Türk mali sistemi sil baÅŸtan

Maliye Bakanlığı'nda 6 aydırdevam eden 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu'na yönelik çalışmalarbüyük ölçüde tamamladı. 100 kadar maddeden oluşan yeni düzenleme ile mevcut Kanun hemen hemen tümüyle değişirken, Türkiye'nin mali sistemi de Avrupa Birliği'ne uyumlu hale getiriliyor.

Önümüzdeki günlerde ilgili kamu kuruluşlarına görüş almak amacıylagönderilerek yeni taslağın Mayıs ayında Başbakanlığa, Haziran'da da TBMM'ye sunulması planlanıyor.

KURULLAR DA BÜTÇEYE

Devletin mali sisteminde radikal değişiklikler içeren taslağın getirdiği bazı düzenlemeler şöyle sıralanıyor:

-Bütçe Kanunu'nun kapsamı genişleyecek: Genel ve katma bütçeli kuruluşlardan sonra sosyal güvenlik kuruluşları ile yerel idarelerin dışında kalan özel bütçeli kamu kuruluşları da bütçe içine girecek.

Bu şekilde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurulu, Enerji Piyasası Kurulu, Şeker Kurulu gibi kurullar da bütçe içine alınıp, Meclis denetimine dahil edilecek.Kurullar, yeni sistemde de RTÜK gibi mali özerkliğe sahip bulunacak ancak harcamaları denetim altına girecek. Böylece, kamu harcamaları çok daha geniş bir alanda kontrol edilecek.

-Bütçe maratonu erken başlayacak: Halen Haziran'da bütçe çağrısı ile birlikte başlayan bütçe hazırlık devresi Mart ayına çekilecek. Mart ve Nisan aylarında yeni yıl bütçesinin ön görüşmeleri yapılacak. Bu şekilde kamu kuruluşlarının ''Nasıl olsa Maliye kısar'' diyerek fazla para istemesi ve sağlıksız mali tablolarla gelmesi de önlenecek.

YAPILANLARIN HESABI VERÄ°LECEK

3 yıllık bütçelemeye geçiş: Tek yıllık bütçeleme, yerini 3 yıllık bütçelemeye bırakacak. Örneğin bu yıl 2003 yılı bütçesi hazırlanırken,2004 ve 2005 yıllarının büyüklükleri de ortaya konacak. Kamu kuruluşları, yıllara sari işlerini de buna göre ayarlayacak. 

-Raporlama sistemi: Her kamu kuruluşu, yıla başlarken o sene yapacaklarına ilişkin stratejik plan hazırlayacak. Bütçeler de bu planlara uygun şekillendirilecek. Yıl sonunda ise o yıl yapılan işlereilişkin faaliyet ve bütçe uygulama raporları düzenlenecek. Maliye Bakanlığı da bütün kamuya ilişkin olarak Genel Konsolide Raporu hazırlayacak ve bu şekilde yapılanların hesabı verilecek.

Faaliyet raporları, Meclis'e de gönderilecek ve geçen yılların bilançosu kesin hesap kanunlarıyla değil, faaliyet raporlarıyla da ortaya konarak daha ciddi bir Meclis denetimi sağlanacak.

-Harcama sürecinde ita amirlerinin yetki ve sorumlulukları daha net olarak belirlenecek.

İÇ DENETÇİLER GELİYOR

-İç Mali Kontrol: Kamuda harcama öncesi ve harcama sonrası etkin bir denetim gerçekleÅŸtirilecek. Bu amaçla her kamu kuruluÅŸuna, Bakanlıklarda direk Bakana, diÄŸer bütçeli kuruluÅŸlarda da en üst makama baÄŸlı çalışacak İç Denetçi atanacak. İç denetçilerin nitelikleri Kanunda belirlenecek. Kendi kurumlarını sistem, performansve harcama açısından kontrol edecek iç denetçiler, incelemeleri doÄŸrultusunda rapor tanzim edecek. Bunun bir örneÄŸi de Maliye Bakanlığı bünyesinde kurulacak olan İç Denetim Komitesi'ne gönderilecek.Â

-Maliye Bakanlığı kamuda Bütçe Daire Başkanlıkları ve Saymanlıklarkanalıyla hemen hemen tüm mali işlemleri yapan değil, idarelere teknikyardımda bulunan, danışmanlık hizmeti veren bir yapıya kavuşturulacak.Kuruluşlar, kendi mali işlemlerini kendileri yapacak. Maliye Bakanlığıda onlara teknik destek sağlayacak.

-Tek tip muhasebe: Tüm kamuya uluslararası normlara da uygun muhasebe standardı gelecek.Â

-Devletin sadece kamu hesapları değil, diğer mali bilgileri de internet ortamında kamuoyunun bilgisine sunulacak.