Turkcell’de kamu gücü

TURKCELL’de önceki gün ilk kez yönetim kurulu başkanı ile genel müdürün aynı anda sahnede olduğu bir toplantı yaşandı. Bugüne kadar yalnız görmeye alıştığımız Genel Müdür Süreyya Ciliv, bu kez Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça ile beraber sahneye çıktı. Kamuyu temsilen yönetim kuruluna atanan Akça’nın öne çıkması aslında Turkcell’de ‘kamunun ağırılığını hissettirdiği’ yeni bir dönemin de işareti olarak algılandı.
Geçtiğimiz yıl görev süresi dolan 4 yönetim kurulu üyesinin yerine Sermaye Piyasası Kurulu kararıyla kamuyu temsilen atanan 5 üye ipleri ele almış görünüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da dediği gibi ”sıkıntıya düştüğü her yerde hakkını hukukunu koruyan” devleti yanında bulan Turkcell’de bu durum aslında biraz da kaçınılmazdı. Ortaklar arasındaki yönetim kurulunu ele geçirme kavgası, yönetim kurulunun tartışılmaz bir biçimde kamunun hakimiyetine geçmesine neden olmuştu. Peki Turkcell’in son hisse yapısı nasıl, kamunun bu yapı içindeki önemi ne gelin birlikte bakalım.

KOMİSERLER GÖREVDE

Turkcell’in hisseleri Çukurova Grubu, İskandinav Telia Sonera ve Rus Alfa Grubu’nun elinde. Ve bu üç hissedar Turkcell’in yönetimi konusunda sürekli olarak birbiriyle çekişme içinde. Bu çekişme 2005 yılına kadar dayanıyor. Ancak bu yönetim savaşının zirveye çıktığı zaman ise 2010 yılı. 20 Ekim 2010’da Turkcell’in genel kurulu toplandı. Bu kritik toplantının hedefinin Rus Alfa ile İskandinav Telia Sonera’nın yönetimi ele geçirme olduğu iddia edildi. Genel kurul, tarihte ilk kez hükümet komiserinin katılmaması nedeniyle 20 gün ertelendi. Bu Turkcell için devletin attığı ilk adım oldu. Bu genel kurul toplanamayınca 4 yıllık ‘toplanamama’ sürecinin de startı verildi. Hükümet komiserlerinin müdahelesi sadece bu genel kurul ile de sınırlı kalmadı.
1 Nisan 2011’de yine bir Turkcell genel kurulu. Rus Alfa Grubu ve Telia Sonera yönetimde ağırlıklarını arttırmak için yönetime atanacak bağımsız kurul üyesi için ek gündem maddesi önerdi. Dönemin Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Colin Williams ‘bunu hükümet komiserine danışalım’ dedi ve komiserden ‘ret’ cevabı gelince bağımsız kurul üyeleri önerisi de reddedildi. İki yabancı hissedar bu genel kuruldan da başarısızlıkla ayrıldı.
12 Ekim 2011. Turkcell bir kez daha genel kurul toplantısı yapmaya çalıştı. Bu kez devlet daha hazırlıklıydı. SPK devreye girerek bir gece önce çıkardığı tebliğ ile iki yabancı hissedarın elini kolunu bağladı. SPK’nın ‘Kurumsal Yönetim İlkeleri’ tebliği, TeliaSonera ve Altimo’nun şirketin yönetim kurulu başkanı Colin Williams’ın azlini engelledi. Bağımsız üye sıfatıyla Yönetim Kurulu Başkanlığı yapan Willliams’ı koltuktan indiremeyen Tela Sonera ve Altimo diğer tüm maddelere geçersiz oy kullanınca genel kurul yine başarıya ulaşamadı.
SPK’nın tebliğiyle 2012 sonuna kadar gerçekleştirmesi gereken bağımsız üye atamaları, ortaklar arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle yapılamayınca, Turkcell’e hükümet bir kez daha müdahale etti. SPK, yönetim kurulunda bulunan Rus Altimo, Çukurova Grubu ve İskandinav TeliaSonera’yı temsil eden üç yönetim kurulu üyesini görevden aldı ve yönetime üç bağımsız üye atadı. 11 Mart 2013’te Turkcell yönetimine bağımsız üye olarak Ahmet Akça ile eski bakanlar Atilla Koç ve Mehmet Hilmi Güler girdi. Çukurova Grubu’nu temsil eden Mehmet Bülent Ergin, TeliaSonera’yı temsil eden Tero Erkki Kıvısaarı ve Altimo’yu temsil eden Oleg Adolfoviç Malis ise görevden alındı.

