Türk bilim adamları bilgisayara sağır-dilsiz alfabesi öğretti
Güncelleme Tarihi:
Mustafa KUTLAY
Oluşturulma Tarihi: Eylül 10, 2005 01:47
YTÜ, sağır ve dilsiz alfabesini anlayan yazılım geliştirdi. Bilgisayar kamerasıyla kullanılan yazılım, kameranın karşısında duran kişinin el ve yüzünü ten renginden ayırt ederek belirliyor. Sonra el hareketlerinin izlediği yola bakarak 45 farklı sağır-dilsiz alfabesinden hangisi olduğunu anlıyor ve bu işaretleri bilgisayar ekranında yazı haline getiriyor.
TÜRK bilim adamları, engellilerin hayatını kolaylaştırabilecek çalışmalarda önemli bir teknolojiye imza attı. Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü’nde uzun süredir yapılan çalışmalar sonucu, işitme ve konuşma engellilerin dilinden anlayan bir bilgisayar yazılımı geliştirildi. Yazılım, bir bilgisayar kamerası aracılığı ile, işitme ve konuşma engellilerin işaret dilini bilgisayar ortamında kelime haline getiriyor. Böylece, işaret dili bilmeyenler ile engellilerin iletişim ve eğitim sorunu tamamen ortadan kalkıyor. ‘Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi’ adı verilen proje, bir bilgisayar yazılımı ve bilgisayara bağlı bir web kamerasından oluşuyor. Yazılım önce kameranın karşısında bulunan kişinin el ve yüzünü belirliyor. Bunu yaparken de ten renginden yararlanıyor.
45 FARKLI SİSTEM:
Eller ve yüz belirlendikten sonra, bilgisayar yazılımı vücudu, elleri ve yüzün hareketlerini izliyor. Bu aşamada öncelikle, kamera karşısındaki kişinin kullandığı işaret dilinin 45 farklı işaret dili sisteminden hangisine ait olduğu belirleniyor. Bu belirlemeden sonra, kamera karşısındaki kişinin el-yüz ve vücut hareketlerinin kelime anlamı, bilgisayar ekranında yazılı olarak bilgisayar kullanıcısına ulaştırılıyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü Yardımcı Doçenti Songül Albayrak koordinasyonunda Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar tarafından yürütülen proje, dünyadaki benzer çalışmaların en iyisi olarak gösteriliyor. Çin ve ABD de işitme ve konuşma engellileri anlayabilecek yazılımlar üzerinde çalışıyor. Ancak, bu tür yazılımlarda yazılımın başarısı kullanılan işaret dilini doğru seçme ve işaretleri doğru anlama oranı ile ölçülüyor.
DÜNYADA EN BAŞARILISI:
Yıldız Teknik Üniversitesi’nde geliştirilen Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi, hangi işaret dilinin kullanıldığını belirlemede yüzde 97, kullanılan işaretlerin bilgisayar ortamına doğru aktarılmasında ise yüzde 92 oranında başarılı. Bu oran, dünyada bugüne kadar yapılan çalışmalarda elde edilen en yüksek yüzdeyi ifade ediyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar, dünyada işaret dili tanıma teknolojileri konularındaki çalışmalar içinde en dikkat çekenlerden birinin ABD Washington’da George Washington Üniversitesi’nde geliştirilen bir sistem olduğunu söyledi. Haberdar, ‘AcceleGlove’ adı verilen bir eldiven sayesinde kullanıcının işaretlerinin bilgisayar ortamına yazı olarak aktarıldığını belirtti. Yıldız Teknik Üniversitesi’ndeki çalışmanın ABD’dekine göre en önemli üstünlüğü, işaret dilini kullanan engellinin herhangi bir eldiven veya bir başka donanım takma ihtiyacı bulunmaması.
