TÜPRAŞ lider, THY uçuşta

CAPITAL Dergisi, 1998’den bu yana her yıl yayınladığı Türkiye’nin en büyük 500 şirketi araştırması ‘Capital500’ün 2012 yılı sonuçlarını açıkladı. Tüpraş, 2012 yılında 47 milyar TL’lik cirosu ile ‘Türkiye’nin en büyük 500 Sanayi Kuruluşu listesi ‘İSO500’den sonra ‘Capital500’de de Türkiye’nin en büyüğü oldu. Listede 20.2 milyar TL’lik cirosuyla OMV Petrol Ofisi, Türkiye’nin ikinci büyük şirketi olurken, son yıllarda ciddi bir büyüme atağı yapan Türk Hava Yolları ise 15 milyar TL’yi bulan cirosuyla üçüncü büyük şirketi olarak dikkat çekti.

5 YILIN EN İYİ KÂRLILIĞI

Bu yıl, Vodafone Türkiye ana sponsorluğunda gerçekleştirilen Capital500 araştırmasına, kârlılıktaki müthiş ivme damgasını vurdu. Şirketler kârlılıklarını yüzde 22.5 artırarak, 2008 yılından bu yana devler kulübünde yaşanan en büyük artışa imza attılar. Hiç kuşkusuz bu yükselişte Capital500 şirketlerinin çoğunun geçtiğimiz yılı verimlilik adına önemli çalışmalarla geçirmesinin payı büyük. Cirosal anlamda ise Capital500 şirketlerinin büyüme hızında önemli bir kan kaybı söz konusu. Bir önceki yıl yüzde 35 büyümeye imza atan şirketler, bu yıl tek haneye düşerek yüzde 9.7’lik bir büyüme sergilediler. Ancak lige girme çıtasındaki yükseliş hâlâ sürüyor.

İLK 10’UN PAYI YÜZDE 25

Türkiye’nin devler liginin en tepesinde yer alan ilk 10 şirketin payı, son 4 yıldır değişmiyor. 2006-2008 arasında yüzde 25’in üzerinde seyreden bu oran, yüzde 25’e sabitlenmiş durumda. İlk 10 şirket, kârlılıkta başarılı bir performansa sahip. Toplam kârın yüzde 33’ü bu devler tarafından gerçekleştiriliyor. İhracat içindeki payı yüzde 15,4 olan ilk 10 dev, toplam istihdamın ise yüzde 12,6’sını yapıyor. İlk 10’a ilişkin söylenecek başka bir önemli gelişme de geçen yıla göre yaşanan değişim. Ford Otosan ve Ereğli Demir Çelik bu yıl ilk 10’dan çıkarken Enka ve Arçelik giriş yaptı. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ilk 10’da enerji-petrol sektöründen şirketlerin ağırlığı var.

7 YILDIR İLK 2 AYNI

Capital500, araştırmasının son 10 yılında ilk 10’da yer alan şirket ve sektörlerde önemli değişiklikler meydana geldi. 1997 verileriyle yapılan ve 1998’de yayınlanan ilk çalışmada, lider Arçelik’i Ford ve Mercedes-Benz Türk izliyordu. 1998-2000 yılları arasındaki 3 araştırmada da dayanıklı tüketim ile otomotivin devleri ilk 3 sırayı paylaştı. Değişim ise 2001’de başladı. 1994’te kurulan GSM sektörünün genç şirketi Turkcell, 2001 ve 2002’de ikincilik koltuğuna oturdu. Akaryakıt sektörünün iki temsilcisi Petrol Ofisi ve BP ilk 3’e girdi. 5 yıl Türkiye’nin en büyük özel şirketi unvanını koruyan Petrol Ofisi, 2006’da Tüpraş’ın devreye girmesiyle 2’nciliğe geriledi. Bu iki şirket 7 yıldır
ilk 2’de.

