Türkiye, ‘borç izleme’de örnek ülke gösterildi

Hazine Borç Yönetim Bilgi Sistemleri, Dünya Bankası ve IMF tarafından örnek gösterildi. Böylece Türkiye, borçlarını en iyi izleyen ülke oldu. Sistemde Türkiye'nin 3 bin 966 kalem dış borcunun kaydı bulunuyor.KAMU borç portföyünü, risk faktörlerini analiz ederek yönetmeye hazırlanan Hazine MüsteÅŸarlığı'nın ‘Borç Yönetimi Bilgi Sistemleri’nde, tam 3 bin 966 adet dış borcun kaydı bulunuyor. Yeniden yapılanma sürecine giren borç rejiminin teknik altyapısını oluÅŸturan ‘Hazine Borç Yönetim Bilgi Sistemleri’, Dünya Bankası ve IMF tarafından diÄŸer ülkelere ‘örnek sistem’ olarak gösterildi. Sözkonusu sistem, yeni oluÅŸturulmakta olan Risk Yönetim Birimi'nin saÄŸlıklı iÅŸlemesi açısından büyük önem taşıyor.Sistem, Temmuz ayı verilerine göre aylık 58 milyar dolar dış, 130 katrilyon liralık iç borç stokundan oluÅŸan kamu borç stoku portföyü yönetiminin belkemiÄŸini oluÅŸturuyor.Uygulamadaki baÅŸarısı ve hatasız iÅŸlemesi nedeniyle ‘Borç Yönetimi Sistemleri’ne, yurtdışından talepler gelmeye baÅŸladı. MoÄŸolistan, ülkesinde yeni kurulacak Borç Yönetimi Bilgi Sistemleri için Hazine MüsteÅŸarlığı'nı ihaleye davet ederken, Ukrayna ve Litvanya da sistemin lisansını satın almak istedi.Yeni Borçlanma Kanunu ile hukuken lisans ve yazılım satabilecek konuma gelen Hazine, bu taleplere sıcak bakmasına karşın öncelikleri arasında almadı. Yetkililer, gelen ilginin sevindirici olduÄŸunu ancak yalnızca lisans ve yazılım satmakla bitmeyeceÄŸini, eÄŸitim ve teknik destek sürecinin çok önemli olduÄŸunu vurgulayarak, ÅŸimdilik bu talepleri hemen karşılayamayacaklarını belirtiyor. Temmuz ayı verilerine göre aylık dış borç stoku 58 milyar dolar, iç borç stoku ise 130 katrilyon lira düzeyinde bulunuyor.1.5 MÄ°LYON DOLAR‘Dış finansman’, ‘iç finansman’ ve ‘alacak yönetimi’ olmak üzere üç ana üniteden oluÅŸan Borç Yönetimi Bilgi Sistemleri, yeni modüllerle sürekli geniÅŸliyor. Sistemde temel olarak bir borcun doÄŸmasından, kapatılmasına kadar geçen süreçteki bütün iÅŸlemler (koÅŸullar, vadeler, ödemeler) kayıt altına giriyor. Geri ödeme projeksiyonları dönemlerine göre otomatik olarak sistem tarafından yapılıyor. Sistem, uluslararası piyasalar ile on-line baÄŸlantılı. Bu nedenle faiz oranlarındaki dalgalanma ve kurdaki deÄŸiÅŸikliklerin, borçlanma maliyetine nasıl yansıdığı, otomatik olarak yapılıyor ve her an kontrol edilebiliyor. Hazine MüsteÅŸarlığı'nın, yerli ve uluslararası danışman katkılarıyla geliÅŸtirdiÄŸi sistem, 1.5 milyon dolara maloldu. 1942'de alınan borcun bile ödemesi sürüyorGERÄ° ödemesi halen devam eden en eski borç, 1942 tarihini (ABD) taşırken, portföyü oluÅŸturan 3 bin 966 adet borcun, bir bölümünü devlet borçları oluÅŸturuyor. Dış borç porfötüyündeki kalemlerin kalanını; hibeler, Hazine garantili borçlar, Hazine garantisiz olmasına karşın kamunun aldığı diÄŸer borçlar ile Yap-Ä°ÅŸlet-Devret, Yap-Ä°ÅŸlet gibi özel sektörün aldığı krediler oluÅŸturuyor.Hazine’nin eylül ödemesi 12.5 katrilyon HAZÄ°NE, bu yıl Eylül ayında 11 katrilyon 382.3 trilyon liralık iç borç geri ödemesinde bulunacak. Bu rakam dış borç ödemesi ile birlikte 12.5 katrilyon lirayı bulacak.Hazine MüsteÅŸarlığı ‘‘Eylül 2002 İç Borçlanma Stratejisi’’ni açıkladı. Buna göre, eylülde en yüksek itfa 3 katrilyon 355.3 trilyon lira ile ayın 4'ünde yapılacak. En yüksek ikinci itfa ise 23 Eylül'de 3 katrilyon 259.8 trilyon lira ile gerçekleÅŸtirilecek.Eylül ayı iç borç geri ödemelerinin 8 katrilyon 671.4 trilyon lirası piyasaya yapılacak ödemeler, 1 katrilyon 208.8 trilyon lirası kamu kurumlarına yapılan satışların geri ödemesi, 710 trilyon lirası Merkez Bankası, 792 trilyon lirası da kamu bankaları ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) ihraç edilen senetlerin ödemelerinden oluÅŸuyor.Önümüzdeki ay gerçekleÅŸtirilecek iç borç geri ödemelerinin 8 katrilyon 41.6 trilyon lirası Türk Lirası cinsinden, 3 katrilyon 340.6 trilyon lirası da döviz cinsi ödemelerden oluÅŸuyor.Öte yandan geçmiÅŸte olduÄŸu gibi piyasaların uygun olması durumunda dış borçlanmanın yapılacağını belirten Hazine, Eylül ayında 0.8 katrilyon lira dış borç ödemesi ile birlikte toplam 12.5 katrilyon liralık geri ödeme gerçekleÅŸtirecek.Bu ödemelerin finansmanına bakıldığında ise 7 katrilyon liralık bölümü piyasadan borçlanma ile 5.5 katrilyon liralık kısmı da diÄŸer finansman yöntemleri ile karşılanacak.Â