Türkiye 10 yılda ne kadar büyüdü?

Son günlerde ‘Twitter’ üzerinden yapılan ve Maliye Bakanı Şimşek’in de dahil olduğu bir tartışma ekonomi gündemine damgasını vurdu. The Economist dergisi Türkiye hakkında bir makalede yazılan “Türkiye ekonomisi 10 yılda 3 kat büyüdü” ibaresine düzeltme geçti ve bu veriyi ‘Aslında Reel Gayrisafi Yurtiçi Hasıla olarak yüzde 63 büyüdü’ ibaresiyle düzeltti.
Harvard Üniversitesi’nin Türk Profesörü Dani Rodrik düzeltmenin yerinde olduğunu yazdı. Rodrik, 1998 fiyatlarını sabit kabul ederek bu fiyatlarla 2002’de 73 milyar lira olan ekonominin yüzde 63 artarak 2012’de 118 milyar liraya çıktığını belirtti.Rodrik’e göre kişi başına gelir de enflasyon etkisinden arıtıldığında yüzde 43 arttı.

FİNANS PROFESYONELİYİM

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise Rodrik’e rakamlarla cevap vererek,  Türkiye ekonomisinin 10 yılda 3.5 kata yakın artarak 230 milyar dolardan 786 milyar dolara çıktığını yazdı. Bu iddiaya yine bir tweet ile karşılık veren Rodrik, zaman içinde karşılaştırma yapmak için reel GSYİH hesabının kullanılması gerektiğini belirtti. Şimşek, on yıllar boyu finans profesyoneli olarak çalıştığını ve geliri hep dolar üzerinden nominal değerlendirildiğini belirterek tartışmayı alevlendirdi.

RODRİK’İ HAKLI BULDULAR

Ekonomistler bugün ülke karşılaştırması yapılmak istendiğinde ekonomik büyüklüğünün nominal GSYİH ile ölçüldüğünü belirtirken, zamansal karşılaştırma için reel
GSYİH rakamının kullanılması gerektiğini belirtiyor. Ekonomik artış, gelişme gibi kavramlarda hesabın reel milli gelir üzerinden sabit fiyatlarla yapılması gerektiğini söyleyen İstanbul Üniveristesi İktisat Fakültesi Profesörü Kaya Ardıç, “Bu konuda Dani Rodrik haklı. Türkiye’nin 10 yıl içinde AKP hükümetinde 3.5 kat büyüdüğü doğru değil. Tabii Mehmet Şimşek’in söylediği şey söz konusu dönem ise yanlış değil. İki ülkenin aynı dönemde karşılaştırma yapıldığında nominal dolar cinsinden yapılır. Ancak Bakan Şimşek bilinçli olarak eksik söylüyor. Söz konusu olan ‘milli gelir belirli bir dönem içinde ne kadar arttı’ ise hesap sabit fiyatlardan reel gelir ayrımı yapılmalıdır” dedi.

Ölçü önemli değil, Türkiye zenginleşti

BAKAN Şimşek Türkiye ekonomisinin büyümesi için kullandığı nominal ölçütü Twitter’dan dün savunmaya devam etti. Bakan Şimşek, tweetlerinde şunları yazdı: “Sabit fiyatlarla kişi başı milli gelirin 3 kat artmadığı açık. Zaten tartıştığımız konu o değil. Kişi başı GSYH karşılaştırmaları dolar cinsinden cari fiyatlarla veya satınalma gücü paritesi bazında yapılır. Dolar bazında Türkiye’de kişi başı milli gelirin 3 kat arttığı da inkar edilemez. Bu artışta kur hareketlerinin etkisi de açık. TL’deki değerlemeyi mümkün kılan verimlilik artışı tesadüf değil. Hükümetimizin yaptığı yapısal reformlar ve yatırımlar verimlilik artışını sağlamıştır. 90’lı yıllarda ortalama büyüme yüzde 3’ün biraz üzerinde. Toplam faktör verimliliğinin katkısı yüzde 10 civarında. 2003-12 döneminde ortalama büyüme yüzde 5.1, ve toplam faktör verimliliğinin katkısı yüzde 40 civarı. Dolar cinsinden GSYH 1990’da 198 milyar, 2002’de 230 milyar, 2012 786 milyar. Bunu inkar etmek mümkün mü? Sabit fiyatlarla GSYH artış oranından bahsetmiyoruz ki! Basit bir
soru: Dünyada kişi başı milli gelir karşılaştırmaları sabit fiyatlarla mı yapılıyor? Hangi ölçüyü kullanırsanız, kullanın! Türkiye, AK Parti döneminde zenginleşmiştir. AK Parti hükümetleri döneminde gelişmiş ülkelerle milli gelir farkı azalmıştır. Türkiye’nin makroekonomik temelleri sağlamlaşmıştır! Bir çok yapısal sorun çözülmüştür.”

Siyasetçi kimliğiyle kabul etti

HÜRRİYET yazarı Ege Cansen de dünkü yazısında Rodrik’i haklı bulurken, Radikal Gazetesi yazarı Uğur Gürses de, 10 yıl boyunca sıfır büyüme yaşansaydı nominal olarak Türkiye’nin yüzde
122 büyüyeceğini söyledi. Gürses, “10 yılda hiç büyümeseydik bile ortalama enflasyonumuz yüzde 10.5 olduğu için cari fiyatlarla milli gelir büyür. Döviz kuru da enflasyondan yavaş arttığı için dolar üzerinden nominal gelir daha da büyür.  Bu hesabı kullandığımızda ekonomi aslında 10 yılda yüzde 0 büyüme ortalamasıyla iki katından fazla büyümüş gözükür” dedi. Karşılaştırmada enflasyon etkisinin arındırılması gerektiğini belirten Gürses şunları söyledi: “Eminim Bakan Şimşek teknik niteliği olan bir uzman olarak böyle düşünmüyordur. Ancak bu konuda siyasetçi kimliği ile yorum yaparak nominal ölçütü kabul etti.”