2000 İŞARET TANIYOR:
Yıldız Teknik Üniversitesi’nin İstanbul Beylikdüzü’nde devam eden CeBIT Bilişim Eurosia Fuarı’nda kurduğu stantta da tanıttığı Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi, yaklaşık 2 bin farklı işareti tanıyor ve bunları bilgisayar ortamında yazıya dönüştürebiliyor.
İşaret dilini Koç Üniversitesi geliştirdi
YILDIZ Teknik Üniversitesi Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar, Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi’ni geliştirirken, Koç Üniversitesi’nin 3 yılda oluşturduğu Türk İşaret Dili Sözlüğü’nden yararlandı. Bu konuda Türkiye’deki kaynak ve çalışma eksikliğine dikkati çeken Haberdar, Koç Üniversitesi’nin bu sözlüğünde bulunan 750 işaretten de yararlandığını belirtti.
Türkiye’de 2.5 milyon işitme engelli var
TÜRKİYE’de ne kadar işitme engelli bulunduğuna dair çelişkili bilgiler bulunuyor. Birleşmiş Milletler raporuna göre bu sayı 2.5 milyon. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı’na göre ise ülkemizde sadece 400.000 işitme engelli bulunuyor. Yine aynı rapora göre bu nüfusun 120.000’ini çocuklar oluşturuyor ve bunların sadece 7.000’i okula gidiyor.
Her ülkenin işaret dili ayrı
İŞİTME ve konuşma engellilerin kullandığı işaret dilleri, konuşma dillerinde olduğu gibi ülkeden ülkeye değişiyor. Yani, bir İngiliz engelli, bir Alman’ın işaret dilini anlayamıyor. Çünkü bu iki işaret dili arasında İngilizce ve Almanca’da olduğu kadar farklılıklar bulunuyor.
Proje, bilimin prestijli dergisinde yayınlanacak
YILDIZ Teknik Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent Songül Albayrak ve Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar tarafından geliştirilen İşaret Dilini Tanıma Sistemi, uluslararası bilim dünyasında da ses getirdi. Bu çalışma, ekim ayında bilim dünyasının en prestijli dergilerinden Lecture Notes in Computer Science’da da yayınlanacak.
TÜBİTAK destek verirse dünya patenti alınacak
YILDIZ Teknik Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü, işaret dili tanıma sistemi için uluslararası patent almak için de hazırlık yapıyor. Buradaki en önemli sorun, patent harcamalarının finansmanı. Üniversite, bu konuda Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu’nun (TÜBİTAK) elinde bulunan fonlardan yararlanmak için harekete geçti. Eğer Tübitak bu konuda gerekli finansal desteği sağlayabilirse, Yıldız Teknik Üniversitesi’nin geliştirdiği bu yazılım tüm dünyada koruma altına alınmış olacak.
45 FARKLI SİSTEM:
Eller ve yüz belirlendikten sonra, bilgisayar yazılımı vücudu, elleri ve yüzün hareketlerini izliyor. Bu aşamada öncelikle, kamera karşısındaki kişinin kullandığı işaret dilinin 45 farklı işaret dili sisteminden hangisine ait olduğu belirleniyor. Bu belirlemeden sonra, kamera karşısındaki kişinin el-yüz ve vücut hareketlerinin kelime anlamı, bilgisayar ekranında yazılı olarak bilgisayar kullanıcısına ulaştırılıyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü Yardımcı Doçenti Songül Albayrak koordinasyonunda Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar tarafından yürütülen proje, dünyadaki benzer çalışmaların en iyisi olarak gösteriliyor. Çin ve ABD de işitme ve konuşma engellileri anlayabilecek yazılımlar üzerinde çalışıyor. Ancak, bu tür yazılımlarda yazılımın başarısı kullanılan işaret dilini doğru seçme ve işaretleri doğru anlama oranı ile ölçülüyor.
