Türkiye büyümede fark attı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocak-mart dönemine ilişkin büyüme rakamlarını açıkladı. Büyümede sanayi ve hizmetler sektörünün katkısı dikkat çekti. Türkiye ilk çeyrekte yüzde 7’lik büyüme rakamını yakaladı. Vatandaşın tüketimi ve yatırımlar büyümede etkili oldu. TÜİK’in açıkladığı üretim yöntemi hesabına göre, sanayi üretimi geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 11.7 büyüyerek ekonomiye 2.46 puanlık katkı yarattı. İmalat sanayi ise 12.2’lik bir performansla 2.12 puanlık, tarım sektöründeki yüzde 7.5’lik büyüme 0.21 puanlık katkı sağladı. Geçen yılın ilk çeyreğinde küçülen inşaat sektörü bu yılın ilk çeyreğinde baz etkisiyle yüzde 2.8 büyürken, 0.17 puanlık katkı yarattı. Hizmetler sektöründe ilk çeyrekte yüzde 5.9’luk büyüme görüldü ve 1.35 puanlık katkı dikkat çekti. Talebin de etkisiyle bilgi iletişim sektöründe yüzde 18.10’luk ilk çeyrek büyümesinin ekonomiye katkısı 0.54 puan oldu. Geçen yıl ikinci ve üçüncü çeyrekteki yüksek büyümelerin yaşandığı finans sektöründe bu yıl ilk çeyrekte yüzde 2.9’luk büyüme ekonomiye 0.15 puan katkı getirdi. Gayrimenkul sektörü yüzde 2.4 büyüme ile 0.22 puanlık katkı yarattı. İdari destek hizmet faaliyetlerinde yüzde 5.3’lük büyüme var. Sektör geçen yılın ilk çeyreğinden bu yana ilk kez ekonomik büyümeye olumlu katkıda bulundu. Kamu yönetimi, eğitim, sağlık ve sosyal hizmet faaliyetlerinde yüzde 3.7’lik büyümenin 0.44 puanlık katkı yarattı. Diğer hizmet faaliyetleri de yine açılmanın etkisiyle yüzde 14.4 büyüdü 0.34 puanlık katkı sağladı.

VATANDAŞIN ETKİSİ

TÜİK’in tüketim yöntemiyle hesabına göre vatandaşın tüketimi büyümede önemli rol oynadı. İlk çeyrekte vatandaşın tüketimi yüzde 7.4 büyüdü ve yüzde 7’lik büyümenin 4.42 puanı tüketimden geldi. Vatandaşın tüketiminde dayanıklı tüketim mallarındaki artış hızlı büyümesini sürdürdü. İlk çeyrekte dayanıklı tüketim mallarındaki büyüme yüzde 58.2 oldu. Devletin tüketimi ilk çeyrekte yüzde 1.3’lük bir büyüme gösterdi. 0.2 puanlık katkı sağladı.

MAKİNE TEÇHİZAT

TL’deki güçlenmeyle ithal makine ve teçhizat makinesi yatırımlarının artması toplam yatırımlarda yüzde 11.4’lük güçlü bir büyüme yarattı. Yatırımlardaki bu büyüme ekonomiye 2.85 puanlık katkı sağladı. İhracat ise dış pazarlarda açılmanın etkisiyle artan taleple yüzde 3.3 büyüdü ve 0.81 puanlık katkı getirdi. İthalat ise yüzde 1.1 gerileyerek 0.25 puan büyümeyi olumlu etkiledi. Stoklardaki erime de büyümeyi 1.53 puan geriye çekti. Makine ve teçhizat yatırımlarında geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 30.5’lik büyüme oldu.

DENGELİ VE SAĞLIKLI BÜYÜMENİN GÖSTERGESİ

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Twitter’dan yaptığı değerlendirmede, ilk çeyrekteki yüzde 7’lik büyümenin yüzde 56’sının net dış talep ve yatırımlardan geldiğini belirterek, “Bu, dengeli ve sağlıklı büyümenin göstergesi. İstihdam oluşturan, gelir dağılımını iyileştiren ve istikrara odaklanan politikaları kararlılıkla uygulayacağız. Büyümenin finansman kalitesi önceliğimiz” dedi. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da, devam eden salgın şartlarına rağmen Türkiye ekonomisinin 2021’nin ilk çeyreğinde yüzde 7 büyümeyi başardığını belirterek, “Yüzde 12.2 büyüyen imalat sanayi, GSYH’deki artışa yine en çok katkı sağlayan sektör oldu. Hedefimiz üreterek sağlıklı büyümek” dedi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye ekonomisinin ilk çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin, “Yüzde 7 büyüme memnuniyet verici. Başta hizmetler kesimi olmak üzere, salgından en fazla olumsuz etkilenen ve büyümeden yeteri kadar pay alamayan sektörlerimiz için destek adımlarının sürdürülmesini istiyoruz” ifadelerini kullandı. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, veriler doğrultusunda, Türkiye’nin artık sadece büyüyen değil, büyümenin ivmesini de artıran bir döneme girdiğini belirterek, “Salgına rağmen beklentiyi aşan, dengeli, sürdürülebilir ve kaliteli büyüme kompozisyonu sevindirici” dedi. Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan da, koronavirüsün bütün negatif etkilerine rağmen yılın ilk çeyreğinde gerçekleşen yüzde 7’lik bu büyümenin, iş dünyasının Türkiye ekonomisine olan güvenini teyit eder nitelikte olduğunu belirtti.

TÜRKİYE, yılın ilk çeyreğindeki yüzde 7’lik büyüme ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında en çok büyüyen ülke oldu. OECD 2021 küresel büyüme tahminini yüzde 5.6’dan yüzde 5.8’e yükseltti. OECD verilerine göre bazı ülke ve ülke gruplarının açıklanan birinci çeyrek büyüme oranları şöyle:

TÜİK verilerine göre, birinci çeyrekte Türkiye ekonomisinin büyüklüğü TL bazında cari fiyatlarla 1 trilyon 386 milyar 347 milyon lira olurken, dolar bazında 188 milyar 65 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kişi başı milli gelir ise ilk çeyrek itibariyle hesaplandığında 8 bin 736 dolara yükseldi. Kişi başına gelir 2017 yılında 10 bin 696, 2018 yılında 9 bin 792, 2019 yılında 9 bin 213 ve geçen yıl da 8 bin 599 dolar olmuştu.