Tüpraş'a teklif verme süresi sona erdi

Tüpraş'ta bulunan yüzde 65.76 oranındaki kamu hissesinin blok satış yoluyla özelleştirilmesi amacıyla açılan ihalede teklif verme süresi sona erdi.Özelleştirme İdaresi'nden verilen teklif sayısı ve firmalar konusunda bir açıklama yapılmadı. 7 Haziran 2003 tarihinden itibaren verilen ilanlarla açılan ihalede son teklif tarihi 18 Eylül 2003 olarak belirlenmiş, ardından yapılan uzatma ile 24 Ekim 2003 son teklif olarak açıklanmıştı. 12 Nisan 2000 tarihinde yüzde 30.65'lik halka arz ile Tüpraş'ın halka açıklık oranı yüzde 34.24'e ulaşmıştı.TÜPRAŞTürkiye'de özelleştirme tarihinin en büyük ihalelerinden birini tl edecek olan sanayi devi TÜPRAŞ, bu yıl 25 milyon ton dolayında ürün satışı ile cirosunu 11 milyar doların üzerine çıkarmayı hedefliyor.  iSO 500 araştırmasında üst üste Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu seçilen TÜPRAŞ, 2002 yılı itibariyle üretimden satış rakamı 6.8 katrilyon lirayı, yarattığı katma değer ise 9 katrilyon lirayı aşıyor.   Hisselerinin yüzde 34.24'ü halka açık olan TÜPRAŞ, İstanbul ve Londra borsalarında işlem görüyor. TÜPRAŞ'ın İstanbul Borsası'ndaki bugünkü kapanış değeri 12 bin 200 liraya göre, şirketin piyasa değeri 3 katrilyon 55 trilyon 111 milyar lira, dolar olarak da 2 milyar 51 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.      Kamu İktisadi Teşebbüslerinin daha verimli çalışmasını sağlamak amacıyla yapılan düzenlemeler kapsamında, 1983 yılında Türkiye'de kamuya ait rafinerilerin bir çatı altında toplanması kararlaştırıldı.   Bu amaçla, 1961 yılından beri faaliyet gösteren İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş'nin (İpraş) Ana Sözleşmesi, 25 Ekim 1983 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı'nda TÜPRAŞ Ana Sözleşmesi'ne dönüştürüldü ve TÜPRAŞ'ın tescil ve ilanı 16 Kasım 1983 tarihinde tamamlandı.     İpraş'ın İzmit Körfezi'nin Tütünçiftlik bölgesinde yaptırmış olduğu İzmit rafinerisinin yanı sıra o tarihe kadar Türkiye Petrolleri A.O.'na (TPAO) bağlı olarak faaliyet gösteren İzmir ve Batman rafinerileri ile yapımı devam eden Kırıkkale Rafinerisi de yeni kurulan TÜPRAŞ'a devredildi.      Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 5 Ekim 2001 tarih, 2001/54 sayılı kararı ile Petkim Petrokimya Holding A.Ş'nin kurduğu ilk kompleks olan Yarımca Tesisleri, TÜPRAŞ'a devredilerek Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlüğü adını aldı.         Türkiye'nin toplam rafinaj kapasitesinin yüzde 86'sına sahip olan Tüpraş'ın 17 Ekim 2003 tarihli verilere göre kayıtlı sermayesi 500 trilyon lira, çıkarılmış sermayesi ise 250.4 trilyon lira.  2002 vergi öncesi karı 257.5 trilyon lira ve net karı 173.9 trilyon lira olan TÜPRAŞ'ın 27.6 milyon ton/yıl ham petrol işleme kapasitesi, 153 bin ton/yıl petrokimya üretim kapasitesi, brüt 2 milyon metreküp ham petrol depolama kapasitesi ile brüt 2.7 milyon metreküp ürün ve ara ürün depolama kapasitesi bulunuyor.  Geçen yıl 23.3 milyon ton hampetrol işleyerek 15.5 katrilyon lira brüt satış hasılatına ulaşan TÜPRAŞ, ihracatını önceki yıla göre yüzde 86 oranında artırarak 557 milyon dolara yükseltti.      4 bin 500'ün üzerinde çalışanı bulunan şirket, 2003 yılında yüzde 87 kapasite kullanımıyla 24 milyon ton ham petrol işlemeyi, 25 milyon ton ürün satışı gerçekleştirmeyi ve ihracatını yüzde 44 artışla 800 milyon dolara çıkarmayı hedefliyor.  2003'ÜN İLK 6 AYI      TÜPRAŞ, 2003'ün ilk altı ayını 272.5 trilyon lira karla kapattı. Şirket, yılın ilk altı ayında geçen yılın aynı dönemine göre,  cirosunu yüzde 42.5, net satışlarını yüzde 52.8 ve net karlılığını ise yüzde 2.830 oranında artırdı.      