Travmaya Duyarlı Okul Programı

Vakfın Kurucu Başkanı Esra Özsüer’in bu yolculuğa çıkış nedeni çocuklar. 2015’te oğlunun kağıt toplayan çocukları gördüğünde, “Anne onlar için ne yapabiliriz” sorusunu sormasıyla başlamış süreç. Çocuk travmasıyla ilgili alanın boş olduğunu görünce vakıf 5-24 yaş arasındaki travma izlerini azaltmayı sahiplenmiş.

MÜLTECİLERLE BAŞLADI

Maya Vakfı’nda ağırlıklı olarak psikoloji lisanslı uzmanlar çalışıyor. Hatta travma konusunda uzmanlaşmış genç psikologlar projelerde rol alıyor. Sanatla terapi en çok başvurdukları yöntem. Vakfın Etiler’deki Maya Holding binasında yer alan ofisinde Genel Müdür Yunus Emre Ünsal ile bir araya geldik. “Önce mülteci çocuklara yaklaştık. Afetler önemliydi. Öncesi, sırası ve sonrasında çocuklarla uzman kişilerin çalışması gerekiyordu” diyen Ünsal, çok önemli bir programla tanıştırdı beni: Travmaya Duyarlı Okul Programı.

Elazığ ve Malatya depremlerinde gönüllü uzman psikologlar bu program için çalışmış. “Pandemi de bir afetti. Bu dönemde de okullarda aynı mantıkla çalışmalar yürüttük” diye anlattı Ünsal yaptıklarını.

ŞİMDİ SIRADA ONLAR VAR

Şimdi 11 Eylül’de okullar açılacak. Bölgede yaklaşık 4 milyon öğrenci, 210 bine yakın da öğretmen olduğu belirtiliyor. Ancak onlar için 6 Şubat’tan bu yana hayatlarındaki her şeyde olduğu gibi eğitimde de eskisinden çok farklı bir ortam var. Maya Vakfı şimdi bu çocuklar, aileleri ve öğretmenlerinin yaşadıkları travmayı atlatabilmeleri için hazırlık yapıyor. Zaten hazır olan Travmaya Duyarlı Okul Programı’nı ilk olarak Urfa’ya götürmüşler. Çünkü depremlerden kaçan ailelerin ilk gittikleri illerden biri Şanlıurfa oldu. Ardından Hatay ve Kahramanmaraş’a gittiklerini söyleyen Yunus Emre Ünsal, “Her bölgeye 10’ar kişilik ekipler gönderdik. Bu ekipler psikolojik ilk yardım uyguluyor. Şimdi ise çocuklar ve ailelerinin travmayla başa çıkma yeteneklerini artırmaya odaklandık. Akut evre geçti. Bölgede yeterince ruh sağlığı uzmanı yok. Okullarda çalışacağız. Milli Eğitim Bakanlığı ve diğer kuruluşlarla protokol aşamasındayız” diyor çalışmaları hakkında.

Program göç edilen kentlerle birlikte 12’den fazla ile gidecek. İstanbul da bunlardan biri. Yunus Emre Ünsal yaklaşık 3 milyon dolarlık bütçesi olan projede sadece uzman psikologların görev alacağını söylüyor.

İYİLİK ÇAMAŞIRHANELERİ

Ünsal ve ekibinin bir projesi daha var: “Bölgedeki kadınların sosyalleşmeleri ve travma desteği almalarına hizmet edebilmek amacıyla çamaşırhane projemiz var. İçinde bir meslek kursu olan çamaşırhane. Amaç konuşsunlar, üretsinler, sosyalleşsinler. Psikoterapistler de bu çamaşırhanelerde yer alacak” diye yeni projeyi anlattı.

Tıpkı filmlerdeki gibi. Dilerim bu çamaşırhane projesi gerçekleşir. Düzinelerce kitap yazılır oradaki anılarla.

DEPREMİN ARDINDAN ÇOCUKLARA NASIL YAKLAŞILMALI

Bu sorunun yanıtını Maya Vakfı Saha Koordinatörü Uzman Psikolog Kaan Sabah verdi. Şu adımları sıralıyor Sabah:

* Çocuk anlamaz yaklaşımı yanlış, çocuk anlıyor. Bunun doğal bir süreç olduğu anlatılmalı. ‘O artık melek, seni izliyor’ gibi cümleler onun daha da korkmasını, travmayı başka boyutlara taşımasını sağlar.

* Öncelikle böyle bir olay yaşanmamış, kayıp verilmemiş gibi davranmak çok yanlış. Tam tersine olayla ilgili konuşmak iyileştirir.

* Öğretmenlere de travma desteği verilmeli, ardından çocuklara nasıl yardım edeceği anlatılmalı.

* Bu aşamada çocuklar yas sürecinde. Bu duyguyu yaşamalarına izin verilmeli.

* Sanat aktiviteleriyle kendilerini anlatmaları sağlanabilir. Anılarını anlatmaları için cesaret vermek önemli. Bu örneğin bir albüm oluşturarak sağlanabilir.

DEPREM BÖLGESİNDEKİ PSİKOLOJİ ÖĞRENCİLERİNİ UNUTMADIK

Vakfın projelerinden biri de deprem bölgesindeki yeni mezun ya da son sınıfta okuyan psikoloji bölümü öğrencilerine istihdam sağlamayı amaçlıyor. Onlara süpervizör eğitimi verilecek. Bölgedeki yerel yönetim kurumlarına, şirketlere yerleştirilecekler.