Trump ile ticari ilişkiler gelişebilir

BORA Gürçay Türk-Amerikan İş Adamları Derneği (TABA-AmCham) Başkanı. Türkiye’de 1200’ün üzerinde Amerikan şirketi faaliyet gösteriyor. Amerika ile Türkiye arasındaki ticaret hacmini yükseltmeye odaklanan TABA, ABD Başkanlığı’na Donald Trump’ın seçilmesiyle birlikte yeni bir planı devreye sokmaya hazırlanıyor. Bora Gürçay’la konuştuk.

Türkiye-Amerika ticari hacminde bir sıçrama görüyor musunuz yakın gelecekte?

Obama’nın son dönemlerinde Amerika’da radikal kararlar alınmadı. Obama döneminin son zamanlarında yatırım kararları da alınmadı. Türkiye ile ilgili kararlar da bekliyordu. Bundan sonra olacak görüşmelerde bekleyen tüm işbirlikleri, yatırım kararları masaya gelecek ve hızla karar alınacaktır. Gümrük Birliği anlaşmalarıyla ilgili karar da çıkar. Biz TABA olarak da Dışişleri Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı’yla işbirliği içinde gelişmeleri yakından takip ediyor ve planlama yapıyoruz.

KOBİ’LERE YÖNELİK ÇALIŞMA

Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) anlaşmasının rafa kaldırılması söz konusu oldu ABD tarafında.

Trump çok uluslu anlaşmalara karşı olduğunu söyledi. Uzun zamandır tıkanmış olan AB ülkeleriyle anlaşma süreçlerinin rafta kalacağını düşünüyorum. Bu Türkiye için son değil. Türkiye ile Amerika arasında ikili bir özerk Gümrük Birliği anlaşması olabilir. Bizim zaten 2 ülke arasında gümrük tarifesiyle 10 bin adet ürün işlem görüyor. Bunun 3500’e yakını gümrüksüz işlem görüyor. Geçtiğimiz yıllarda bunların yalnızca 700’ü işlem görmüş. Bu şu demek, 2009’da Cumhurbaşkanımızla Obama arasındaki anlaşmayla tarifeli 10 bin ürün var ama ancak 700’ü kullanılıyor. Bunu nasıl yukarı çekeriz, biz buna bakıyoruz. Biz bir liste hazırladık Dışişleri Bakanlığı ve ABD büyükelçiliğimizle çalıştık. KOBİ’lere yönelik çalışmalar yaptık. 

750 FİRMA BULUNUYOR

Nasıl bir çalışma yaptınız?

KOBİ’lerle görüşüp sektörlere ayrıştırdık ürünleri, KOBİ’leri nasıl Amerika’ya bu ürünlerle taşırız ona baktık. Amerika’daki partnerleri olabilecek işletmeleri belirledik. Anadolu’da iplik, çorap, düğme, makine yedek parçası üreten KOBİ’leri Amerika’ya taşımayı yani onları Amerika’ya ihracat yapar hale getirmeyi başarmamız gerekiyor. Geniş katılımlı bir konferans düzenleyeceğiz. 27-28 Ocak’ta yapmayı planlıyoruz. Trump da 20 Ocak’ta göreve başlayacak. Trump ve öngördüğü başkan yardımcılarıyla görüşme de yapmak istiyoruz.

Gelir mi Amerikalılar bu süreçte İstanbul’a?

Gelirler. Bizim derneğimizde 750’ye yakın firma var. Bunlar Amerikan şirketleri. İrili ufaklı yatırımları olan da çok şirket var. Türkiye’den Amerika’ya ihracatı artırmamız lazım. Listesi yapılan gümrüksüz ürünlerle ilgili bir koridor açmamız gerekiyor.

TÜRK İŞ DÜNYASINI TANIYOR

Trumpla beraber Türkiye’yi ve bölgeyi etkileyecek politikalar devreye girecek. Sizin beklentileriniz nedir bundan sonrası için?