2002 yılının ilk altı ayında işletme faaliyetlerinden 46,4 trilyon lira zarar ederken, 2003 yıllının aynı döneminde yüzde 613 oranında rekor bir artışla işletme karlılığını 238.1 trilyon lira olarak gerçekleştiren kuruluş, 263.9 trilyon lira gelir elde etti. TÜPRAŞ, ilk üç aylık dönemde elde ettiği 294.4 trilyon lira vergi öncesi dönem karını 409.9 trilyon lira olarak gerçekleştirdi.      TÜPRAŞ'ın, ilk yarıdaki satışları yurt içine 9.7 milyon ton ve yurt dışına 1.6 milyon ton olmak üzere toplam 11.3 milyon ton oldu. İhracat, yüzde 62 artışla 395 milyon dolar oldu.  Genel Müdür Hüsamettin Danış, daha önce yaptığı açıklamada, 25 milyon ton dolayında ürün satışı sonucunda cirosunu 11 milyar doların üzerine çıkaracağını, elde edilen 409.9 trilyon lira vergi öncesi karın finansal değerlendirmesinin de vereceği ivme ile 2003 yılı kar hedeflerinde revizyona gidileceğini bildirmişti.   Deniz işletmeciliği yapan DİTAŞ, TÜPRAŞ'ın iştiraki olarak faaliyet gösteriyor.           LONDRA BORSASI'NDA DA İŞLEM GÖRÜYOR  Özelleştirilmesine 10 Temmuz 1990 tarihinde karar verilen TÜPRAŞ'ın hisseleri Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na devredildi. 1991 yılında şirketin birinci halka arzı gerçekleştirilerek sermayesinin yüzde 2.5'i oranında A grubu hisse senedi halka arz edildi.  1999 yılı sonu itibarıyla TÜPRAŞ hisselerinin yaklaşık yüzde 3.58'i İMKB'de işlem görmekte, hisselerin kalan yüzde 96.42'lik bölümüise Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın elinde bulunmaktaydı. 2000 yılı Nisan ayında TÜPRAŞ hisselerinin ikinci halka arzının tamamlanmasıyla İstanbul ve Londra Menkul Kıymetler Borsalarında işlem gören A grubu hisselerin toplam sermayeye oranı yüzde 34.24'e yükseldi.      TÜPRAŞ'taki yüzde 65.76 oranındaki kamu payının blok satış yoluyla özelleştirilmesi için bu yıl Haziran ayında ilana çıkılırken, son teklif verme tarihi 18 Eylül 2003 olarak belirlenmişti. Ancak yoğun yatırımcı ilgisi nedeniyle son teklif verme tarihi bugüne uzatılmıştı.     Ana faaliyet konusu, sahibi olduğu rafinerilerde hampetrol işleyerek Türkiye'nin ihtiyacı olan petrol ürünlerini sağlamak olan şirket, 2000 yılında enerji sektörünün lider kuruluşu ve dünya klasında bir rafineri şirketi olmayı kendisine vizyon edindi.  Türkiye'de sivil ve askeri tüm petrol ürünleri ihtiyacını karşılamak, enerji ve petrokimya alanında ilerlemek, hissedarlarına, müşterilerine, topluma ve çevrenin korunmasına katkılarını artırmayı amaçlayan TÜPRAŞ, 2000 yılında yakın, orta ve uzun dönem stratejilerini de belirledi.  TÜPRAŞ'ın yakın ve orta dönem stratejilerinin ana unsuru rafinerilerin hampetrol işleme kapasitesinin artırılması, kar optimizasyonu, Avrupa Birliği standardlarında üretim, organizasyon yapısının gözden geçirilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi oldu.      TEKELÖzelleştirmeye çıkarılan Türkiye'nin en büyük kuruluşlarından TEKEL Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri, Avrupa ve dünyanın sayılı içki ve sigara üreticileri arasında yer alıyor.  Kuruluşunun 141. yılını kutlamakta olan Tekel Genel Müdürlüğü'nün Cumhuriyet sonrası yapısının temeli, 1923 yılında tütün, alkollü içkiler, tuz, barut ve patlayıcı maddelerle ilgili ''inhisar'' hizmetlerini yürütmek görevi ile kurulan İnhisarlar Umum Müdürlüğü'nün oluşumu ile atıldı.    Gelişen şartlara göre bu yapı, 1941 ve 1983 yıllarında değişimlere uğradı. 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kamu İktisadi Kuruluşu haline getirildi.     20 Ocak 2001 tarih ve 24293 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4619 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile özel sektöre de belirli şartları yerine getirmesi kaydıyla alkollü içki üretim ve ithalat serbestisi getirildi.    