Trenleri ASELSAN'ın "beyni" yönetecek

Elektrikli raylı ulaşım hatlarının hem şehir içinde hem de şehirler arasında yaygınlaşması hızlı, güvenilir, konforlu ve enerji verimli raylı ulaşım ihtiyacını öne çıkarıyor. Buna paralel olarak, bu ihtiyacın karşılanmasında kritik rol üstlenen elektrik-elektronik, kontrol ve haberleşme teknolojisi tabanlı bileşenlerin raylı ulaşım sistemlerindeki payı da giderek artıyor.

Yeni nesil trenlerde yüksek emniyet ve güvenilirlik seviyesine sahip Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi ile dağıtık Cer (Çekiş) Sistemi gibi ileri teknolojili bileşenler ön plana çıkıyor. Raylı araçlarda yer alan kritik teknolojilerden çoğu ileri güç ve kontrol elektroniği ile bilgisayar ve bilgi teknolojileri tabanlı olarak görev yapıyor. Bu kritik teknolojilere dayalı bileşenlerin maliyeti, araç toplam maliyetinin yüzde 50’sine ulaşıyor.

ÖZGÜN YAZILIM VE ALGORİTMALARLA YÜKSEK GÜVENLİK

Türkiye ve uluslararası alandaki ihtiyaçları dikkate alan ASELSAN, bir süredir söz konusu teknolojilere yönelik faaliyet yürütüyor. ASELSAN, Türkiye’nin saatte 160 kilometre hıza sahip ilk elektrikli tren setleri için Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi ile Cer Sistemi geliştirdi.

Daha önce ithal edilen söz konusu sistemler, ASELSAN tarafından yürütülen geliştirme faaliyetlerinin sonunda yurt dışı pazarlara ihraç edilebilecek seviyeye geldi. Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi, trenin merkezi yönetimini sağlayan "beyin" işlevi görüyor. Sistem, özgün yazılım, donanım ve algoritmalarla yüksek güvenliği sağlayacak şekilde tasarlandı.

Sistem temelde aracın hızlanma, yavaşlama (frenleme), durma, kapı kontrolü, yolcu geçişleri ve ışıklandırma gibi hayati öneme sahip işlevlerini denetlerken, iklimlendirme ve yolcu bilgilendirme gibi konfora yönelik alt sistemleri de yönetiyor.

330 BİN SATIR KOD

Modüler yapıda tasarlanan ve yüksek emniyet ile güvenilirlik seviyesine sahip olan Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi bilgisayarı; mimarisi, kontrol, emniyet ve güvenilirlik algoritmaları, donanımı ve gömülü yazılımı ile tümüyle özgün olarak ortaya koyuldu. Sistem donanımları, senaryoları, araç yazılımı ve diyagnostik bilgisayar ASELSAN tarafından özgün tasarlandı ve geliştirildi.

Bu süreçte 70'ten fazla ASELSAN mühendisi görev alarak 30 temel senaryo grubu oluşturdu ve kodladı. Geliştirilen senaryo kodları, kullanıcı arayüzleri, yazılım test kodları ve kod geliştirme sürecini otomatize etmek için kodlanan Grafiksel Kullanıcı Arayüzü ile yaklaşık 330 bin satır kod yazıldı.

Elektrikli tren setlerinin kritik bileşenlerinden olan Cer Konvertörü ve Yardımcı Güç Ünitesi, Dişli Kutusu, Cer Motoru ve Transformatörü için ASELSAN tarafından anahtar teslim çözümler oluşturuldu. Cer Konvertörü ve Yardımcı Güç Ünitesi ASELSAN tarafından, Cer Sistemi ile ilgili diğer alt sistemler yerli firmalarla birlikte milli imkanlarla geliştirildi. ASELSAN yerleşkesindeki test altyapılarında test edilen donanım ve yazılımlar daha sonra üretilen ilk tren setine entegre edildi. Araç üstü testler ise devam ediliyor.