Tuncelili İstanbullu'yu 6'ya katladı

Devlet bütçesinden 2012 yılında kişi başına en yüksek harcama Tunceli, Ankara ve Artvin'e, en az harcama ise İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa'ya yapıldı.
Geçen sene Hazine'ye kişi bazında en büyük katkıyı ise Kocaeli, İstanbul ve Ankara sağladı.

Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, geçen yıl Merkezi Yönetim Bütçesi'nden yaklaşık 360,5 milyar lira harcama yapıldı. Bunun 86,5 milyar lirasını personel giderleri, 14,7 milyar lirasını da SGK'ya devlet primi giderleri gibi harcamalar oluşturdu.

Bu dönemde il bazında da en yüksek harcama, 30,9 milyar lira ile Ankara için gerçekleştirildi. Bunda bakanlıklar ve diğer kamu kuruluşlarının merkezi birimlerinin Ankara'da bulunması etkili oldu. Başkentte kişi başına harcama 6.326 lira, kişi başına gelir de 8.012 lira olarak belirlendi.

Kişi başına en yüksek harcama Tunceli'de oldu. Devlet kişi başına 7.031 lira harcama yaptığı Tunceli'de kişi başına gelir 733 lira oldu. Tunceli'de devlet 62 milyon 360 bin lira gelir elde ederken, 598 milyon 99 bin lira harcamada bulundu. Tunceli ve Ankara'yı Artvin izledi. Devletin kişi başına 4.398 lira harcadığı Artvin'de kişi başına gelir 1.301 lira oldu. Devlet, 2012 yılında Artvin için toplam 731 milyon 808 bin lira harcamada bulundu. Buna karşılık Artvin'den 216 milyon 480 bin lira gelir elde edildi.

Kişi başına harcamada 3.557 lira ile Kastamonu, 3.460 lira ile Trabzon, 3.445 lira ile Elazığ, 3.348 lira ile Erzurum, 3.223 lira ile Isparta, 3.094 lira ile Erzincan, Tunceli, Ankara ve Artvin'in ardında yer aldı.

Bu illerden Kastamonu'da kişi başına gelir 1.302 lira, Trabzon'da 1.466 lira, Elazığ'da 958 lira, Erzurum'da 919 lira, Isparta'da 1.098 lira, Erzincan'da da 886 lira düzeyinde gerçekleşti.

Kişi başına en az harcama 1.187 lira ile İstanbul'da, 1.209 lira ile Gaziantep'de, 1.305 lira ile Şanlıurfa'da oldu.

İstanbul 1 aldı 8 verdi

Öte yandan, Kocaeli, geçen yıl 22.912 lira ile kişi bazında devlete en fazla kazanç sağlayan il oldu.

TÜPRAŞ'ın da katkısıyla bütçeye 36 milyar 698 milyon 791 bin lira gelir aktaran Kocaeli'ye 2012'de bütçeden 3 milyar 47 milyon 385 bin liralık harcama yapıldı. Böylece Kocaeli'de kişi başına 1.903 liralık harcamaya karşılık 22.912 liralık gelir rakamına ulaşıldı.

İstanbul ise geçen yıl devletten aldığı her 1 liranın karşılığını yaklaşık 8 lira olarak ödedi. Bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 40'ını tek başına üstlenen İstanbul geçen yıl Hazine'ye toplam 131 milyar 764 milyon 656 bin lira kazandırdı. Buna karşılık devletin İstanbul için yaptığı harcama 16 milyar 171 milyon 180 bin lira düzeyinde kaldı. Bu rakamlara göre, İstanbul'da kişi başına yapılan harcama 1.187 lira, kişi başına gelir ise 9.671 lira oldu.

Kişi başına harcamanın 1.969 lira, kişi başına gelirin de 8.541 lira olduğu İzmir dışında, devlet, Ankara, Antalya, Bursa, Hatay, Mersin, Kocaeli, Muğla, Tekirdağ, Zonguldak ve Kırıkkale yapılan harcamanın üzerinde gelir elde etti.

Bu illerden Bursa'da kişi başına harcama 1.594 lira, kişi başına gelir 2.460 lira, Hatay'da kişi başına harcama 1.394 lira, kişi başına gelir 2.248 lira, Antalya'da kişi başına harcama 1.713 lira, kişi başına gelir 2.212 lira, Mersin'de kişi başına harcama 1.785 lira, kişi başına gelir 3.578 lira, Muğla'da kişi başına harcama 1.821 lira, kişi başına gelir 1.940 lira, Zonguldak'ta kişi başına harcama 1.587 lira, kişi başına gelir 2.237 lira düzeyinde gerçekleşti.

Vergi tahsilatında durum

Öte yandan Hakkari, 2012 yılında yüzde 18,66'lık oranla, Türkiye'de vergi tahsilatının en düşük seviyede gerçekleştiği il olarak da dikkati çekti.
Hakkari'de geçen yıl tahakkuk eden 134 milyon 701 bin liralık verginin sadece 25 milyon 130 bin lirası tahsil edilebildi. Vergi tahsilat oranı Iğdır'da yüzde 44,18, Adana'da yüzde 48,35, Gaziantep'de yüzde 49,32, Düzce'de yüzde 49,64, Mardin'de yüzde 50,17, Niğde'de yüzde 51,79 oldu.
Tahsilat oranı İstanbul'da yüzde 63,45, Ankara'da yüzde 71,44, İzmir'de yüzde 79,50, Kocaeli'de yüzde 90,10'u buldu.

İller itibariyle gelir giderleri