Türk fındıkçısına ‘kara liste’ terbiyesi geliyor

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Danışmanı Cüneyd Zapsu’nun Başkanı olduğu International Tree Nut Concil (INC) Uluslararası Ağaç Yemişi Konseyi’nin Las Vegas zirvesinde, ‘Sözleşmeye uymayan Türk fındık ihracatçıları için kara liste oluşturulması’ kararı çıktı. Zapsu da bu kararı destekledi.FINDIK politikası için hep çatışan Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Danışmanı ve International Tree Nut Council (INC), Uluslararası Ağaç Yemişi Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Cüneyd Zapsu ile Fiskobirlik, Fındık İhracatçı Birlikleri ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, ABD’de kol kola girdi. INC’de AB’yi temsilen konuşan Jack Taille, sözleşmeye uymayan Türk fındık ihracatçıları yüzünden geçen yıl 50 milyon dolar zarar ettiklerini söyledi. Zapsu’nun karşı konuşması üzerine Taille, ‘Genelleme yaptığım için özür dilerim’ dedi. Taille, ardından ‘kontrata uymayan Türk fındık ihracatçıları için kara liste açıklayacaklarını’ açıkladı.ABD’nin Nevada Eyaleti’ndeki Las Vegas kentinde yapılan ve 36 ülkeden yaklaşık 700 kişinin katıldığı International Tree Nut Council (INC), Uluslararası Ağaç Yemişi Konseyi toplantılarında Cüneyd Zapsu, Türk Hükümeti’nin artık ürünü değil üreticiyi destekleyeceğini vurguladı.YARDIM ALAMADIKINC’de Avrupa Birliği (AB) ülkelerini temsilen konuşan Jack Taille, Türk ihracatçıların fındık fiyatı yükselince kontratlarına uymaması yüzünden geçen yıl 50 milyon dolar zarar ettiklerini öne sürdü. Taille’nin Türkiye’ye yüklenen konuşması büyük alkış alınca INC Başkanı Zapsu, kontrata uyan Türk ihracatçıların da aynı dönemde 80 milyon dolar zarar ettiğini vurguladı.Dış Ticaret Müsteşar Yardımcısı Ömer Faruk Doğan da, Türkiye’nin fındık için tek başına tanıtım yaptığını, piyasaların durağan hale gelmesi için çalıştığını, bunun diğer ülke üreticilerine de yaradığına dikkat çekti. AB’ye ricada bulunmalarına rağmen maddi-manevi hiçbir destek alamadıklarını belirten Doğan, kontratların alıcı-satıcı arasındaki anlaşma olduğunu ve devletin bunda yapabileceği birşey bulunmadığını hatırlattı. Yeniden söz alan Taille, geri adım atarak eleştirilerinin Türkiye’ye değil, bazı Türk ihracatçılarına yönelik olduğunu belirterek özür diledi. Cüneyd Zapsu, Türkiye’nin Fındık Tanıtım Grubu’yla önemli yol aldığını, ancak ihracatçıların pazarlamaya daha fazla önem vermesi gerektiğini söyledi. 2003 ve 2004’te üst üste kötü iki mahsul dönemi yaşadığını belirten Zapsu, normal mahsul alınması halinde Türkiye’nin toplam fındık üretiminin 650-700 bin ton civarında olacağını hatırlatarak, şöyle konuştu: ‘İhracatımız 500 bin ton, iç tüketim 100 bin ton olsa, 100 bin ton fazla fındık olacaktı. Artık devlet popülizm yapıp, vergi verenin parasıyla bu fazlalığı alıp çöpe atmayacağına göre ne olacak? Pazarlama faliyetlerini artırmak, mevcut pazarları büyütmek ve yeni pazarlar bulmak lazım. AK Parti programında da yazıyor, artık ürün desteklenmeyecek üretici desteklenecek. Eskisi gibi devlet piyasalara girip piyasaları alt üst etmeyecek.’Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Salih Erdem ve Fiskobirlik Genel Müdürü Cemal Öztürk de, Fiskobirlik’in artık yenilendiğini ve bundan sonra piyasa yapıcı olarak rol oynamak istediğini vurguladılar.Neden Türkiye’ye yüklendilerCÜNEYD Zapsu, ABD’deki toplantıda Türkiye’nin üzerine neden çok fazla gelindiğini ise şöyle açıkladı: ‘Geçen sene 2.20 dolardan en az 100 bin ton satış yapıldı. Yüksek mahsul bekleniyordu. Mahsul düşük çıkınca bir anda fiyat fırladı, kimse o fiyata mal alamadı. Fiyatlar önce 3, sonra 4 dolara kadar çıktı. 1.80 dolar fiyat farklılığı meydana geldi. Düzgün çalışan şirketler itibarını korumak isteyen ve parasal imkanı olanlar tüm imkanlarını kullanıp kontratlarını yerine getirdi. Dünyadaki ithalatçılar çikolatacıya satış yapanlar zararı, bu yükü taşımaya mecbur kaldı. Bu yüzden 50 milyon dolar zarar ettiklerini söyleyerek Türkiye’ye yüklendiler. Ben de Türk ihracatçılardan kontrata uyanların da olduğunu, onların da 80 milyon dolar zarar ettiğini söyledim.’Siyaseti bırakın eldeki fındığı değerlendirinGEÇEN yıl ve bu yılın Fiskobirlik’e elindeki 2001 ürünlerini zarar etmeden piyasaya sunma şansı verdiğini söyleyen Cüneyd Zapsu, ‘Şu an Fiskobirlik’e çok büyük mesuliyet düşüyor. Şimdi politika yapmaması lazım’ dedi. Fiskobirlik’in piyasaya yeni mahsulün gireceği ağustos ayından önce elindeki eski malları satması gerektiğine dikkat çeken Zapsu, şunları söyledi:‘Yağlığa ayırdığınızda kabuklu fındığı kilosu 300-350 bin liraya satıyorsunuz. Oysa şimdi Fiskobirlik’teki 2001 ürünü bu kabuklu fındığı piyasaya verseniz, üç yıllık olduğu halde çok rahatlıkla kilosu 2 milyon 350 bin liraya satılır. Eminim satılmayacak berbat mal dedikleri o maldan 50 bin tonu satılır. 100 trilyon liradan bahsediyoruz netice olarak. Yazık değil mi?’ diye konuştu.Fındık fiyatının stabil olması şartAMERİKALI bazı kuruyemiş sanayicilerinin çok rahat fındıktan çekildiğini hatırlatan Cüneyd Zapsu, Türk fındığının en sağlam müşterisinin Avrupalı çikolata sanayicileri olduğunu belirterek, şu noktaya dikkat çekti:‘Avrupalı çikolata sanayicileri senelerce fındıklı çikolata üzerine araştırma yapmış, ambalajı herşeyi ona göre hazırlamış. Kilosu 1.5-2 dolar olan fındık fiyatı 4 dolara çıkmış. Mecburen fiyatı yükselse de fındığı alacak ama bela okuyacak ve ilk fırsatta fındıktan kaçacak. Fiyatı stabil olan yeni bir hammedde geliştirmeye çalışıp ona yönlenecek. Geçen sene çok büyük laflar oldu ‘Cüneyd Zapsu fındık fiyatının düşmesini istiyor’ diye. Fındık fiyatının düşük olması Zapsu’nun menfaatine değil, fındık fiyatının stabil olması Zapsu’nun menfaatine, tam aksine yavaş yavaş çıkması lazım. Çok büyük çıkışlardan sonra çok büyük inişler gelir. Bunu köylümüze kimse anlatmadı. İlk defa yönetim kurulu başkanı da dahil, sanki daha bir piyasa yapıcısı olarak bakıyorlar. Fındık fiyatı çıkmış elinde mal var daha ne ister? Ama eskisi gibi satmam derse o zaman sormak lazım.’Kara liste açıklansın düzgün çalışan kazansınKONTRANA uymayan Türk fındık ihracatçılarının listesinin yayınlanması kararını doğru bulan Cüneyd Zapsu, ‘Bu insanlar haksız rekabet ediyor. Biri zarar ederken, siz aksine kár ediyorsunuz. Açıklandığında hiç olmazsa düzgün çalışan şirketlerin bir artısı olur. Dış Ticaret Müsteşarlığı ve İhracatçılar Birliği’nin de bu açıklamayı kamuoyu ile paylaşmaları gerekiyor’ dedi.