Türkiye’deki büyüme makine üreticileri için umut oldu

TÜRK tekstil ve hazır giyim sektörünün son yıllarda yaptığı yatırımlar ve ihracat atağı, tekstil ve konfeksiyon makine üreticileri için de umut oldu. Başta uluslararası makine üreticileri olmak üzere, yerli makine üreticileri de, tekstil ve hazır giyimde yapılan yeni yatırımlar ile kapasite artırmaya dönük yatırımların ardından makine siparişlerinin artmasını bekliyor. Son olarak geçtiğimiz haftalarda Uluslararası Tekstil Sanayicileri Federasyonu’nun (ITMF) Frankfurt’ta gerçekleştirdiği ‘Tekstil Makineleri Workshop’unda dünyanın dört bir yanından gelen makine üreticilerinin katıldığı araştırmada, en çok Türk tekstil ve hazır giyimcilerden makine alımı yapmasının beklendiği ortaya çıktı. Katılımcılar, Türkiye ekonomisine güven duyduklarını ve bu bağlamda Türk tekstil ve hazır giyim sektörünün bu yılın ikinci yarısında hızlı büyümesine ve ihracatını artırmaya devam edeceğine inandıklarını belirtti.

TÜRKİYE’YE YÜZDE 87 OLUMLU BAKIŞ

ITMF’nin her yıl gerçekleştirdiği Tekstil Makineleri Workshop’u, bu yıl 3 bin 100 üyesi ile Avrupa’nın en büyük sanayi birliklerinden biri olan Alman Makine Üreticileri (VDMA) işbirliği ile Frankfurt’ta gerçekleşti. Ülkemizin Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası (TTSİS) tarafından üst düzeyde temsil edildiği zirveye ayrıca, Türk tekstil ve hazır giyim üreticileri ile makine sanayi temsilcileri katıldı. Özellikle tüm dünyadaki makine üreticilerinin gündemini ortaya koyan zirve, global olarak tekstil ve hazır giyim sektörünün o yılki performansını ve gelecek perspektiflerini de öngörme imkânı sunuyor. Zirvede yapılan beklenti anketinde ise katılımcılar yüzde 87 oranındaki olumlu bakışları ile Türkiye’de tekstil ve hazır giyim sektörünün büyümeyle birlikte yeni makine alımları yapacağına olan inançlarını da ortaya koydu.

YERLİ ÜRETİCİLERE BÜYÜME İMKÂNI

Makine üreticileri ile tekstil ve hazır giyim üreticilerini bir araya getiren zirve aynı zamanda ülkelerin de tek tek büyüme beklentilerine ilişkin ipuçları veriyor. Bu açıdan bakıldığında zirve sırasında 3 binin üzerinde tekstil makinesi üreticisinin katıldığı ankette, ‘2014’ün ikinci yarısında Türkiye’den gelecek makine siparişleri için öngörünüz nedir’ sorusuna, yüzde 51 ‘iyi’, yüzde 4 ‘çok iyi’ ve yüzde 32’de ‘ortalama’ şeklinde cevap verdi. Bu rakam, tekstil makinesi üreticilerinin yüzde 87 oranında Türkiye’de tekstil ve hazır giyime olumlu baktıklarını gösteriyor. Bu sonuçlar elbette uluslararası üreticiler kadar, yerli makine üreticileri için de umut oldu. Dünya çapında tekstil ve hazır giyim sektörünün, bu yılın ikinci yarısındaki büyümesini ivmelendirmeye yönelik beklentilerini de yansıtan araştırma, dünya tekstil makinesi ihracatında 15’inci sırada yer alan yerli makine üreticileri için de büyüme fırsatlarına yönelik işaretler veriyor.

AMERİKA İLE TÜRKİYE YARIŞIYOR

Ankette ABD ile ilgili aynı soruya katılımcıların yüzde 52’si ‘iyi’, yüzde 11’i ‘çok iyi’ ve yüzde 24’ü de ‘ortalama’ cevabını verirken, pozitif beklenti anlamında ABD ile Türkiye en olumlu iki ülke olarak öne çıktı. ABD ile Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim sektöründe yatırım ve ihracat atağı ile öne çıktıkları ankette en büyük makine alıcısı Çin, 2014’ün ikinci yarısına ilişkin beklentilerde yüzde 23 ‘iyi’ ve yüzde 2’lik ‘çok iyi’ beklentisi ile Türkiye’nin gerisinde kalırken, dünya tekstil ve hazır giyim sektöründeki bir diğer önemli oyuncu Hindistan ise ankette yüzde 36 ‘iyi’ ve yüzde 7 ‘çok iyi’ beklentisi ile yine ilk 5’te yerini aldı.

