Demet CENGİZ BİLGİN
Oluşturulma Tarihi: Ocak 30, 2009 00:00
Marketing Türkiye dergisi, şubat sayısının kapağını, TRT Şeş’te yer almaya aday Kürtçe reklamlarla ilgili hazırlıklara ayırdı. Reklam Özdenetim Kurulu Başkanı Çetin Ziylan, "Kürtçe reklamın önünde engel yok" dedi. Reklamverenler Derneği Başkanı Hakan Gören de, "Kürçe reklam artık doğal karşılanması gereken bir durum" mesajı verdi, kararın şirketlere ait olduğuna değindi.
TRT Şeş’in Kürtçe yayın yapmaya başlamasının ardından, televizyon kanalında yer alacak reklamların dilinin ne olacağı merak konusu oldu. Türkiye’nin ilk Kürtçe hizmet veren reklam ajansı Deng Adaptation, Kürtçe reklamların pazarlama ve iletişime zenginlik getireceğini düşünüyor. Reklamverenin nasıl bir tutum sergileyeceği ise merak edeliyor. Marketing Türkiye dergisi şubat ayında çıkacak sayısında bu konuya geniş yer ayırarak, pek çok uzmanın görüşünü almış. İlk Kürtçe reklamverenin çok konuşulacağı kesin, ancak reaksiyonun ne yönde olacağını kimse öngöremiyor.
Kürtçe reklam konusunun Reklam Özdenetim Kurulu Başkanı Çetin Ziylan, Türkiye Radyo Televizyon Kanunu’nun 21’inci Maddesi’nin 11.06.2008’de değiştiğini ve "Kurum tarafından Türkçe dışında farklı dil ve lehçelerde de yayın yapılabilir" hükmünün eklendiğini söylüyor. Buradan hareketle Ziylan, Kürtçe reklam yapmanın önünde bir engel bulunmadığı gibi, buna açıkça izin verildiğini de belirtiyor. Mass Reklam Ajansı Başkanı Selim Tuncer, başlangıçta markaların mevcut reklamlarını Kürtçeye çevirmeye başlayacağını, ilerleyen zamanlarda ise bu segmente yönelik özgün reklamların hazırlanacağını öngörüyor. Tuncer "Artıları ve eksilerine gelince; bu, toplumsal olgunlaşma düzeyimiz ve markalarımızın göstereceği cesaretle ilgili bir konu... Eğer Kürtçe reklam yapmak hakim etnik unsur tarafından hoş karşılanmayacak olursa, bunun markaya zarar verebileceği kaygısı yaşanabilir" diye konuşuyor.
Herkesin kendi tasarrufu
Reklamverenler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Gören’in görüşü ise şöyle: "Bildiğiniz üzere devlet televizyonu TRT, Kürtçe yayın yapan bir kanalını devreye aldı. Bu açıdan baktığımızda Kürtçe reklam yayını doğal karşılanması gereken bir durum. Reklamverenler Derneği olarak Türkçe yapılan reklamların yayın, biçim, anlatımlarında olduğu gibi Kürtçe reklam konusunda da hukuk ve kanunların emrettiği kurallar dışında herhangi bir yaptırım veya görüşümüz olamaz. Bu üye markalarımızın kendi tasarruflarında olan bir konudur."
Kürtçeye hakim reklamcı
TRT Genel Müdür Danışmanı Birol Uzunay’a göre, TRT 6 için özel bir reklam stratejisi geliştirilmemiş. Reklam sektöründe değişimin Kürtçeyi bilen insanları istihdam etmekle başlayacağını belirten Molaverrahatla pazarlama blogunun yazarı Arzu Cihangir, "Reklam sektöründe Kürt geleneklerini, göreneklerini, Kürt tipolojisini bilen pazarlamacılara ihtiyaç duyulabilir" diyor.
