ye doluyor. Böylece 40 litrelik bir benzin deposunu doldurmak Haziran’dan bu yana 33 lira kadar ucuzladı. Yine İstanbul pompa fiyatlarına göre, 40 litrelik bir dizel deposu 20 Haziran’da 179 TL’ye doluyordu. Dünkü pompa fiyatlarına göre ise 151 TL’ye doluyor. Yani motorinde de 28 liralık düşüş yaşandı.
ZAMLAR GERİ ALINSIN
TÜKETİCİ Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu, petrol fiyatında ortaya çıkan düşüşün yüzde 50’nin üzerinde olduğuna dikkat çekti. Benzinde düşen fiyatın ise çok daha az olduğunu vurgulayan Ağaoğlu, “Petrol artışında anında yansıtılan fiyat farkları, düşüşte gecikmeli ve adeta milim milim yapılıyor” şeklinde konuştu. Özellikle kış aylarında artan ısınma maliyetlerinin hane halkı üzerinde olumsuz etki oluşturduğunu anlatan Ağaoğlu, “Bu olumsuz etkiyi azaltmak için akaryakıt fiyatlarında bir miktar daha indirim yapılması, doğalgaz ile elektrik fiyatlarına uygulanmış zamların da hiç olmazsa geri alınmasını bekliyoruz. Firmalar, petrol fiyatındaki düşüşün yarısını yansıtmış olsalar bile benzinin litresinin bugün 4 liranın altına inmesi gerekirdi” diye konuştu.
YAKIT DA İNDİRİMLİ OTOMOBİL DE
PETROL fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak benzin ve motorinin pompa fiyatlarındaki düşüşler, depo maliyetlerini de 6 ayda yüzde 17’ye yakın indirdi. Yani Haziran’da 256 TL’ye doldurduğunuz 50 litrelik benzin deposu bugün 214 TL’ye, 224 TL’ye doldurduğunuz 50 litrelik dizel deposu bugün 189 TL’ye doluyor. Bu da otomobil sahipleri için önemli avantaj sağlıyor. Peki ya otomobiliniz yoksa? Bir yandan yakıt fiyatları düşerken, diğer yandan bu düşüş otomobil firmalarının kampanya rüzgarı estirdiği aralık ayına denk geliyor. Bugün 30 ay vadeye kadar sıfır faizli krediden, 7 bin 500 TL’yi bulan indirimlere, ilk taksiti 6 ay ötelemeden, takas ve sabit kura kadar birçok fırsat otomobil sahibi olmak isteyenleri bekliyor.
ASIL KAZANAN TÜKETİCİ OLUR
BENZİN ve mazotta yaşanan indirimler üzerine Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Çetin Nuhoğlu, “Yaşanan indirimlerin büyük nakliye firmalarına çok etkisi olmaz. Ekstra kâr ortaya çıkmaz. Örneğin bir beyaz eşya firması ile yıllık anlaşma yapıyoruz. Bu anlaşma akaryakıt fiyatları konusunda esnek oluyor. Eğer yükselirse fiyat yükseliyor. Düşüyorsa fiyat düşüyor. Bu yüzden yaşanan fiyat düşüşlerinin bize bir etkisi olmuyor. Akaryakıt fiyatları düşünce taşıma yaptığımız firmaların maliyeti azalıyor. Bu sayede sattıkları ürünlerin fiyatları aşağı çekiliyor. Asıl yararı tüketici görecek” dedi.
ZARARDAN KÂR ETTİK
TÜRKİYE Otobüsçüler Federasyonu Başkanı Mehmet Erdoğan da, “Mazot fiyatları 2-3 yıl önceki seviyelerine geldi. Ancak o dönemden bu yana bilet fiyatlarında hiç artış olmadı. Örneğin 2-3 yıl önce İstanbul-İzmir 50 liraydı. Hala 50 lira. Ayrıca mazot fiyatları ne kadar fazla düşerse bilet fiyatları da o kadar düşer. Bu sefer de bilet satan komisyoncular hiç para kazanamıyor. Tek kazanan tüketici oluyor. Son indirimlerle sadece zarardan kâr etmiş olduk” dedi.
1 TRİLYON DOLARLIK PROJE RİSKTE
PETROL fiyatındaki düşüş 1 trilyon dolarlık petrol yatırımını tehdit ediyor. Golman Sachs, çoğu nihai yatırım kararını bekleyen 400 petrol ve gaz projesini inceledi. Araştırmaya göre, petrolün 70 dolar olması durumunda 2020 yılında günlük 2.3 milyon varillik üretim ekonomik olmayacak. 2025 için ise bu rakam günlük 7 milyon varile çıkıyor. Başka bir deyişle günlük küresel petrol talebinin yüzde 8’i. Bu da yaklaşık 930 milyon dolarlık yatırımı riske sokuyor. Petrol fiyatlarındaki düşüş Türkiye için büyüme, enflasyon ve cari açık açısından olumlu karşılanıyor. Ancak uzmanlara göre petrol fiyatının 60 doların altına inmesi ihracat ve turizm açısından sorun yaratabilir.