OluÅŸturulma Tarihi: Åžubat 14, 2002 00:00
AB mevzuatına uygun olarak hazırlanan Tüketici Yasa Tasarısı TBMM'ye sunuldu. Tasarıya göre, standart dışı mallar 'ayıplı mal' sayılacak. Ayıplı mal ve hizmette satıcının yanısıra
kredi veren de sorumlu olacak ve tüketiciye tazminat ödemekle yükümlü olacak.Tüketici Yasası'ndaki bazı eksiklikleri gidermek ve tüketiciyi korumaya yönelik önlemleri artırmak amacıyla hazırlanan yasa tasarısı, TBMM BaÅŸkanlığı'na sunuldu. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda DeÄŸiÅŸiklik yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, bazı kavramları yeniden tanımlarken, yeni yapılanmalarda getiriyor.AYIPLI MALAB mevzuatına uyum dikkate alınarak hazırlanan tasarıya göre, ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen ve standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliÄŸi etkileyen niceliÄŸine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından deÄŸerini veya tüketicinin ondan beklediÄŸi faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, "ayıplı mal" kabul edilecek.AYIPLI MALA TAZMÄ°NATTüketici, malın teslimi tarihinden 30 gün içinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlü olacak. Bu durumda tüketici sözleÅŸmeden dönme de dahil deÄŸiÅŸtirme, ayıp oranında indirim, ücretsiz onarım isteyebilecek. Ayrıca ayıplı malın kullanımından kaynaklanan ölüm, yaralanma, zarar gibi hallerde tazminat da isteme hakkına sahip olacak. Satıcı, tüketicinin seçtiÄŸi talebi yerine getirmekle yükümlü olacak.Satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçının yanı sıra kredi veren de ayıplı maldan ve bu malın neden olduÄŸu zararlarla tüketicinin seçimlik haklarından da müteselsilen sorumlu tutulacak. Satılan malın ayıplı olduÄŸunun bilinmemesi bu sorumluluÄŸu ortadan kaldıramayacak.Ayıba karşı sorumlu tutulanlar, daha uzun süre ile sorumluluk üstlenmemiÅŸlerse, ayıplı mal ve bunun zararlarından, malın tüketiciye tesliminden itibaren 2 yıllık zaman aşımına tabi olacak. Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda bu süre 5 yıl olarak uygulanacak. Ancak, satılan malın ayıbı satıcının ağır kusuru veya hile ile tüketiciden gizlenmiÅŸse zamanaşımından yararlanılamayacak. Ayıplı olduÄŸu bilinerek satın alınan mallar hakkında bu yükümlülükler geçerli olmayacak.SATIÅžTAN KAÇINAMAMASatışa sunulacak ayıplı malın üzerine ya da ambalajına "özürlüdür" ibaresi bulunan etiket konulacak, tüketiciye verilen fatura, fiÅŸ ya da satış belgesinde malın ayıplı olduÄŸu belirtilecek.Tasarı, ayıplı malda satıcıya, kredi verene ve tüketiciye getirilen hak ve yükümlülüklerin aynısını "ayıplı hizmet" içinde getiriyor.Satıcı, üzerinde "satılık deÄŸildir", "numunedir" ibaresi bulunmayan ancak teÅŸhir edilen bir malın satışından kaçınamayacak. Bir malın satışı, diÄŸer bir malın satın alınması koÅŸuluna baÄŸlanamayacak. Hizmet saÄŸlamada da haklı bir sebep olmadan kaçınılamayacak.HAKSIZ ÅžARTSatıcı veya saÄŸlayıcının, tüketiciyle müzakere etmeden tek taraflı olarak, iyi niyet kuralına aykırı olarak tüketicinin aleyhine neden olabilecek ÅŸekilde koyduÄŸu haksız ÅŸart, tüketici için baÄŸlayıcı olmayacak. Önceden hazırlanmış standart sözleÅŸmelerdeki ÅŸart, tüketiciyle müzakere edilmemiÅŸ ÅŸart sayılacak.TAKSÄ°TLE SATIÅžTaksitli satışlarda senetler her taksit için ayrı düzenlenecek.Tüketici borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme imkanına