Özden ATİK/ İSTANBUL
Oluşturulma Tarihi: Eylül 11, 2006 00:00
TMSF toplam 453 milyon dolarlık borcuna karşılık TMSF’ye ancak 30 milyon dolarlık ödeme yapan Halis Toprak’ın peşini bırakmıyor. Yapılan protokollerin en yavaş işleyeni Toprak ile olunca TMSF, "Bir an önce mallarını sat, borcunu öde, yoksa ben satacağım" baskısını artırdı.
Belirlenen takvim aksayınca da Fon, Adapaza’ndaki iplik ve Kars’taki otelden satış çalışmalarına başladı.
BANKASINA Kasım 2001’de el konulan ve borcunu ödemesi için Aralık 2004’te protokol imzalayan Toprak Holding’in sahibi Halis Toprak, borcunu ödemekte yavaş davranınca Fon harekete geçti. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 453 milyon dolarlık alacağına karşılık ancak 30 milyon dolar tahsil edince, Halis Toprak üzerindeki baskıyı artırdı. Yapılan protokoller arasında en yavaş ilerleyeni Toprak’ın ki olunca TMSF, tahsilatı hızlandırmak için Adapaza’ndaki iplik ve Kars’taki otel için devreye girdi.
2006’DA 30 MİLYON DOLAR: Halis Toprak’ın söz verdiği mal satışlarını yapmayışı üzerine TMSF, "Bu borcu ödemek için bir an öce malları satman gerekiyor. Sen satmıyorsan ben satacağım, takipteyim" diyerek, Halis Ağa’yı uyardı. Borcunu ödeme konusundaki yavaşlığı nedeniyle Toprak’ın yurtdışına çıkış yasağının da sürdürdüğü belirtilirken, TMSF Adapazarı’nda polyster iplik fabrikasından, Sarıkamıştaki oteline, Lordra’daki malikanesinden ilaç fabrikasınI yakın takibe aldı. İmzalanan protokola göre, borçlarına karşılık bu yıl 30 milyon dolar daha ödemesi gereken Toprak’ın mallarının satışı için TMSF çalışmalara başladı.
OTEL VE İPLİK İÇİN FON DEVREDE: Bir süre önce yargılandığı İstanbul 8. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından muhasebe usulsüzlükleri nedeniyle iki yıl altı ay hapis cezasına çarptırılan Halis Toprak’ın, bugüne kadar Kars Sarıkamış’ta inşaa ettiğirdiği 5 yıldızlı, 150 odalı otelini satması gerekiyordu. Toprak, 35 milyon dolarlık yatırımla inşa ettiği bu oteli satacağına ilişkin verdiği sözü yerine getirmeyince TMSF, otelin satışı için devreye girdi. Ancak bu arada Halis Toprak oteline kiracı aradığı yönünde
haberler de gelirken, Fon süren ekspertiz çalışmalarının ardından satış ilanı vereceğini açıkladı. Otelin yanı sıra TMSF’nin satışını hızlandırmaya çalıştığı bir diğer tesis ise, Adapazarı’ndaki Polyester İplik Fabrikası. Bu fabrikanın da bugüne kadar satılmayışı üzerine TMSF, çalışmalara başladı. TMSF’nin planı, ekspertsiz çalışmaları tamamlanır tamamlanmaz en kısa sürede bu fabrikayı satışa çıkarmak.
TOPRAK İLAÇ KİRAYA VERİLDİ: Protokol gereği ana faaliyet konusu olan toprak ürünleri ve temizlik ürünleri dışındaki tüm sektörlerden çıkması gereken Toprak Grubu’nun elden çıkarması gereken işlerinden biri de ilaç fabrikası. Toprak İlaç için 35 milyon dolarlık bir bedelden söz edilirken, Halis Toprak, fabrikayı yıllık 7 milyon dolardan 10 yıllığına kiraya verdi. TMSF de, "10 yılda oradan 70 milyon dolar kira gelir" düşüncesiyle bu kiralama işine karşı çıkmadı.