TURKCELL MADDESİ

Böylece Turkcell’de Türk ağırlığı arttı ama iki yabancı hissedarın 2010’dan beri görevden almaya çalıştığı Colin Williams için de yolun sonu ‘görev süresinin dolması’ ile geldi. 29 Nisan 2013’te Colin J. Williams, Gülsün Nazlı Karamehmet Williams, Alexey Khudyakov, Karin Eliasson yönetim kurulundan görev süreleri dolduğu için çıktı. Sadece devletin atadığı üç bağımsız üye kalınca Turkcell’de yönetim
düştü.
Bu nedenle yeni bir hükümet müdahalesi oldu Turkcell’de. Torba yasaya bir madde eklendi ve SKP 2 üye daha atama hakkını aldı. 13 Ağustos 2013’te bu hakkını kullanan SPK, Mehmet Bostan ve Bekir Pakdemirli’yi Turkcell yönetim kurulu üyesi yaptı. Toplam yönetici sayısı 5’e ulaştı. Ardından hissedarlara çağrı yaptı SPK yönetim kurulu üyesi önermeleri için. Ancak Rus Alfa ve Çukurova Holding isim bildirmeyince, İskandinav Telia Sonera’nın önerdiği Jan Erik Rudberg ve Erik Belfrage yönetim kurulu üyesi atandı. 7 kişilik yönetim tamamlandı.
Tüm bu genel kurul çıkmazlarında diğer bir sorun ise Çukurova ile Rus Altimo arasındaki yüzde 13.8’lik hisse problemiydi. Devreye Ülker Grubu’na ait Gözde Yatırım girdi. Ancak sorunun Ülker devre dışı bırakılarak çözülmesi yoluna gidildi. Kamu bankası Ziraat’in Çukurova’ya 1.6 milyar dolar kredi vermesi ve Çukurova’nın Altimo’ya borçlarını ödenmesiyle sorun çözüldü. Böylece Çukurova, Turkcell’deki kontrol hisseini yeniden ele geçirdi. Ama bu hisseler alınan kredi karşılığında Ülker yerine Ziraat Bankası’na yani kamuya rehin olarak verildi.
Şimdi Turkcell’de Mart 2015’e kadar genel kurul toplanması gerekiyor yoksa yine hükümet müdahale edecek. Artık genel kurulun toplanması için ortada sorun yok gibi görünüyor. .

Erdoğan ve Putin’in gündemi Turkcell’di

RUSYA Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 3 Aralık 2012’de Başbakan Erdoğan’la yapacağı görüşmenin gündem maddelerinden biri de Turkcell olmuştu. Rus Altimo ile Çukurova Grubu arasındaki anlaşmazlık ve toplanamayan genel kurul Erdoğan ve Putin tarafından masaya yatırılmıştı.

Yönetim Kurulu kamunun elinde

Ahmet Akça (Yönetim Kurulu Başkanı ve Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi): 11 Mart 2013’te SPK kararı ile atandı. (KAMUYU TEMSİL EDİYOR)

Atilla Koç (Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ): 11 Mart 2013’te SPK kararı atandı. 59. Hükümet’te Kültür ve Turizm Bakanlığı görevini yürüttü. (KAMUYU TEMSİL EDİYOR)

Mehmet Hilmi Güler (Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi): 11 Mart 2013’te SPK kararı ile atandı. 58, 59 ve 60. Hükümetlerde Enerji Bakanlığı görevini yürüttü. (KAMUYU TEMSİL EDİYOR)

Mehmet Bostan (Yönetim Kurulu Üyesi): 15 Ağustos 2013’te SPK kararı ile atandı. 2010 yılından bu yana Vakıf Emeklilik Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyesi. (KAMUYU TEMSİL EDİYOR)

Bekir Pakdemirli (Yönetim Kurulu Üyesi): 15 Ağustos 2013’te SPK kararı ile atandı. Halen McCain firmasının İş Geliştirme Müdürlüğü’nü yürütüyor. (KAMUYU TEMSİL EDİYOR)

Jan Erik Rudberg (Yönetim Kurulu Üyesi): 13 Eylül 2013’te SPK kararı ile atandı. Kcell JSC ve Hogia Ab şirketlerinde yönetim kurulu başkanlığı yapıyor. (TELIA SONERA’YI TEMSİL EDİYOR)

Erik Belfrage (Yönetim Kurulu Üyesi): 13 Eylül 2013’te SPK kararı ile atandı.Çeşitli kurul ve komisyonların başkanlığını yapıyor. (TELIA SONERA’YI TEMSİL EDİYOR)