Türkiye, 188 ülke arasında 71’inci oldu

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından, 2015 yılı verileri baz alınarak hazırlanan ve "Herkes İçin İnsani Gelişme" temasıyla yayımlanan 2016 İnsani Gelişme Raporu, Türkiye'nin insani gelişim değerinin 25 yılda önemli artış kaydettiğini ortaya koydu.

Raporda, dünyada insani gelişim değeri 1990 ve 2015 arasında önemli bir artış gösterirken gelişimin hızında 2010 itibarıyla yavaşlama kaydedildi.

Dünya genelindeki gelişime rağmen İnsani Gelişim Endeksi, her üç kişiden birinin düşük insani gelişim seviyesinde yaşadığını gösterdi.

Rapora göre, Türkiye'nin, 1990'da 0,576 seviyesinde bulunan İGE değeri, 2015'te 0,767'ye yükseldi. Bu değerle "yüksek insani gelişme" kategorisinde yer alan Türkiye, 188 ülke arasında 71'inci oldu.

Türkiye, söz konusu endekste Venezuela ile aynı sırayı paylaşırken, "yüksek insani gelişme" kategorisinde yer alan ülkelerin İGE ortalaması 0,746, Avrupa ve Orta Asya ülkelerinin ortalaması ise 0,756 oldu.

Aynı dönemde (1990-2015), Türkiye'de doğumda beklenen tahmini yaşam süresi 11,2 yıl, ortalama okula gitme süresi 3,4 ve beklenen okula devam süresi ise 5,7 yıl arttı.

Türkiye'de kişi başına düşen Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH), 1990-2015 arasında yaklaşık yüzde 78,2 artış gösterdi.

İnsani gelişim dağılımındaki eşitsizlikten arındırılmış endekste ise Türkiye'nin değeri boyut endekslerinin dağılımındaki eşitsizliğe bağlı olarak yüzde 15,9'luk bir kayıpla 0,645'e düştü.

Yüksek İGE ülkelerinin eşitsizlik nedeniyle kaybı ortalama yüzde 20 olurken, Avrupa ve Orta Asya'da bu oran yüzde 12,7 olarak kaydedildi.

TÜRKİYE, CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ ENDEKSİNDE 69. SIRADA

Raporda, üreme sağlığı, kadının güçlendirilmesi ve ekonomik faaliyetler alanlarında cinsiyete dayalı eşitsizliklere ilişkin bulguların yer aldığı Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi de açıklandı.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin insani gelişimin önünde engel oluşturmaya devam ettiğini gösteren endekse göre, Türkiye 2015'te 0,328'lik değerle 159 ülke arasında 69'ncu sırada yer aldı.

Türkiye'de parlamentodaki kadın milletvekili oranı yüzde 14,9 oldu.

Yetişkin kadınlarda en az orta öğrenim görmüş olanların oranı yüzde 43,5 olarak hesaplanırken, erkeklerde bu oran yüzde 64,8 olarak kaydedildi.

Her 100 bin canlı doğumda 16 kadın hayatını kaybederken, ergenler arasındaki doğurganlık oranı 15-19 yaşları arasındaki her bin kadında 27,6 oldu.

Kadınların iş gücü piyasasına katılımı ise yüzde 30,4 olurken, bu oran erkeklerde yüzde 71,4 olarak gerçekleşti.

Birleşmiş Milletler Türkiye Mukim Koordinatörü ve UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Irena Vojackova-Sollorano, raporun Türkiye verilerine ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bunların hepsi bizlere ülkenin son dönemde ortaya koyduğu önemli performansı gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.

Vojackova-Sollorano, "Geçmişte olduğu gibi bugün de UNDP olarak, kimseyi geride bırakmamaya ve eşitsizliklerin azaltılmasına odaklanan olumlu kalkınma trendinin sürdürülmesi konusunda hükümete destek olmaya hazırız.” dedi.