Enerjinin cirosu yüzde 20’yi aştı

DEVLER liginde sektörel anlamda son 4 yıldır istikrarlı bir tablo söz konusu. Enerji ve petrol sektörü geçen yıl 29 şirketle cirodan yüzde 19 pay alırken bu yıl 37 şirketle yüzde 20,3’lük pay almış durumda. Enerjinin cirodan aldığı payın artmasında listeye giren şirket sayısının yüzde 27,5 artmasının yanı sıra listede yer alan şirketlerin enerji yatırımlarında önemli bir artış yapmaları da önemli bir faktör.

16 yılda 65 şirket ‘dev’ler liginden hiç düşmedi

16 yıldır yayınlanan Capital500 araştırmasında bugüne kadar 1450 şirket yer aldı. Yani Türkiye’nin 1450 şirketi en az bir kez Capital500 listesine girmiş durumda. Bu yıl itibarıyla bu şirketler arasından 950’si listede yer almıyor. Aralarında Arçelik, Anadolu Efes, Hürriyet ve Vakko’nun da olduğu 65 şirket ise her yıl kesintisiz olarak devler liginde kalmayı başardı. Bu tabloya bakılarak yapılan analizde büyük ölçekli şirketlerin, “sürdürülebilir büyümeyi” diğerlerine göre daha kolay yakalıdığı görülüyor. Devler liginin ilk sıralarında yüksek olan “kalıcılık” oranı ise aşağı sıralara inildikçe azalıyor.
“Kalıcılar” olarak tanımlanabilecek listeden hiç düşmeyen 65 devin, bu yılki listedeki konumları önemli ipuçları veriyor. Örneğin 65 şirketin 11’i yani yüzde 17’si, bu yıl Türkiye’nin en büyük ilk 50 şirketi arasında yer aldı. Yüzde 58.5’i ise ilk 200 içinde kendine yer buldu. Listenin altlarına inildiğinde 16 yıllık şirketlerin sayısı giderek azalıyor.

Hürriyet’in başarısı istikrarlı bir vaadinin olması

16 yıldır listeye girme başarısı gösteren 65 şirketten biri olan Hürriyet, bu yıl da listede yer alan tek medya şirketi oldu. Capital500 listesine 853 milyon liralık geliriyle 160’ıncı sırada yer alan Hürriyet Gazetesi’nin başarısını Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı değerlendirdi. Vuslat Doğan Sabancı şöyle konuştu: “Bir markanın kalıcı olabilmesi için en önemli faktör, müşterisinin/okuyucusunun geçerli ve anlamlı bulacağı bir vaadinin olması. Hayat hangi hikayelerden geçerse geçsin geçerliliğini yitirmeyecek bir vaat. Hürriyet’in varoluş sebebi, bu vaadi 65 yıldır okurlarına en arzu ettikleri içerik seçkisiyle sunuyor. Bunu, okuyucusuyla arasında müthiş bir güven ilişkisini kurarak, bu ilişkiyi bozmayarak yapıyor.

Hürriyet’in vaadi, toplum ne kadar değişirse değişsin, ne kadar gelişirse gelişsin, her dönemde güncelliğini koruyor. Bu yüzden tercih ediliyor.Elbette yaşadığımız çağda, müşteriye/okuyucuya verdiğin sözü, vaadini her zaman en iyi şekilde yaşatacak kanallar çok önem taşıyor. Bu kanalları geliştiren de teknoloji. İlk fotoğraf naklinden renkli baskıya geçişe, her dönem teknolojide sektörün çok ilerisinde olan, daha doğrusu sektöre yön veren Hürriyet’tir. Bugün de Hürriyet Dünyası, 7 gün 24 saat her kanaldan içerik paylaşımıyla milyonlara ulaşıyor. Comscore haziran rakamlarına göre Hürriyet internet grubu, yüzde 73.7’yle dünya devleri Google, Facebook ve Microsof’tan sonra Türkiye’nin en yüksek erişime sahip internet grubu oldu. Bu oran 17.6 milyon kişiye erişim anlamına geliyor.”