Türk belediyeler için önemli uyarı
Güncelleme Tarihi:
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P), 2015 yılında Orta ve Doğu Avrupa'daki yerel yönetim ve belediyelerin brüt borçlanmalarında yüzde 12'lik bir artış beklendiğini ve bu brüt borçlanmanın 7 milyar euro seviyesini aşacağının öngörüldüğünü bildirdi. S&P belediyelerin borçları konusunda Türkiye'ye de vurgu yaptı.
S&P'nin Orta ve Doğu Avrupa'daki yerel yönetim ve belediyelerin borçlanmaları ile ilgili yayımladığı raporda, 2015 yılında Orta ve Doğu Avrupa'daki yerel yönetim ve belediyelerin brüt borçlanmalarında yüzde 12'lik bir artış beklendiği belirtilirken, bu brüt borçlanmanın 7 milyar euro seviyesini aşacağının öngörüldüğü kaydedildi. Orta ve Doğu Avrupa'daki yerel yönetimlerin borç stokunun yüzde 6 yükselerek 42,5 milyar euroya ulaşmasının beklendiği aktarılan raporda, bu oranın 2012 yılından bu yana en yüksek büyüme oranı olduğu bilgisi verildi.
Bu büyümenin en büyük nedenlerinden biri olarak Polonya para birimi zlotinin euro karşısındaki öngörülen değer kazanımının gösterilebileceği belirtilen raporda, şu ifadelere yer verildi: "Orta ve Doğu Avrupa yerel yönetimlerinin borç birikimi, bölgedeki yerel yönetim borçlarının yüzde 84'üne denk gelen ülkelerin (Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya ve Türkiye) yerel yönetim borçlanmalarına dayanmaktadır. Bazı Orta ve Doğu Avrupa'daki yerel yönetim borçlanması kısıtlamaları nedeniyle, orta dönemin üzerindeki bir zaman diliminde yerel yönetim şirketlerinin borçlanmalarında artış beklenmektedir. Orta ve Doğu Avrupa'daki yerel yönetim borçlarını çoğunlukla ve halen multilateral finansal kuruluşlar ve merkez hükümetler oluşturmaktadır. Açık piyasa bonoları Orta ve Doğu Avrupa yerel yönetim borç stoklarının sadece yüzde 4'üne denk gelmektedir."
2.3 MİLYAR TL BORÇ SÜRPRİZİ
Öte yandan Belediyelere 2.3 milyar TL’lik borç süprizi çıktı. Sayıştay yaptığı denetimlerde belediyelerin borçlarıyla ilgili yapılandırmada mevzuata aykırılık belirledi ve yapılandırmayla ilgilenen bürokratlara 500 milyon TL’den fazla borç çıkardı. Sayıştay’ın belirlediği esasların tüm belediyeler için uygulanması durumunda belediyelerin borç yükünün bir anda 2.3 milyar TL artaracak olması hükümeti de harekete geçirdi.
YENİDEN HESAPLANDI
Söz konusu borcun nedeni, belediyelerin 2004 öncesine ait kamuya ait borçlarının yeniden yapılandırılması. Belediyelerin borçlarının yapılandırma kapsamına alınmasıyla birlikte; ekonomi bürokrasisi de borçları takip amaçlı olarak hesaplarda izlemeye başladı. Ancak söz konusu hesaplar Sayıştay denetimine takıldı. Sayıştay, geçtiğimiz dönemde yaptığı denetimlerde, bu konuda mevzuatta bir netlik olmadığını belirterek Hazine’den 3 bürokrata tam 641 milyon TL’lik bir borç çıkardı. Bunun üzerine hesaplar tekrar incelemeye alındı. Sayıştay’ın sisteminin uygulanmasıyla, 2 bin 500 belediyenin 2004 öncesi borçlarının yeniden hesaplanması gerektiği saptandı. Yapılan ilk belirlemelere göre yeni sistemde Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne 650 milyon TL civarında borç çıkarken, ağırlığını 20 belediyenin oluşturduğu tüm belediyeler için toplam borç tutarı 2.3 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakamın Hazine tarafından belediyelerden tahsil edilmesi gerekecek.
YASA DEĞİŞİYOR
Ortaya çıkan rakamların büyüklüğü üzerine harekete geçildi. Mecliste halen görüşülen torba yasaya eklenen maddeyle, “Belediyelerin 21 Aralık 2004 ve öncesine ait uzlaşma kapsamına girmiş borçlarını; uzlaşma kararlarının Resmi Gazete’de yayımlanması ile birlikte alacak olarak kabul edilemeyeceği” hükme bağlanıyor. Plan ve Bütçe Komisyonu Başkan Vekili Süreyya Sadi Bilgiç de, “Olmayan bir borçtan bahsediyoruz. Sayıştay yaptığı denetim sonucunda böyle bir sonuca varmış, ancak ortada böyle bir borç yok” dedi. (Hacer BOYACIOĞLU/HÜRRİYET)