Toprak Koruma Kanunu yürürlükte

Toprağın korunmasını, geliştirilmesini ve çevre öncelikli sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak arazi kullanımının sağlanmasını hedefleyen Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.Kanun ile tarım toprağı üzerine kurulan sanayi tesislerine de arazilerini satın alma olanağı getiriliyor. Kanuna göre, devletin hüküm ve tasarrufu altında ve Hazine'nin özel mülkiyetinde olan araziler ile kamu kurumlarına, gerçek ve tüzel kişilere ait arazilerin mülkiyet hakkını kullananlar, toprağın üretim fonksiyonu, endüstriyel, sosyoekonomik ve ekolojik işlevlerinin tamamen, kısmen veya geçici olarak engellenmemesi amacıyla gerekli önlemleri alacak. TOPRAK KORUMA KURULU'NUN OLUŞUMUHer ilde, valinin başkanlığında ildeki tarımdan sorumlu birim amiri tarafından başkan yardımcılığı ve sekreterya hizmetleri görevini yürütmek üzere, ilde plan yapma yetkisine sahip kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerden üç birimin ve Maliye Bakanlığı'nın ildeki üst düzey temsilcileri ile planlama ve toprak koruma konularında ulusal ölçekte faaliyette bulunan meslek veya sivil toplum kuruluşlarının yerel temsilcilerinden üç kişinin görev yapacağı Toprak Koruma Kurulu oluşturulacak.TARIMSAL ARAZİYE ASGARİ PARSEL BÜYÜKLÜĞÜTarımsal faaliyetin ekonomik olarak yapılabildiği en küçük alana sahip ve daha fazla küçülmemesi gereken tarımsal arazi, parsel büyüklüğü, bölge ve yörelerin ekonomik, ekolojik ve teknik özellikleri gözetilerek bakanlık tarafından belirlenecek. TOPRAK KORUMA PLAN VE PROJELERİArazi kullanımını gerektiren her türlü girişim ve yatırım sürecinde, toprakların korunması, doğal ve yapay olaylar sonucu meydana gelen toprak kayıplarının önlenmesi, arazi kullanım planları, tarımsal amaçlı arazi kullanım plan ve projeleri ile toprak koruma projelerinin uygulamaya konulması ile sağlanacak.TARIM ARAZİLERİNİN AMAÇ DIŞI KULLANIMIMutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri, tarımsal üretim amacı dışında kullanılamayacak. TARIMSAL POTANSİYELİ YÜKSEK OVALARA KORUMATarımsal üretim potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, amaç dışı veya yanlış kullanımlar gibi çeşitli nedenlerle toprak kaybı ve arazi bozulmalarının hızlı geliştiği ovalar, kurul veya kurulların görüşü alınarak, bakanlığın teklifi ve bakanlar kurulu kararı ile “büyük ova koruma alanı” olarak belirlenecek. EROZYONA DUYARLI ALANLARDoğal ve yapay olaylar sonucu toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri bozulmuş veya bozulma ihtimali olan araziler ile millenmeden önemli derecede etkilenen baraj, gölet ve benzeri rezervuar havzalarında toprak kayıplarını ve millenmeyi önlemek amacıyla erozyona duyarlı alanlar belirlenecek. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI VE DAĞITIMIBakanlık, arazinin rasyonel kullanımını sağlamak amacıyla parsel büyüklüklerinin optimum ölçülerde oluşması için doğrudan veya kurulların talebi üzerine kamu yararı gözetilerek isteğe bağlı olmaksızın Bakanlar Kurulu kararı ile arazi toplulaştırma projesi sahası belirleyecek ve uygulayacak. Ekonomik ölçekte, yaşayabilir ve gelişebilir tarım işletmeleri oluşturmak için tarım arazisi bulunmayan veya yetersiz olan çiftçilere, tarımsal işletme kurabilmeleri veya mevcut olanı geliştirmeleri amacıyla devletin mülkiyetinde bulunan tarım arazisi niteliğindeki arazilerden toplulaştırma kapsamında dağıtım yapılacak.TOPRAĞA YATIRIM YAPANA DESTEKTE ÖNCELİKToprağın korunması, üretim gücünün geliştirilerek sürdürülmesi, arazinin iyileştirilmesine yönelik toprak ıslahı ve tarla içi geliştirme etkinlikleri, yeteneğe uygun arazi kullanımı konularında projeye dayalı yatırım yapan, toprak işleme, sulama ve yetiştirme tekniklerini uygulayan üreticilere, tarımsal desteklemelerde öncelik verilecek, yatırım, bakanlık olanakları ile desteklenecek. DENETİM VE CEZALARBu kanunun uygulamasında denetim görevini bakanlık, valilikler veya kurullar yapacak veya yaptıracak. Tarımsal amaçlı arazi kullanımlarında, plan ve projelere aykırı hareket edenlere, izinsiz arazi kullananlara, toprak koruma projelerine aykırı hareket edenlere, her bir metrekare için 50 Ykr ile 2 YTL arasında değişen miktarlarda idari para cezaları verilecek. Çeşitli nedenlerle tahrip edilen tarım arazileri eski haline getirilecek ve bununla ilgili masraflar, sorumludan alınacak.Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası'nda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere planlanamayacak.MEVCUT SANAYİ TESİSLERİNE TARIM ARAZİSİ SATIŞI Yasaya eklenen geçici madde ile tarım arazilerine kurulan sanayi tesislerine de bir tür af getirildi. Tarım arazileri, 11 Ekim 2004 tarihinden önce; gerekli izinler alınmadan tarım dışı amaçlı kullanıma açılmış ve tarımsal bütünlüğü bozmuyor ise arazinin istenilen amaçla kullanımı için, 6 ay içinde bakanlığa başvurulması, hazırlanacak toprak koruma projesine uyulması ve tarım dışı kullanılan tarım arazilerinin her metrekaresi için 5 YTL ödenmesi koşuluyla izin verilecek. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, üzerinde sanayi tesisi bulunan tarım arazilerinin kullanıcılarına satılmasını, “işgalin meşrulaştırılması” olarak eleştirirken, bakanlık, Trakya'da yoğun sanayi bölgeleri olduğu ve bu bölgelerde tesislerin izin-ruhsat sorunlarının çözümü için söz konusu düzenlemenin zorunlu olduğunu savunmuştu. TEMA da bakanlığın bu düzenlemesini uygun bulmuştu. Düzenleme, özellikle, Bursa'nın Orhangazi İlçesi, Gemiç Köyü Karapınar mevkiinde 212 bin 240 metrekare tarım arazisine mısır işleme tesisi kuran Cargill Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş'yi rahatlatacağı için eleştirilmişti. Cargill'in tesisinin bulunduğu alan, Temmuz ayı başında Özel Endüstri Bölgesi ilan edilmişti.Diğer geçici madde uyarınca da çiftçi kayıt sistemi oluşturması amacıyla ilgilerin isteği üzerine tarım arazilerinin veraset, intikal ve cins tahsisi işlemlerinden iki yıl süreyle veraset ve intikal vergisi, tapu harcı ve döner sermaye ücreti ve vergi alınmayacak, kesinti yapılmayacak. �