Tüpraş’la büyüyoruz satacağımız şirketlerin listesini bekliyoruz

KOÇ Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç, yüzde 55’ini 4 milyar 140 milyon dolara alacakları Tüpraş’ın banka kredilerinin hazır olduğunu, ancak christmas ve yılbaşı tatili nedeniyle aktarımının geciktiğini söyledi. Koç, ‘Tüpraş’ı devralınca Topluluğumuz ciddi bir büyüme yaşayacak. Tüpraş’ın devrinden sonra portföyümüzde bazı azaltmalar yapacağız. Hangi şirketlerden çıkacağımız konusunda arkadaşlarımız liste hazırlıyor, inceleyeceğiz’ dedi. Rahmi Koç, Rusya’da, St. Petersburg ve Moskova’daki Ramstore açılışları sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

TÜPRAŞ’IN YÜKÜ NE OLACAK

Tüpraş için grubunuz ciddi borçlanmaya gidiyor. Karşılaşacağınız borç yükü sizi tedirgin etmiyor mu?

- Borçlanmayı arkadaşlar temin ettiler. Bana paranın hazır olduğu bilgisini aktardılar. Ancak, malum christmas ve yılbaşı tatili araya giriyor. Dolayısıyla tatil sonrası mukaveleler yapılır. Tüpraş’ı devraldıktan sonra Koç Topluluğu’nun portföyünde bazı azaltmalar yapacağız. Üzerinde çalışıyoruz.

Portföy azaltması derken, bazı şirketleri satacağınızı mı söylüyorsunuz?

- Bankacılık tabiriyle portföy azaltacağız.

Sanayicilik tabiriyle bazı şirketleri satmak anlamına gelmez mi?

- Evet, bazı şirketleri satıp, bazı alanlardan çıkacağız. Zaten geçmişte de buna benzer şeyler yaptık, yapıyoruz da.

HAYVANCILIĞI SEVMEDİLER

Bunlar hangi şirketler olacak?

- Arkadaşlar henüz liste hazırlıyorlar. İnceleyip, birlikte karar vereceğiz.

Bilişimden çıkmanız söz konusu mu?

- Bilmiyorum. Çalışma bitmeden size şirket ismi veremem. Ancak, hayvancılık işine nedense arkadaşlarımız sıcak bakmadı (Şanlıurfa’daki Koç-Ata-Sancak Çiftliği). Prensip olarak oradan çıkma kararı alındı. Ama henüz kesinleşmedi.

İKİ YILDA HAZMEDERİZ

Tüpraş, Yapı Kredi Bankası ve Tansaş gibi büyük alımlar yaptınız. Bunları kaç yılda hazmedip, yeni satın almalar düşünebilirsiniz?

- Benim şahsi görüşüm 2 yıldan önce herhangi bir yeni operasyona girmeyiz. Yalnız bu demek değil ki hiç yatırım yapmayacağız. Topluluğumuz mevcut işlerini geliştirmek için her yıl 1 milyar Euro’ya yakın yatırım yapıyor. Şirketlerimizin gelişmesi, ayakta durması için 1 milyar Euro’luk yıllık standart yatırımlar yapılacak.

Tüpraş’ı varil başına 5.5 dolar hesabıyla aldık

Sokaktaki vatandaşta iki türlü kanaat var. Birinci kesim, ‘Helal olsun Koç’a, parayı bastırdı, Tüpraş’ı aldı’ diyor. Diğer kesim, ‘Koç yıllarca yüksek kárlılıkla çalıştı. Koç, vatandaşı kazıklayarak kazandığını bir kerede Tüpraş’ı alıp devlete ödedi, helal olsun’ yorumu yapıyor. Sizin bakışınız nedir?

- Kazık tarafını çıkaralım. Böyle şey yok. Bazı sektörlerde odaklaşıyoruz. Bankacılık, perakende, enerji sektörlerine odaklaşıyoruz. Tüpraş’ı da bu nedenle aldık. Koç Grubu kazık attı diyorsunuz. Koç, ilk otomobili, ilk buzdolabını, ilk çamaşır makinesini yaptı. Birçok ilki Koç yaptı. İlk yabancı sermayeyi de Koç getirdi. Biz piyasa ne emrettiyse onu yaptık. Üstelik, işçinin primin, vergisini, kurumlar vergimizi zamanında, eksiksiz ödeyerek. Bir de memleketin her türlü sorunuyla ilgilendik.

Tüpraş’ı pahalı aldığınızı düşünüyor musunuz?

- Biz Tüpraş’ı varil başına 5.5 dolar rafinaj ücreti üzerinden hesap yapıp aldık. Şimdi varil başına rafinaj 14 dolar. Dolayısıyla hesaplı aldığımızı düşünüyorum. İlanihaye 14 dolarda kalmaz. Ancak, hemen 5.5 dolara da inmez. Çünkü, dünyada rafineri sıkıntısı var.

Orhan Pamuk olayında boşuna köşeye sıkıştık

Orhan Pamuk’un yargılanması olayında bakışınız nedir?

- Hayret ediyorum. Bir defa fikir hürriyeti vardır. Arkadaşı tanımıyorum. Kitaplarını da okumadım. Böyle davalı bir duruma gelmesi Türkiye’nin fevkalade aleyhine oldu. Şimdi o davadan vazgeçmek de kötü olacak. Kendimizi çok kötü köşeye sıkıştırdık. Yanlış oldu.

Peki 1 milyon Ermeni’yi, 30 bin Kürt’ü öldürdük gibi bir açıklama yapmasına ne diyorsunuz?