Halis Ağa’nın TMSF künyesiBanka: Toprakbank
El koyma tarihi: 30.11.2001
Toplam zararı: 879 milyon dolar
Sahibinin kullandığı kaynak: 484 milyon dolar
Protokol tarihi: 20 Aralık 2004
Toplam borcu : Toprak Grubu, 18 Aralık 2004’te imzalanan protokole göre TMSF’ye olan toplam 450 milyon dolar nakit borcunu 2005 yılından başlamak üzere 10 yılı anapara, 2 yılı faiz olmak üzere toplam 12 yılda ödemeyi kabul etti.
Ödenen para: Bankanın Fon’a devrinden Aralık 2004’e kadar yapılan tahsilat 4 milyon 721 bin dolarda kaldı. TMSF’nin bu yılın ilk 6 aylık verilerine göre de, gruptan 26.8 milyon dolarlık tahsilat yapıldı.
Londra’daki malikane için ’gerekiyorsa fiyatı indir’ tavsiyesiTMSF, imzalanan protokol gereği Halis Toprak’tan Londra’nın ünlü caddelerinden biri olan Bishops Avenue’deki malikanesini satıp, gelirini borcunu karşılık Fon’a yatırmasını bekliyor. Ancak Halis Toprak, ’satışa çıkardım’ demesine rağmen, bugüne kadar bunu gerçekleştirmedi. Toprak’ın istediği 60 milyon sterlinlik fiyatı ile Amerikan Forbes Dergisi’nin dünyanın en pahalı 5’inci evi olarak listesine aldığı bu malikenin, satılamayışını TMFS yüksek fiyatına bağlıyor. Neoklasik tarzda inşa edilmiş, dört ayrı mutfak, Türk hamamı ve 40 kişilik
yemek salonu bulunan malikanenin satışının gecikmesi üzerine TMSF bu konuda devreye girme kararı aldı. TMSF yetkilileri "Ne kadar yüksek fiyattan satarsa o kadar iyi elbette, borcu azalır" diye düşünseler de, protokol takviminin aksamaması için Toprak’a "Gerekiyorsa fiyatı biraz indir" tavsiyesinde bulunma kararı aldı.
Zimmet davası düştü usulsüz muhasebeleştirmeden ceza yediTMSF tarafından el konulan Toprakbank’ın zarara uğratılması davasında, bankanın eski sahibi Halis Toprak hakkında zimmet suçundan açılan ancak suç tarihi itibariyle dolandırıcılık olarak vasıflandırılan ana dava, zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılmıştı. Bu nedenle Halis Toprak, sadece
altın forward yöntemiyle gerçeğe aykırı muhasebeleştirme suçundan 2.5 yıl hapis ve 7 bin 500 YTL adli para cezasına çarptırılmıştı.
5 YILLIK ZAMAN AŞIMI: İstanbul 8. Ağır Ceza Mahkemesi 24 Temmuz 2006’da açıkladığı kararında, "zimmet" suçundan İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan ana dava dosyasının, görevsizlik kararıyla mahkemelerine gönderildiğini, suç konusu paranın en son çıkış tarihinin 27 Ağustos 1998 olduğunu belirterek 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 23 Haziran 1999’da yürürlüğe girmesi nedeniyle bu yasanın uygulanamayacağını belirtmişti. Bu nedenle eylemin "tahsis edilmemesi gereken kredinin tahsisi suretiyle dolandırıcılık" olarak vasıflandırıldığını vurgulayan mahkeme, lehe olduğu için sanık hakkında eski TCK’nin 504/1. maddesinin uygulanacağını, bu nedenle davanın 9 Aralık 2003 tarihi itibariyle 5 yıllık zaman aşımı süresinin dolduğunu ifade etmişti. Mahkeme bu nedenle, ana dava dosyasının ortadan kaldırılmasına karar vermişti.
MUHASEBE ÜSULSÜZLÜĞÜ: Mahkeme Halis Toprak’a, "altın forward" yöntemiyle gerçekte olmayan bilgilerle muhasebe kayıtlarının düzenlenmesi suretiyle "gerçek mahiyetine uygun düşmeyecek şekilde muhasebeleştirme" suçundan ceza vermişti.