DÜNYADA EN BAŞARILISI:
Yıldız Teknik Üniversitesi’nde geliştirilen Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi, hangi işaret dilinin kullanıldığını belirlemede yüzde 97, kullanılan işaretlerin bilgisayar ortamına doğru aktarılmasında ise yüzde 92 oranında başarılı. Bu oran, dünyada bugüne kadar yapılan çalışmalarda elde edilen en yüksek yüzdeyi ifade ediyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar, dünyada işaret dili tanıma teknolojileri konularındaki çalışmalar içinde en dikkat çekenlerden birinin ABD Washington’da George Washington Üniversitesi’nde geliştirilen bir sistem olduğunu söyledi. Haberdar, ‘AcceleGlove’ adı verilen bir eldiven sayesinde kullanıcının işaretlerinin bilgisayar ortamına yazı olarak aktarıldığını belirtti. Yıldız Teknik Üniversitesi’ndeki çalışmanın ABD’dekine göre en önemli üstünlüğü, işaret dilini kullanan engellinin herhangi bir eldiven veya bir başka donanım takma ihtiyacı bulunmaması.
2000 İŞARET TANIYOR:
Yıldız Teknik Üniversitesi’nin İstanbul Beylikdüzü’nde devam eden CeBIT Bilişim Eurosia Fuarı’nda kurduğu stantta da tanıttığı Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi, yaklaşık 2 bin farklı işareti tanıyor ve bunları bilgisayar ortamında yazıya dönüştürebiliyor.
İşaret dilini Koç Üniversitesi geliştirdi
YILDIZ Teknik Üniversitesi Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar, Türk İşaret Dilini Tanıma Sistemi’ni geliştirirken, Koç Üniversitesi’nin 3 yılda oluşturduğu Türk İşaret Dili Sözlüğü’nden yararlandı. Bu konuda Türkiye’deki kaynak ve çalışma eksikliğine dikkati çeken Haberdar, Koç Üniversitesi’nin bu sözlüğünde bulunan 750 işaretten de yararlandığını belirtti.
Türkiye’de 2.5 milyon işitme engelli var
TÜRKİYE’de ne kadar işitme engelli bulunduğuna dair çelişkili bilgiler bulunuyor. Birleşmiş Milletler raporuna göre bu sayı 2.5 milyon. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı’na göre ise ülkemizde sadece 400.000 işitme engelli bulunuyor. Yine aynı rapora göre bu nüfusun 120.000’ini çocuklar oluşturuyor ve bunların sadece 7.000’i okula gidiyor.
Her ülkenin işaret dili ayrı
İŞİTME ve konuşma engellilerin kullandığı işaret dilleri, konuşma dillerinde olduğu gibi ülkeden ülkeye değişiyor. Yani, bir İngiliz engelli, bir Alman’ın işaret dilini anlayamıyor. Çünkü bu iki işaret dili arasında İngilizce ve Almanca’da olduğu kadar farklılıklar bulunuyor.
Proje, bilimin prestijli dergisinde yayınlanacak
YILDIZ Teknik Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent Songül Albayrak ve Araştırma Görevlisi Hakan Haberdar tarafından geliştirilen İşaret Dilini Tanıma Sistemi, uluslararası bilim dünyasında da ses getirdi. Bu çalışma, ekim ayında bilim dünyasının en prestijli dergilerinden Lecture Notes in Computer Science’da da yayınlanacak.
TÜBİTAK destek verirse dünya patenti alınacak
YILDIZ Teknik Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Bölümü, işaret dili tanıma sistemi için uluslararası patent almak için de hazırlık yapıyor. Buradaki en önemli sorun, patent harcamalarının finansmanı. Üniversite, bu konuda Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu’nun (TÜBİTAK) elinde bulunan fonlardan yararlanmak için harekete geçti. Eğer Tübitak bu konuda gerekli finansal desteği sağlayabilirse, Yıldız Teknik Üniversitesi’nin geliştirdiği bu yazılım tüm dünyada koruma altına alınmış olacak.