'Türkiye gübrede dışa bağımlı'

TÜİK verilerine göre, Türkiye, gübre sektöründe 2007-2012 yıllı Ekim ayı arasında toplam 6 milyar 171 milyon 857 bin dolarlık dış ticaret açığı verdi. En fazla dış ticaret açığı ise 1 milyar 264 milyon 435 bin dolar ile 2008 yılında yaşandı. 2008 yılında 1 milyar 481 milyon 756 bin dolarlık ithalat yapılırken, 217 milyon 321 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

Verilere göre, Türkiye 2007 yılından 2012 Ekim ayına kadar, 7 milyar 95 milyon dolarlık gübre ithal ederken, bu süreç içerinde 923,3 milyon dolarlık gübre ihracatı gerçekleştirdi.

Konuya ilişkin soruları yanıtlayan Gübre Üreticileri İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği Genel Sekreteri Sebahattin Emül, “Türkiye'de kimyevi gübre hammaddesi yetersiz olduğundan üretimde kullanılan hammaddenin de yüzde 90'a yakını ithal ediliyor” dedi.

Son yıllarda sektörde üretici olarak faaliyet gösteren firmaların organik gübre üretiminde hızlı bir atılım yaptığını belirten Emül, organik gübre olabilecek tüm materyallerin değerlendirilip, Türk tarım sektörüne kazandırılmaya başlandığını ifade etti.

Emül, Türkiye'de gübre kullanımının önemli rakamlara ulaştığını kaydederek, “Türkiye'de yıllık gübre kullanımı yaklaşık 5,5 milyon ton, söz konusu miktarının parasal değerinin ise yaklaşık 3,5 milyar dolar” diye konuştu.

Türkiye'de fosfor (P) ve potas (K) kaynaklarının bulunmadığını belirten Emül, bu hammaddelerin tamamını yurt dışından ithal edip, Türkiye de gübre haline dönüştüren 6 büyük fabrika olduğunu söyledi.

Türkiye'de farklı büyüklük ve kapasitede hem doğrudan ithalat yapan hem de muhtelif karışım ve formülasyonlarla bitkiye ve ürüne özel organik ve inorganik üretim yapan yaklaşık 350 firmanın sektörde faaliyet gösterdiğini belirten Emül, ayrıca üretici ve ithalatçı firmaların gübrelerini perakende olarak çiftçilere pazarlayan 6 bin 200 bayi bulunduğunun da altını çizdi.

Gübrede vergi yüzde 8'e düşürülmeli

Gübre maliyetlerini azaltmak için gübreye uygulanan yüzde 18'lik KDV'nin, tohum ve zirai ilaçtaki gibi yüzde 8'e çekilmesinin gerektiğini anlatan Emül, “Gübre ithalatında uygulanan TSE laboratuvar analizlerinin, zirai ilaçta olduğu gibi, kaldırılmalı ve gübrelerin lisans ve tescil işlemleri aşamalarında Tarım Bakanlığı'nca alınan belge bedelleri makul hale getirilmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Emül, Türkiye de kimyevi gübre kullanımına başlanıldığı 1950 yılından 1990 yılına kadar, sadece topraktan verilen 9-10 çeşit gübre kullanıldığını belirterek söz konusu gübrelerin devlet tarafından çiftçilere ulaştırıldığını kaydetti.

Özel sektörün 1990'lı yıllardan itibaren gübre ithalat ve dağıtımında faaliyet göstermesinin serbest bırakılmasından sonra, ürün çeşitliliği hızla artmaya başladığını ifade eden Emül, gübre sektöründe faaliyet gösteren üretici ve ithalatçı firmaların, gelişmiş ülkelerde tarımsal üretim amacıyla kullanılan ürünleri, kaliteyi ve verimi olumlu yönde etkilediği kanıtlanan bitki besin ürünlerini Türk tarımına kazandırdıklarını vurguladı.

Damlama gübrelerin sulama suyu ile (fertigasyon) verilmesinin çiftçilerce kısa sürede benimsenerek uygulanmaya başladığına dikkati çeken Emül, “Firmalar Ar-Ge çalışmalarına hız vererek bitkiye ve ürüne özel gübreler üretip, bitki besleme ürünlerine gerekli iz elementlerin karıştırılmasını yaygınlaştırdılar” ifadesini kullandı.

Gübre sektörünün, özellikle kimyasal gübrelerde kullanılan hammaddelerde yerel kaynakların olmaması nedeniyle, yaklaşık yüzde 90'nın dışa bağımlı olduğunu vurgulayan Emül, son yıllarda sektörde üretici olarak faaliyet gösteren firmaların organik gübre üretiminde hızlı bir atılım yaparak, Türkiye'de organik gübre olabilecek tüm materyalleri değerlendirip, Türk tarım sektörüne kazandırdığını bildirdi.