sahip olabildiÄŸi gibi birden fazla taksit de ödeyebilecek. Bu durumda ödenen miktara göre faiz indirimi yapılacak.Satıcı, birbirini izleyen en az iki taksitin ödenmemesi ve kalan kısım satış bedelinin en az onda biri olması halinde kalan borucun tümünün ödenmesini isteyebilecek. Ancak, en az bir hafta süre vermekle yükümle olan satıcının bu hakkı kullanabilmesi için kendisine düşen bütün yükümlülükleri yerine getirmiÅŸ olması koÅŸulu aranacak.KAMPANYALI SATIÅžLARTüketicinin korunmasına iliÅŸkin yasada deÄŸiÅŸiklik yapan tasarı, kampanyalı ve kapıdan satışlar ile tüketeci kredisi ve kredi kartı ile yapılan satışlarda tüketici lehine düzenlemeler getiriyor.Kampanyalı satışlarda, kampanyadan ayrılmaya karar veren tüketicinin ödediÄŸi miktar, mal veya hizmetin teslim tarihini geçmemek kaydıyla tüketiciye geri verilecek.SözleÅŸmede aksi belirtilmedikçe, ön ödemeli satışlarda ön ödeme tutarı mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde 40'ından fazla olamayacak.Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa süresi 12 ayı aÅŸamayacak.Tüketicinin ödemeye iliÅŸkin yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde malın teslimi veya hizmetin ifası, ödemenin bitimini takip eden bir ay içinde yapılacak.KAPIDAN SATIÅžLARKapıdan satışlarda satıcı ve tüketicinin haklarıyla yükümlülüklerini de düzenleyen tasarıya göre tüketici, malın tesliminden itibaren 7 gün içinde malı kabul etmek veya hiçbir yükümlülük altına girmeden ve gerekçe göstermeden reddetmek hakkına sahip olacak. SözleÅŸmenin imzalandığı tarihten itibaren baÅŸlayan bu süre içinde satıcı alıcıdan hiçbir ÅŸey talep edemeyecek. Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaÅŸtığı andan itibaren 20 gün içinde malı geri alacak.Ä°NTERNETTEN SATIÅžYazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diÄŸer iletiÅŸim araçları kullanılarak yapılan "mesafeli sözleÅŸmeler"de, satıcı yükümlülüğünü ayıpsız olarak 30 gün içinde yerine getirecek. Tüketicinin cayması durumunda satıcı, bildirimin kendisine ulaÅŸmasından itibaren 10 gün içinde aldığı bedeli, kıymetli evrakı, tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmekle yükümlü olacak.TÃœKETÄ°CÄ° KREDÄ°LERÄ°Tüketici kredileri için yapılan sözleÅŸmelerde, tüketicinin bütün yükümlülükleri ve geri ödememesi halinde karşılaÅŸacağı yaptırımlar açıkça belirtilecek.Tüketici birbirini izleyen en az 2 taksiti ödemede temerrüde düşmesi halinde, kredinin kalan kısmının tümü talep edilebilecek. Asılborçluya baÅŸvurulmadan kefilden borcun ifası istenemeyecek.Tüketicinin borcunun toplamını ya da birden çok taksitini aynı anda ödemesi halinde faiz ve komisyon indirimi yapılacak. Ä°ndirim oranını Sanayi ve Ticaret Bakanlığı belirleyecek.Mal ya da hizmet alımına baÄŸlı olarak verilen kredilerde mal ya dahizmetin tüketiciye zamanında verilmemesinden kredi veren de sorumlu olacak.Kredi veren, ödemeleri bir kıymetli evraka baÄŸlayamayacak ya da krediyi kıymetli evrak olarak teminat altına alamayacak.KREDÄ° KARTLARITasarıya göre, kredi kartı ile mal ve hizmet alımında faiz artırımı 30 gün önceden tüketiciye bildirilecek. Artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamayacak.Mal veya hizmet alımının kredi kardı ile satın alındığı durumlarda tüketiciden komisyon veya benzeri isim altında ilave ödeme bulunması istenemeyecek.KAMPANYA 30 GÃœNDE SONUÇLANACAKTüketicinin Korunmasına Ä°liÅŸkin