Makine ihracatında 15’inci sıradayız

DÜNYADA 30 milyar dolar ihracat kapasitesine sahip tekstil makineleri ihracatında Türkiye 15’inci sırada yer alıyor. Yerli üreticiler 2013’te 327.4 milyon dolarlık tekstil makinesi ihracatı gerçekleştirdi. 2005 yılında 162.8 milyon dolarlık tekstil makinesi ihracatı gerçekleştiren yerli üreticiler, bu alandaki faaliyetlerini her geçen yıl artırmayı başardı. Yerli üreticilerin 2005’ten bu yana gerçekleştirdiği toplam makine ihracatı ise 2.3 milyar dolar oldu. Türkiye’den yaklaşık 70 ülkeye tekstil makinesi ihracatı yapılırken, tekstil makinesinde ‘Türk Malı’ imajı her geçen gün daha da güçleniyor.

2013 makine ithalatı sadece 2.1 milyar dolar

2013 yılında 27.7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren tekstil ve hazır giyim sektörü, sağladığı 15.3 milyar dolarlık cari fazla ile Türkiye ekonomisinin yumuşak karnı olan cari açığın azaltılmasına da büyük katkı sağladı. Son 12 yıldır hemen her yıl cari açığın azalmasına 10 milyar doların üzerinde katkı sağlayan tekstil ve hazır giyim sektöründe, yurtdışından tekstil makinesi alınması zaman zaman eleştiri konusu oluyor. Oysa rakamlar eleştirilerin aksine, Türk tekstil ve hazır giyim üreticilerinin geçen yıl gerçekleştirdiği 27.7 milyar dolarlık ihracatın yanında sadece 2.1 milyar dolarlık makine alımı yaptıklarını ortaya koyuyor. Bu alımların uzun vadeli yatırımlar olduğu da göz önüne alındığında, tekstil ve hazır giyimin cari açık ile mücadele konusunda üstlendiği önemli rol daha da netleşiyor. Bu eleştirileri haksız bulan sektör temsilcileri, yerli makine üreticilerini sürekli olarak desteklediklerinin unutulmaması gerektiğini vurgularken, aynı zamanda tekstil ve hazır giyim ihracatında dünyanın 4 büyük oyuncusu içinde yer alan Türkiye’nin rekabet gücünü son teknoloji yatırımı ile korumasının önem taşıdığına dikkat çekiyor.

TÜRKİYE MAKİNE YATIRIMINDA İLK BEŞTE

*KISA ELYAF İĞ: 2013’te yüzde 10 büyümeyle dünyada 11.5 milyon adet iğ yatırımı yapıldı. Çin, 6.2 milyon, Hindistan 2.1 milyon, Endonezya 760 bin, Türkiye 570 bin ve Pakistan 550 bin iğ yatırımı ile en çok yatırım yapan 5 ülke oldu.
*OPEN-END-ROTOR: 2013’te yüzde 2 düşüşle dünyada 443 bin 200 rotor yatırımı yapıldı. Çin 217.7 bin, Hindistan 31 bin, Türkiye 28.6 bin, Brezilya 13.8 bin ve Vietnam 13.7 bin ile en çok rotor yatırımı yapan ülkeler arasında ilk 5’te yer aldı.
*MEKİKSİZ DOKUMA TEZGÂHI: 2013’te dünyada yüzde 4 düşüşle 83 bin 418 dokuma tezgâhı yatırımı yapıldı. Çin 54.8 bin, Hindistan 10 bin, Endonezya 3 bin 100, Türkiye 3 bin, Bangladeş 2 bin 816 ve Güney Kore 1291 dokuma tezgâhı yatırımı ile ilk 5’te yer aldı.
*YUVARLAK ÖRME MAKİNELERİ: 2013’te dünya çapında 36 bin 575 yuvarlak örme makinesi yatırımı yapıldı. Bunda yine aslan payını 27 bin 458 bin ile Çin alırken, Hindistan 1598, Türkiye 1489, Bangladeş 913 ve Endonezya 851 makine ile en çok yatırım yapan 5 ülke oldu.
*ELEKTRONİK DÜZ ÖRME MAKİNELERİ: 2013’te yüzde 24 düşüşle dünyada 35 bin 183 düz örme makinesi yatırımı gerçekleşti. En fazla yatırım yapan ilk 5 ülke ise şöyle: 20 bin 802 ile Çin, 3 bin 962 ile Bangladeş, 2 bin 791 ile Türkiye, 1849 ile Hong Kong ve 793 ile İtalya.
*2014 BEKLENTİSİ: Çin’in, 2013’teki hemen tüm makine yatırımlarında açık ara önde olduğu görülüyor. ITMF’nin Tekstil Makineleri Workshop’unda yaptığı ankette makine alımlarına yönelik beklentiler konusunda ise Çin, ABD, Türkiye ve Hindistan’ın ardında yer alıyor. Bu da makine üreticilerinin bu yılın ikinci yarısında Çin’e olan satışlarında azalma beklediğini gösteriyor. Ancak Çin’in makine yatırımı oransal olarak düşse de, rakamsal olarak yine de en büyük olması bekleniyor.