9 Ocak 2002 tarih 24635 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4733 sayılı Kanun ile Tütün,Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün yeniden yapılandırılması ile tütün ve tütün mamullerinin Türkiye'de üretimine, iç ve dış alım ve satımına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi.      2001'DE ÖZELLEŞTİRME KAPSAMINA ALINDI  Tekel, 5 Şubat 2001 tarih ve 2001/06 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile mülkiyetin devri dışındaki yöntemlerle özelleştirme kapsamına ve programına alındı.    4733 sayılı yasa ile Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü, İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirildi.      5 Şubat 2002 tarih ve 2002/6 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme yöntemleri arasına mülkiyetin devri dahil edildi. 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketi'ne dönüştürüldü.   Yüzde 100'ü Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait olan TEKEL'in sermayesi 300 trilyon lira, ödenmiş sermayesi ise 120 trilyon lira. 2002 sonu itibariyle net satışları 1 katrilyon 215 trilyon 645 milyon lira olan Tekel'in net satışları, bu yıl Nisan ayı sonunda 893 trilyon 391 milyar lira olarak belirlendi.      Tekel'in 2002 sonu itibariyle net karı 318 trilyon 632 milyar lira, esas faaliyet karı ise 118 trilyon 561 milyar lira düzeyinde bulunuyor.       PAZAR PAYI İÇKİDE YÜZDE 93.5, SİGARADA YÜZDE 58  Toplam personel sayısı 29 bin 273 olan şirketin pazar payı tuzda  yüzde 100, birada yüzde 1,3, şarapta yüzde 13,5, alkollü içkilerde yüzde 93,5 ve sigarada yüzde 58.  Özelleştirme stratejisi, ''satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni haklarının tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte veya ayrı ayrı uygulanması'' olarak belirlenen Tekel'de özelleştirme çalışmaları, bağlı ortaklıklar Sigara Sanayii İşletmeleri ve Ticareti A.Ş. ile Alkollü İçkiler Sanayii ve Ticareti A.Ş.'deki yüzde 100 oranındaki kamu hisselerinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine yönelik ilanla 7 Haziran tarihinde start verildi.  Açılan ihalelerde 26 Eylül 2003 olan son teklif verme tarihi, talep üzerine bugüne uzatıldı. Tekel'in KKTC'de yüzde 51'er hisseye sahip olduğu TAŞEL-Türk Alkollü İçki ve Şarap End. Ltd. Şti. ile Kıbrıs Türk Tütün End. Ltd. Şti., Kars'ta yüzde 99.36 oranında hissesinin olduğu Kristal Tuz Rafinerisi San. ve Tic. A.Ş. adlı ortaklıkları, İstanbul'da puro üretimi ve satışı yapan TEKA, yaprak tütün üretimi ve satışı yapan REYTEK, Çankırı'da rafine tuz üretimi ve pazarlaması yapan ÇANTAŞ, Kazakistan'da sigara üretimi ve pazarlaması yapan J.TJ. Central Asia adlı iştirakleri var.     Yaprak Tütün İşletme Müdürlüğü'ne bağlı 30, Sigara Sanayii İşletmeleri Müessese Müdürlüğü'ne bağlı 8, Alkollü İçkiler Sanayii Müessesesi Müdürlüğü'ne bağlı 19, Pazarlama ve Dağıtım Müessesesi Müdürlüğü'ne bağlı 82, Tuz Sanayii Müessesesi Müdürlüğü'ne bağlı 6 işletmeye sahip bulunuyor.       TEKEL'İN EKONOMİYE KATKISI  TEKEL'in GSMH içindeki payı yüzde 1,7'ler düzeyinde bulunuyor. Şirketin, GSMH'ye katkısı 2002 yılı fiyatlarıyla 2 katrilyon 900 trilyon lira oldu. TEKEL'in Hazine'nin sağladığı toplam vergi ve fon gelirleri içerisindeki payı yüzde 4.4 düzeyinde bulunuyor.     Tütün mamulleri, alkollü içki ve tuz olmak üzere 71 markanın üretimini, 190 markanın satışını gerçekleştiren TEKEL'in ürettiği Yeni Rakı, dünyada en çok satılan yüksek alkollü içkiler sıralamasında 24., perakende satış hasılatı sıralamasında 32. sırada yer alıyor.  500 büyük firma sıralamasında, 2002 yılındaki 1 katrilyon 215 trilyon liralık üretimden satışla Türkiye'nin en büyük 9. kuruluşu olan TEKEL, Avrupa'nın en büyük 30 alkollü-alkolsüz içki, dünyanın 5 büyük sigara üretici firması arasında yer alıyor.