Yasada tüketiciler lehine deÄŸiÅŸiklik öngören ve bugün TBMM BaÅŸkanlığı'na sunulan yasa tasarısı, gazetelerin aynı anda beÅŸten fazla ürünün kampanyasını yapamamalarını öngörüyor.Tasarıya göre, süreli yayın kuruluÅŸlarınca düzenlenen kampanyalarda aynı anda beÅŸten fazla ürün veya hizmetin konu edildiÄŸi kampanyalar düzenlenemeyecek, kampanya süresi 120 günü geçemeyecek. Süreli yayın kuruluÅŸu, kampanyaya ait reklam ve ilanlarda, kampanya konusu mal veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine iliÅŸkin programı ilan etmek ve kampanya konusu mal ve hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren 30 gün içinde yerine getirmek zorunda bulunacak.KAMPANYA NEDENÄ°YLE FÄ°YAT ARTMAYACAKKampanya süresince süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarakverilmesi taahhüt edilen mal veya hizmet nedeniyle artırılamayacak.Her türlü abonelik sözleÅŸmelerine taraf olan tüketiciler, isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilecekler. Satıcı, tüketicinin aboneliÄŸine son verme isteÄŸini, yazılı bildirimin kendisine ulaÅŸtığı tarihten itibarenen geç 7 gün içinde yerine getirmekle yükümlü olacak.Fiyat etiketlerinde malın üretildiÄŸi ülkenin yazılması zorunlu olacak. Ayrıca, fiyatı Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluÅŸları veyakamu kurumu niteliÄŸinde meslek kuruluÅŸları tarafından belirlenen mal ve hizmetlerin, bu fiyatın üzerinde satılması yasak olacak.Garanti belgelerinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca onaylanması zorunlu hale getiren tasarı, garanti süresini de en az 2 yıla çıkarıyor. Satıcı, garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde arızalanması halinde, ı hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlü olacak.ÖRTÃœLÃœ REKLAM YASAÄžITasarı uyarınca, imalatçı ve ithalatçılar, sattıkları sanayi malları için yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmakla yükümlü olacaklar.Ticari reklam ve ilanlar Reklam Kurulu'nca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kiÅŸilik haklarına aykırı olamayacak, örtülü reklam yapılamayacak.Tüketici Konseyi'nde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Türk Patent Enstitüsü BaÅŸkanlığı, Türk Akreditasyon Kurumu, BüyükÅŸehir Belediyeleri, TÄ°SK, Türk DiÅŸhekimleri BirliÄŸi, Türk Veteriner Hekimler BirliÄŸi, Türkiye Bankaları BirliÄŸi, TÃœRSAB ve Türkiye Otelciler BirliÄŸi temsilcileri de bulunacak.DeÄŸeri 300 milyon liranın altında olan uyuÅŸmazlıklarda hakem heyetlerine baÅŸvuyuru zorunlu hale getiren tasarı, hakem heyetlerinin kararları üzerine Tüketici Mahkemeleri`nce verilecek kararların kesin olmasını hükme baÄŸlıyor.Tasarı, tüketicinin daha iyi korunabilmesi için tüketici örgütlerine de dava açma hakkı tanıyor. Tüketici örgütlerince açılacakdavalarda bilirkiÅŸi ücretleri Bakanlıkça karşılanacak.Tasarı, öngörülen hükümlere aykırı hareket edilmesi halinde verilecek cezaları günün ekonomik ve sosyal ÅŸartlarını dikkate alarak artırıyor. Kampanyalı satışlarda vaat edilen ürünün hiç ya da zamanında teslim edilmemesi halinde para cezası verilmesini öngörülüyor. Tasarı 100 milyon liradan 50 milyar liraya kadar para cezı verilmesini hükme baÄŸlıyor.Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın yasal düzenlemelerin uygulanması için laboratuarlar kurabilmesi ve kurulmuÅŸ laboratuarlardan yararlanabilmesi de tasarıyla öngörülüyor.  Â
button