Radikal, ilk Kürtçe reklamını hazırladı
’Ji bo rastiye ziman, ji bo fehm kirine dil lazim e’
RADİKAL gazetesinin TRT Şeş’te yayınlanmak üzere hazırlattığı ancak kanalın reklam yayını daha başlamadığı için bekletilen reklamın sloganı: "Ji bo rastiye ziman, ji bo fehm kirine dil lazim e." Türkçe ’Doğruyu söylemek için dil, anlamak için yürek gerek’ demek. Radikal Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İsmet Berkan, Kürtçe reklamı ajanslarının öneriğini ve 15 saniyeyi bile bulmayan bir sürede buna karar verdiklerini söyledi.
Deng Adaptation: Diyarbakır metropol ciddi birikim var
TÜRKİYE’nin ilk Kürtçe hizmet veren reklam ajansı Deng Adaptation’ın Başkanı Dündar Hızal, Kürt vatandaşların yoğun olarak yaşadığı bölgedeki potansiyeli şu sözlerle anlatıyor: "Diyarbakır Türkiye’nin en büyük metropollerinden biri. Oradaki büyük market zincirlerini alt alta bir yazsalar devasa bir liste çıkar ortaya. Mesela Urfa’nın Ceylanpınar ilçesine gittiğinde mutlaka bir Arçelik bayi ya da İstikbal mağazası görürsünüz. O bölgede belki fabrikalar yok ama sınır ticaretinden dolayı çok ciddi bir birikimi var insanların. Birikimini batıda yapıp doğuda harcayan insanlar var. Ayrıca Kuzey Irak çok zenginleşmiş durumda. Pek çok marka orada çok ciddi rakamlara ulaşıyor. Mesela bu bölgede Ülker çok ciddi satışlar yapıyor."
TRT 6’nın başından savdıkları ilk ajansın potansiyeli oldu
İSMİNİ Kürtçe ’ses’ten alan ilk Kürtçe reklam ajansı Deng Adaptation’ın kuruluş öyküsünü başkanı Dündar Hızal şöyle aktarıyor: "TRT 6’nın bir yetkilisi ’Büyük medya satın alma şirketleri sürekli bizden randevu talep ediyorlar ve ne yapacaklarını bilmiyorlar. Biz de onları başımızdan savmaya çalışıyoruz’ dedi. Biz de bu potansiyeli değerlendirmek istedik. Bu bizim için bir fırsat oldu. Bir de Türkiye’nin tüm gazeteleri Başbakanın Kürtçe söylediği cümleyi yanlış yazdı. Demek ki burada bir iletişim problemi var. Dolayısıyla bu ihtiyaca yönelik bir ajans açmaya karar verdik. Bu konuda sektörün önemli kuruluşlarıyla iletişme geçtik. Şimdi Arçelik, Vodafone, Mitsubishi gibi kurumlara teklif götürme aşamasındayız. Teklif bekleyecek durumda değiliz. Biz onlara teklif götürüyoruz ama THY gibi kendileri bize ulaşan ve görüştüğümüz markalarda var."
Sağlık Bakanlığı’ndan aşı için Kürtçe tanıtım filmi
SAĞLIK Bakanlığı, pnömokok (zatürre) aşısının ulusal aşı takvimine alınmasıyla ilgili olarak başlattığı kampanya çerçevesinde TRT-6’da (TRT-Şeş) yayınlanmak üzere Kürtçe tanıtım filmi hazırladı. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Kürtçe yayın yapan TRT-6’nın vatandaşa hizmetin bir vesilesi olduğunu belirterek, şunları söyledi: "Aşı mesajının bütün annelere ve toplumun tüm kesimlerine ulaşması açısından elimizdeki tüm kaynakları kullanıyoruz. Devletin bir televizyonu Kürtçe yayın yaparak vatandaşlarını bilgilendirme konusunda bir adım atmışsa, sağlık konusunda tabii ki buna bizim de katkı vermemiz gerekirdi. Tüm televizyonlarda yayınlanacak olan aşı ile ilgili spot filmlerin, TRT-6’da verilmesi için gerekli hazırlıkları yaptık. Filmlerin Kürtçe dublajı yapıldı. Böylece, TRT-6 da vatandaşımızı bilgilendirmiş oluyor."