Türkiye, krize karşı bağışıklık kazandı

ABD’de 92 yıldır iş dünyasını bir araya getiren The Conference Board’un Başkan Yardımcısı ve Başekonomisti Bart Van Ark dünyada hiçbir ülkenin bankacılık sisteminin bu krizden bağımsız kalamayacağına dikkat çekerek "Ancak, Türkiye’nin daha önce yaşadığı krizlerin ardından aldığı önlemlerden dolayı dünyayı sarsan bu son krizden daha az etkilenme ihtimali var" dedi. Türk ekonomisinin geliştiğini ve makul bir büyüme potansiyeli yakaladığını da belirten Ark, en büyük sorunun küçük ve orta işletmelerin global rekabetindeki durumu olduğunu savunarak, "Türk ekonomisinin bir tarafı uluslararası konjonktüre çok uyumu ve hızlı büyüyor. Ama küçük şirketlerinizin uluslararası rekabete ayak uyduramaması nedeniyle diğer bir tarafınız hızı düşürüyor. Büyük ekonomik değişiklikler zaman alır. Umarım kriz bu dönemde Türk ekonomisinin geçtiği büyük yapısal değişikliklere bir zarar vermez" dedi.

Büyümede dengeyi yakaladınız

Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ile ortak bir çalışma yaptıklarını ve bu çalışmanın Türk ekonomisindeki gelişme ile büyüme potansiyelini gözler önüne serdiğini ifade eden Ark şunları söyledi: "Üretim hızındaki artış Türk şirketlerini çok daha güçlü hale getiriyor. Daha önceki yıllarda yaşadıklarınız sonucunda sağlam bir sisteme adım attınız. Türkiye, çok hızlı büyüyen ülkeler ile çok daha yavaş büyüme gösterenlerin arasında iyi bir yerde ve dengede duruyor."

Farklı çelişkiler doğabilir

Bu koşullara rağmen Türkiye’nin krizden etkilenmeyeceğini söylemenin imkansız olduğunu dile getiren Ark, şöyle devam etti: "2001 yılında yaşadıklarınıza bakınca, banka kurallarınızı getirdiğiniz durum nedeniyle bugünü daha kolay atlatabilirsiniz. Ancak daha uzun dönemde daha farklı çelişkiler yaşayabilirsiniz. Dünya üzerinde hiçbir ülke ve ekonomi bu krizden kaçamaz. Üretiminizdeki büyüme hızı ile tarımsal büyümeniz arasında bir uçurum var. Bu işsizlik sorununun gündeme gelmesini tetikleyebilir."

Gidilecek en iyi yer

Dünyaya yayılan global patlamanın önümüzdeki yılın sonuna kadar etkili olacağının altını çizen Ark, krizin Türkiye’ye etkileri konusunda şu yorumları yaptı: "Kriz belki büyümenizi sadece yüzde 1 oranında etkiler. Belki de daha farklı etkileri olur. Ancak bazı global şirketler şu an sermaye yükseltmek ve yatırıma dönüştürmek konusunda zorlanabilirler. Bu da Türk ekonomisi için sorun olur. Ama ekonominin büyüklüğüne ve barındırdığı potansiyele bakıldığında, gidilebilecek en iyi yerlerden birinin hálá Türkiye olduğunu söyleyebilirim."

İhracatta katma değerli ürünle kurtulursunuz

TÜRKİYE’nin ihracatını geliştirdiğini ancak dış ticaret açığı sorununun büyüdüğünü ifade eden Bart Van Ark, "İthal ettiğiniz birçok ürünü yine üretimde kullanıyorsunuz. Bu iyi haber. Ama Türkiye’nin ihracatta daha iyi olması için katma değerli ürünlere yönelmesi gerekiyor. Ekonomiler ve müşteriler zenginleştikçe, ihracatçı ülkelerin de bu basamakları çıkması gerekiyor. Bence Türkiye de, daha rekabetçi hale gelmeli" dedi.

Tüketici pozitif değil ekonomi bir yılda toparlar

GEÇTİĞİMİZ 2-3 hafta içinde ekonominin daha da kötüye gittiğini dile getiren Bart Van Ark şunları söyledi: "Hazırladığımız bir önceki güven endeksinde düşük de olsa büyüme öngörmüştük. Ancak, son yayınladığımız endekste ekonomdeki büyüme eksi yüzde 0.5 görünüyor. Bu daha önceki tahminlerimizden de kötü. Tüketici artık pozitif değil. Öngörülerimize göre ekonomi en iyi ihtimalle 1 yılda toparlar. Tüketici çok dikkatli davranıyor. Biriktiriyor, borç ödüyor, harcamalar da negatife dönüyor. Kriz artık reel ekonomiyi de etkilemeye başladı. İşsizliğin önümüzdeki yıl yüzde 7’ye çıkmasını bekliyoruz."

ABD hükümeti Türklerden kriz desteği alabilir

ABD’de hükümetin Türk bankacılarla fikir alışverişinde bulunarak krizde hangi önlemin işe yarayıp yaramadığını sorgulayabileceğini belirten Bart Van Ark şunları söyledi: "Her yeni krize girerken, öğrenilecek birçok ders oluyor. Belki ABD hükümeti, Türk bankacılar ile görüş alışverişinde bulunabilir. Ama krizlerin birbirinden oldukça farklı özellikleri olduğu da unutulmamalı. Her ülkede aynı çözümler aynı etkiyi göstermeyebilir. Yine de bankacılar, en azından hangi koşullarda neyin işe yaramadığı konusundaki deneyimlerini paylaşabilirler."

92 yıl önce krizle doğduk

THE Conference Board’un TÜSİAD benzeri bir business üyelik organizasyonu olduğunu söyleyen Bart Van Ark, "The Conference Board ABD’de yine işlerin çok da iyi gitmediği bir dönemde işverenin hükümet ve birliklerle nasıl bir ilişki kurması gerektiğine çözüm aramak için kuruldu. 1950’lerde Alan Greenspan üyelerimizdendi. Hükümet, Amerika’da Tüketici Güven Endeksi’nin hazırlanması yükümlülüğünü bize devretti. Global araştırmalar da yapıyoruz" dedi.