Doğan ERDOĞAN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 17, 2006 00:00
5 yıl içinde 42 ilacın patent süresi doluyor. Aynı ilaçların eşdeğerleri daha ucuza üretilecek. Türkiye, giderek büyüyen 58 milyar dolarlık eşdeğer ilaç üretiminde cazibe merkezi oluyor. Business Monitor International verilerine göre, 2005’te 2.6 milyar dolar olan Türk eşdeğer ilaç pazarı 2010’da 4.6 milyar dolara ulaşacak.
BEŞ yıl içinde ’milyar
dolar satan ilaç’ patentlerini "eşdeğer" (jenerik ya da benzeri deniyor)" rakiplerine kaptıracak olan orijinal ilaç endüstrisini çalkalanma bekliyor. Çünkü Türkiye’de de oldukça yaygın kullanılan bazı popüler ilaçlar yakında patent dışı kalıp ucuzlayacak. Kárları ’blockbuster’ denilen ’en az 1 milyar dolar satan’ ilaçlara bağlı olan dev ilaç üreticileri bu durumdan endişeli. Dünyanın en büyük ilaç üreticisi Pfizer’in 800 milyon dolar harcadığı kolesterol ilacı Torcetrapib’in klinik testlerini bitirme kararı ilaç patentlerini gündeme getirdi. Pfizer, Torcetrapib’i yılda 12 milyar dolar satan kolesterol düşürücü Lipitor ile birlikte satmayı planlıyordu. Ancak Lipitor 2010 yılına kadar eşdeğer rekabete girecek. Pfizer’in antibiyotik ilacını Zithromax’ın patenti ise seneye bitiyor. Bir ay içinde antidepresan Zoloft ve kolesterol düşürücü Zocor’un fiyatının ucuzlaması bekleniyor. Patent süreleri dolan uyku yardımcısı Ambien ve hipertansiyon ilacı Norvasc da 2007’de ucuzlayacak.
TÜRKİYE CAZİBE MERKEZİ: Endüstri uzmanlarına göre 5 yıl sonra büyük şirketlerin milyar dolar satacak yeni ilaç bulmaları çok daha zor olacak. ABD’li finans ajansı Bloomberg, düşük maliyetli üretim ülkesi Türkiye’nin 58 milyar dolarlık global eşdeğer ilaç pazarında cazibe merkezi olabileceğini yazdı. Eczacıbaşı Grubu’nun eşdeğer ilaç bölümünün en az yüzde 50’lik hissesi için ortak aradığını belirten Bloomberg, satışın üç global büyük eşdeğer ilaç üreticisinin ilgisini çekebileceği belirtildi. Bunlar İsrailli Teva Pharmaceutical Industries, İsviçreli Novartis ve Alman Arzneimittel. Arzneimittel, ağustos ayında Türkiye pazarına girmek istediğini açıklamıştı. Business Monitor International (BMI) verilerine göre 2005’te 2.6 milyar dolar olan Türk eşdeğer ilaç pazarı 2010’da 4.6 milyar dolara ulaşacak.
YENİ MOLEKÜL BULMAK ZOR: Türkiye’nin önde gelen eşdeğer ilaç üreticilerinden Bilim İlaç Genel Müdürü Erhan Baş, ilaç endüstrisinin en önemli konularından birinin yeni molekül bulmak olduğunu söyledi. Baş, "1960’tan itibaren yeni ürün geliştirme süresi hemen hemen 2 katına çıktı. Geçmişle kıyaslandığında yeni molekül bulabilmek artık hem daha uzun süreli ar-ge çalışmaları isteyen, hem de çok daha pahalı olan süreçler oldu" dedi. Bilim İlaç, Gebze’de inşa ettiği yeni fabrikasıyla 2009’dan itibaren bölgesel pazarlarda bir Türk ilaç şirketi olmayı planlıyor.
REÇETELERİN YÜZDE 40’I EŞDEĞER: Erhan Baş, 5 yıl içinde 42 ilacın patent süresi dolacağını söyledi. Eşdeğer ilaçların dünya ilaç pazarındaki payının yüzde 12 olduğunu belirten Baş, "ABD’de bu oran yüzde 53. Türkiye’de ise yüzde 40 eşdeğer, yüzde 60 orijinal ilaç üretimi yapılıyor. Önümüzdeki dönemde eşdeğer ve orijinal ilaç üretiminin eşit olacak" dedi. İsviçreli Novartis AG and Roche Holding AG, birkaç milyar satış rakamı olmayan onkoloji pazarına odaklanırken, Johnson & Johnson kalp stenti gibi medikal cihazlara, Merck & Co. da ilaç teknolojisine ağırlık verdi.
Patent bitince ilaç ucuzluyorAMERİKAN Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), bir ilacın mucidine ’pazarlama ayrıcalığı’ amacıyla patent koruması veriyor. Patent ilacın fiyatını artırıyor. Örneğin, kolon kanserinde kullanılan ’Avastin’ adlı ilacın fiyatı 645 dolar. Ancak 10 yıllar sonra bu ilacın patent süresi bittiğinde, herhangi bir ilaç üreticisi bu ilacı üretmek için başvurabilecek. Eşdeğer ya da kopya ilaçlar tamamen orijinali gibi üretiyor. Ancak maliyeti düşük olduğu için fiyatı da iniyor. Üreticiler çoğu kez eşdeğer ilacın marka adını değiştiriyor.
Türkiye’deki 167 ilaç şirketinin 49’u yerliBiLİM İlaç Genel Müdürü Erhan Baş’ın verdiği bilgiye göre, Türkiye ilaç pazarında 167 ilaç şirketi bulunuyor. Bunların 49’u uluslararası, 118’i ise yerli. Dolar bazında hesaplanan pazarın yüzde 60’ını uluslararası, yüzde 40’ını ise yerli firmalar oluşturuyor.
10 bin molekül inceleniyor, sadece 1 tanesi ilaç oluyorABD’li Pfizer yetkilileri, ilaç sektöründe yeni bir molekülün keşfedilmesi ile araştırma süreçlerinden geçip piyasaya çıkması arasındaki sürenin 12-15 yıl olduğunu söyledi. Torcetrapib adlı molekül ile ilgili yürütülen klinik testleri "hasta güvenliği" gerekçesiyle durduran Pfizer yetkilileri, araştırma-geliştirme süreçlerinde beklenmeyen etkiler görülmesinin olağan bir durum olduğunu söyledi. Yetkililer, "12-15 yıllık sürecin çok önemli bir kısmı keşfedilen moleküllerin insanlarda kullanıldıkları sıradaki etkinliklerini ve güvenilirliklerini kanıtlamaya yönelik çalışmalara ayrılmıştır. Bu süreçte incelemeye alınan 10 bin molekülden ancak 1 tanesi yeni ilaç olarak kullanıma sunulabilmektedir.