TUİK kapsamlı bir nüfus sayımı yapacak

Hem posta ve internet hem de yüz yüze görüşme yöntemlerinin izleneceği sayım, 1-2 aylık bir alan uygulamasıyla gerçekleştirilecek. Posta, internet ve yüz yüze görüşmeler yoluyla yapılacak sayım ile çekirdek aile büyüklüğünden, ısınma ve bina türüne, hatta binanın yapım dönemine kadar pek çok ayrıntılı veri derlenecek.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), Avrupa Birliği (AB) Nüfus ve Konut Sayımları Yönetmeliğinde yer alan, “işyerinin bulunduğu yerleşim yeri, güncel faaliyet durumu, yapılan iş, faaliyet kolu, işteki durum, yurt dışında ikamet etme durumu ve gelinen yıl, bir önceki daimi ikametgah yeri ve şu an ikamet edilen yere gelinen yıl, hanehalkı yapısı, aile yapısı, çekirdek aile türü, çekirdek aile büyüklüğü, hanehalkı türleri, hanehalkı büyüklüğü, mülkiyet durumu, konutun kullanım alanı ve oda sayısı, metrekareye düşen kişi sayısı, su temin sistemi, tuvalet, banyo olanağı, ısınma türü, bina türüne göre konutlar ve binanın yapım dönemine göre konutlara ilişkin bilgileri sağlamıyor.

TÜİK de Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE), Avrupa Birliği İstatistik Ofisi'nin (EUROSTAT) önerileri ve Avrupa Birliği Nüfus ve Konut Sayımları Yönetmeliği kapsamında, idari kayıt ile tamsayım/örnekleme yöntemini birleştirerek, yani ADNKS'den elde edilen tüm değişkenleri yapılacak alan çalışmasıyla elde edilecek değişkenlerle derleyerek nüfus sayımı yapmayı planlıyor.

UZUN VE KISA SORU KAĞITLARI

2011 yılında, pek çok Avrupa ülkesiyle eş zamanlı olarak yapılacak sayım için uzun ve kısa soru kağıtları kullanılacak.
Kısa soru kağıdıyla tüm yerleşim yerlerinde tamsayım ile ADNKS ve diğer idari kayıtlardaki bilgilerin basılı olduğu soru kağıtları bire bir kontrol edilecek ve ek bazı bilgiler derlenecek. Veriler, posta, internet ve hanelerin ziyareti yoluyla toplanacak. En küçük idari birim bazında bilgi sunulması planlanan değişkenler; yaş, cinsiyet, hanehalkı yapısı, tabiyet, doğum yeri, eğitim düzeyi, medeni durum, göç, bina ve konut nitelikleri olacak.

Uzun soru kağıdı ise tahmin düzeyi dikkate alınarak belirlenen örnekleme yöntemiyle seçilen hanelere yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanacak. Belirlenecek idari birimler (örneğin il ilçe bazında şehir-köy ayrımında) için tahmin verilmesi planlanan değişkenler göç nedeni, özürlülük, yapılan iş, iktisadi faaliyet kolu, doğurganlık, bebek ölümlülüğü olacak. Kesin örnek hacmi, derlenecek değişkenlerin tahmin düzeyine göre hesaplanacak.
Sayımın alan uygulaması 1 günlük sokağa çıkma yasağıyla değil, 1-2 aylık bir alan uygulamasıyla gerçekleştirilecek.

PİLOT ÇALIŞMA GELECEK YIL YAPILACAK

2011 Nüfus ve Konut Araştırmasının pilot çalışması ise 2010 yılı Mart-Nisan aylarında yapılacak ve buradan elde edilen sonuca göre uygulamanın ne şekilde yürütülmesinin daha sağlıklı olacağına karar verilecek.

Sayımla ilgili en uygun yöntemin belirlenmesi ve gerekli kurumlararası eşgüdümün sağlanması amacıyla; TÜİK, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Adalet Bakanlığı temsilcilerinin katılımıyla bir Danışma Kurulu oluşturuldu.
Araştırma çerçevesinde sorulacak sorular ve detaylar, bu kurul tarafından netleştirilecek.

Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz araştırmayla ilgili olarak yaptığı açıklamada, ADNKS ile nüfusun kaç kişi olduğu, cinsiyet, kır-kent ayrımının ve nüfusun şehirlere dağılımının görülebildiğini, ancak nüfusun demografik özelliklerinin ortaya konamadığını söyledi.

Bu eksiklik nedeniyle, “oturulan konut kaç metrekaredir, kaç odası vardır, oradaki sosyo ekomonik şartlar nelerdir, kaç özürlü vardır” gibi hem demografik bilgileri hem de bireylerin yaşam standartları ortaya koyacak bir araştırma için harekete geçtiklerini anlatan Yılmaz, “Artık nüfusun özelliklerine ilişkin daha derinlemesine bilgiler alınacak” dedi.

Bu araştırma için insanların kesinlikle eve hapsedilmeyeceklerini vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Adreslere mektupla ya da varsa e-mail ile sorular gönderilecek ve cevaplar istenecek. Hepsinden tabi cevap alınamayacak. Bunun için kapı kapı gidilip soru sorma yolu da izlenecek.

Geniş kapsamlı bir alan araştırması yapılacak. Bu alan araştırması 1 ile 3 ay arasında bir zaman alacak. Pek çok Avrupa ülkesi de benzer bir tarihte bu çalışmayı yapacak. Dolayısıyla bu çalışma uluslararası mukayese açısında da önemli. Çağdaş ülkelerde nasıl yapılıyorsa aynı yöntemlerle bu çalışma bizim ülkemizde de yapılacak. Çalışma, 2011 sonrası için bize ışık tutacak önemli veriler sağlayacak.”

GÜVENLİK SORUNU

Bakan Yılmaz, araştırmada güvenliğin sağlanması noktasında da TÜİK'e olan güvenlerini vurguladı. Elde edilen bilgileri Kurumun güvenlikle ilgili özel biriminin sorgulayacağını ifade eden Yılmaz, TÜİK'in çok sağlıklı bir doğrulama mekanizması bulunduğunu kaydetti.
Türkiye'de bugüne kadar sonuncusu 2000 yılında olmak üzere 14 kez Genel Nüfus Sayımı yapıldı. Sokağa çıkma yasağı uygulanarak bir günde yapılan bu sayımlarda kişiler sayım günü bulundukları yerde sayılmışlardı.

Genel nüfus sayımlarında nüfusun büyüklüğü ve nitelikleri hakkında bilgi sağlanıyor ancak sayım de-facto (fiilen) yöntemine göre uygulandığından bu sayımlardan daimi ikametgah nüfusu ve pek çok demografik veri elde edilemiyordu. Ayrıca bu sistemle nüfusla ilgili bilgiler sadece 10 yılda bir yapılan nüfus sayımlarından elde edildiğinden kamu hizmetlerinin plan ve programlarının oluşturulmasında bilgi eksikliği yaşanıyordu.