SEKTÖRDEN GÖRÜŞLER

2023 hedeflerine en yakın sektör tekstil ve hazır giyim

MUSTAFA DENİZER (Eurocoton Eşbaşkanı ve TTSİS Yönetim Kurulu Üyesi): “Türkiye için hâlâ tekstil çok önemli bir sektör, dünyadaki bütün rekabete karşılık hâlâ büyüyor. Modaya, yenliğe, teknolojiye, teknik tekstile yatırım yapıyor ve rakamlarda da görüldüğü gibi Türkiye’de makine yatırımları büyüyerek devam ediyor. 2023 hedeflerini aslında yakalamaya en yakın sektör de tekstil ve hazır giyim sektörü olacak. Bunun için de makine alımı, bina yatırımı gibi yatırımlar artarak devam edecek. Yerli makine üreticileri yıllarca çok ihmal edildiği için ne yazık ki bu sektör çok geride kaldı. Ama yine de özel sektörün kendi inisiyatifi ile desteklediği küçük atölye, üretici çapında makineciler var ve hâlâ buralarda makineler yapılıyor. Sektör büyüdükçe de bu firmalar tekrar büyüyerek belli yerlere gelecek. Bunun da ana sebebi Avrupa’da makine üreticileri monopole geçtiği için fiyatlar çok yükseldi. Dolayısıyla Türkiye’de aynı makinenin farklı versiyonu hatta daha iyi versiyonu çok ucuz fiyatlara yapılabiliyor. Yeter ki sektör olarak algıyı değiştirelim ve yerli makine üreticilerine daha büyük önem verelim.
Şahsen de bizim şirketimizin geliştirdiği ve üretimini yaptırdığı 2 tane makine vardı. Aynı insanın yaptığı bir makineden sonra bugün 30 tane makine siparişi aldığını öğrendik. Bu bizim için mutluluk verici bir gelişme. Bunun gibi sektördeki fabrikalar birkaç tane ihtiyacı olan makineyi bizim gibi destekleyerek yaptırsa, Türk tekstil makine sektörü de belli bir yere gelecektir. Bazı gelişmiş modeller hariç hâlâ 1940-50-70’lerin Avrupa teknolojisi kullanılıyor tekstil makinelerinde. Türkiye onlardan çok daha iyisini yapabilecek ilgi, malzeme ve insan gücüne sahip.”

Son 2 yıldır bütün gözler bizde

NEVZAT SEYOK: (TTSİS Yönetim Kurulu Üyesi ve Karsu Tekstil Genel Müdürü): “Tekstil sektörü ‘Tekstil Türkiye’de bitti, bitecek’ gibi birtakım beklentilerin aksine hiçbir zaman geri gitmeyecek. Çünkü Türkiye’nin hem istihdamı hem ülkede yarattığı katmadeğer hem de ithalat ve ihracat arasındaki dengede artı katkısı yönünden tekstil yatırımları giderek de gelişiyor. Özellikle iplik, kumaş, pamuklu sektörde Türkiye dünyanın sayılı ülkeleri arasına girdi. Sayılı pazarlarda önemli pay sahiplerinden biri. O yüzden özellikle iplik ve pamuklu dokuma sektöründe tekstil yatırımları 2013’te olduğu gibi 2014 yılında da devam edecek. 2015’te de yatırımların devam edeceğini tahmin ediyoruz. Geçtiğimiz yıl Çin’e bile çeşitli tekstil ürünlerinin satışı oldu Türkiye’den, iplik satışı oldu. Enerji ve istihdamda rekabet gücünü artırıcı bir takım gelişmeler olursa bu sektörün çok daha fazla büyüyebileceğini tahmin ediyoruz. Türkiye bütün makine üreticileri ve hammadde tedarikçileri açısından çok önemli bir ülke konumuna geldi son 2 yılda, bütün gözler bizde. Çin’de geçen yıl yaşanan yavaşlamanın bizim için olumlu etkisi oldu, diyebiliriz.”