Evet, özellikle bizim bölgemizde uzun zamandan beri süren Irak ve Suriye’deki ortamla ilgili Trump’ın değerlendirmesinde de Amerika’nın bu coğrafyada tek başına bekçilik değil, NATO ve BM ile birlikte hareket edeceği görülüyor. Bölgedeki yükü paylaşma noktasında olacak Amerika. Başkanların duruşlarına bakınca sonuç odaklı bir lider Trump. Bence Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sonuç odaklı yaklaşımından dolayı iki ülke arasındaki bekleyen birçok konunun daha hızlı çözüleceğini düşünüyorum. Bunlar hem yatırımlarla ilgili konular hem de bürokrasiyle ilgili. Trump, dünyanın en büyük emlak yatırımcılarından biri ve Mecidiyeköy’de bir yatırımı var. Türkiye’yi bir işadamı olarak biliyor, Türk iş dünyasından tanıdığı isimler var... Bunlar olumlu olacaktır. ABD’ye ticaret tabanlı yönetim geliyor. Türkiye ile ABD arasındaki ticaret hacmi 19 milyar dolar civarında, bunu artırmak gerekiyor.

  17 ARALIK’TAN SONRA ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPTIK

Sizin derneğinizde FETÖ ile bağlantılı şirketler çıktı mı?

Biz 15 Temmuz öncesinde hatta sizle bu konuyu konuşmuştuk, ben göreve geldiğimde 17 Aralık sürecinden sonra hükümetin aldığı duruşla ilgili üzerimize düşen görevi yapmıştık.

ÖLDÜRMEYEN ŞEY GÜÇLENDİRİR

15 Temmuz sonrasında Türkiye’den ayrılan ABD şirketleri oldu mu?

Büyük şirketlerden olmadı. Bizim bünyemizdekilerden de çıkış olmadı. Ama bilmediğimiz daha küçük yapılardan olmuş olabilir. Biz bu süreçten en az zararla çıktığımızı düşünüyoruz. Öldürmeyen şey güçlendirir. TABA’daki tüm yönetimimizle birlikte hem kendi üyelerimize hem de Amerika’daki yatırımcılara bu mesajı veriyoruz. 

Türkiye’de yeniden yatırım ortamının oluşması için neler yapılmalı?

Türkiye’de yatırım ortamı var. Türkiye bugünleri geçirecek. Devletin içindeki sıkıntılı bölümler gitti. Devlet içinde neredeyse devlet gibi bir yapı vardı. Türkiye bundan silkindi. Bakanlarla görüşüp sonuçlandırmak üzere yol aldığınız konular bürokrasiye takılıyordu. Aradaki arızalı bölgeler temizlendi. Devlet büyüklerinin kararları bürokrasi tarafından sonuçlandırılamıyordu. 15 Temmuz sonrası ayıklanma süreci odu. Bizim parazit dediğimiz engelleyici, iş yaptırmayan yapıdan kurtuldu Türkiye. İnancımız şu, bu silkinme süreci parazitlerin ayıklanması ve böylece devletin daha sağlıklı işleyeceği ortama geldik. Bundan sonra süreçler daha iyi işleyecek. Biz Amerika’yı da Türkiye’yi de temsil ediyoruz. İşlerin önü açılacak. KOSGEB ile birlikte ürünlerimizi Amerika’daki eş firmalara tanıtıp, eşdeğer firmaların iş yapmasını sağlamaya yönelik çalışıyoruz. Konya’daki bir firma Teksas’taki bir firma işbirliği yapabilir. En önemli konu biizm için makine yan sanayi, tekstil, telekom, otomotiv ve IT sektörü.

TTIP ANLAŞMASI NEDİR?

Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP), AB ve ABD arasında çok kapsamlı ticaret ve yatırım ortaklığı kurulmasını öngörüyor. Anlaşma halinde AB ve ABD arasında gümrük vergileri sıfırlanacak, Türkiye de, anlaşma yapılan ülkeye gümrüklerini açmak zorunda kalacaktı.

  BORA GÜRÇAY KİMDİR?

1976 İstanbul doğumlu olan Bora Gürçay İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi ve Yeditepe Üniversitesi’nde master yaptıktan sonra IT sektöründe çalışmaya başladı. Brother Industries ve IBM Türkiye Böge Direktörlüğü yapan Gürçay, Motorola Solutions Türkiye Ülke Müdürü olarak görevini sürdürüyor.