- New Orleans’ı su bastığında bölgenin belediye başkanı Başkan Bush’a, ‘Kıçını al gel buraya otur, durumu gör’ diye canlı yayında seslendi. Hiç kimse birşey demedi. Orhan Pamuk’a bunları neye dayanarak söylediği sorulmalı o kadar. Adamın biri çıkıp, ‘Ben ilahım’ diyebiliyor, ama herkes gülüp geçiyor.

Sakıp Bey’in nasıl bir zamk olduğu şimdi görüldü

Biz ekonomi gazetecileri olarak zaman zaman Koç-Sabancı karşılaştırması yaparız. Koç Grubu yeni satın almalarla büyürken, Sabancı Grubu’nun biraz yavaşladığı dikkati çekiyor. Sizin görüşünüz ne? Buna katılıyor musunuz?

- Ben onların içişlerini bilmiyorum. Ama dışarıdan bakıldığında Sakıp Bey’in vefatından sonra orada bir belirsizlik oldu. Aile fertlerinden Sabancı Holding’i bırakanlar oldu. Bunlar zaten kamuoyuna yansıdı. Sakıp Bey’in (Sabancı) aileyi nasıl zamk gibi birarada tuttuğunu daha iyi gördük. Onun değeri şimdi anlaşılıyor.

4’üncü kuşağa geçtik, Vehbi Koç felsefesiyle bir aradayız

Sizin de yüzde 50-50 ortaklıklarınız var. Sizde denge nasıl kuruluyor? Sorun çıkmıyor mu?

- Biz ilke olarak kendi idare etmediğimiz işlere girmiyoruz. 50-50 ortaklık da olsa, 49-51 de olsa başlangıçta kuralları iyi koymak gerekiyor. Çünkü, büyük şirketlerde idareciler değişiyor, kağıtta ne varsa o kalıyor. O nedenle işi sıkı tutmak gerekiyor. Ufak tefek sorunlar çıksa da çözülüyor.

Sizi birarada tutan sizin yapıştırıcı özelliğiniz mi yoksa aile geleneğiniz mi?

- Biz büyükbabamızın bakkal dükkanını da sayarsak, dördüncü jenerasyona işi bıraktık. Avrupa’da üçüncü jenerasyona kadar gelebilen şirketlerin oranı yüzde 28. ABD’de bu oran yüzde 15. Bizim özelliğimiz aile geleneğimiz. Rahmetli babamın (Vehbi Koç) felsefesinin bizi bugün birarada tuttuğunu düşünüyorum.

Telefonda fırsatı baştan kaçırdık

Türk Telekom ihalesine giremediniz. Bulgar Telecom’la ilgilendiniz olmadı. Keşke telekomünikasyon sektöründe olabilseydik dediğiniz oldu mu?

- Telefonda fırsatı baştan kaçırdık. Telsim kurulduğu zaman kaçırdık. Bize de geldiler. Ancak, orada bir madde koymuşlardı. Lisanslar devredildiği anda 500 milyon dolar istiyorlardı. Bu nedenle vazgeçtik. Çünkü Vehbi Bey (Koç), ‘Bu parayı hemen bizden alırlar. Başkaları belki idare edebilir, bekletebilir ama biz yapamayız, bizden alırlar’ dedi. Nitekim dediği doğru çıktı. Örneğin Uzanlar o parayı 4 yıl sonra ödedi. Biz onu yapamazdık.

500 milyon dolara değmez miydi?

- Bugünkü şartlarda değerdi. Ama o güne göre rakamlar büyüktü. Para kazanmadan hemen 500 milyon dolar yatırmak zordu. O gün için çok büyük paraydı.

Sabancı Grubu’yla ortak telekom işine girmeyi denediniz olmadı...

- Sabancı Grubu, Sakıp Bey’den sonra ciddi olarak düşündü, girmemeye karar verdiler. Bu tek başına gireceğimiz bir iş değildi. Telekomda o kadar büyük rekabet olacak ki, kár marjı ya olacak ya olmayacak. Gerçi işin bu yönü telekomünikasyon hizmeti alan insanlara, tüketicilere yarayacak.

Alt kimlik üst kimlik tartışmasını anlayamadım

Bir de alt kimlik, üst kimlik tartışması gündeme geldi...

- Ben onu hiç anlayamadım. Kim alt kimlik, kim üst anlayamadım. Ne demiş Atatürk, ‘Ne mutlu Türküm diyene’...

Konuşmaya 10 bin dolar istedim, çağırmadılar

RAHMİ Koç, yurt içinde davet edildiği bir konuşma için ‘vakfa gelir olsun’ düşüncesiyle 10 bin dolar istediğini belirterek, ‘Ben parayı istedim, adamlar bir daha aramadılar. Yurt dışından konuşmaya çağırmış olsalardı 50 bin dolar isterdim ama veren yok efendim’ dedi.

Koç, Edwards’ı Arat’la ortak Moskova’ya götürdü

KOÇ Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç, ilkini 1994 yılında İstanbul’da açtığı Edwards mağazasının ilk yurtdışı şubesini Moskova’ya götürdü. Rahmi Koç, bir dönem Uluslararası Giyim Sanayicileri Federasyonu Başkanlığı da yapan Hasan Arat’ın önerisi üzerine Edwards mağazasını Moskova’da açmaya karar verdiklerini söyledi. Hasan Arat da, ‘Sayın Rahmi Koç’la birlikte Orient Rus şirketini kurduk. Başta Moskova olmak üzere Edwards’ın Rusya’daki şubelerini bu şirket üzerinden açacağız. Edwards’daki ortaklığımız Koç Grubu’yla değil, Sayın Rahmi Koç’un doğrudan kendisiyle’ dedi. Rahmi Koç, ‘Edwards mağazasını açarken maksadım erkek giyiminde İngiliz stilini ve tarzını getirmekti. Kaliteli ve zevkli bir müşteri kitlemiz oluştu’ diye konuştu.