’Toplu yemek’ de kriz çalımı yedi 300 firma ’kapatıp kurtulayım’ dedi
Güncelleme Tarihi:
Ayşegül AKYARLI GÜVEN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 01, 2008 00:00
BU yıl 6.5 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan toplu yemek sektörü her gün 7 milyon kişiye hizmet veriyor. Yıl başında gıdada KDV indirimi nedeniyle firmalara kaşrı pazarlık gücünü yitiren şirketler şimdi de kriz ve enflasyon ile mücadele etmeye çalışıyor. Son 6 ayda üretimi durdurma kararı alan yemek firması sayısı 300’ü buluyor.
TÜRKİYE’de 7 milyon kişiye hizmet veren (catering) toplu yemek sektörü, 6.5 milyar dolarlık (10.7 milyar YTL) büyüklüğe ulaştı. Ancak geçtiğimiz yıl gıdaya yüzde 10 KDV indirimi nedeniyle şirketler ile pazarlıkta geri adım atan toplu yemekçiler hem küresel krizin getirdiği talep daralması, hem de enflasyon nedeniyle zor bir yıl geçirdi. Son 5 yılda yüzde 20 büyümenin yakalandığı ve 5 bin firmanın faaliyet gösterdiği pazarda son altı ayda batan firma sayısı 300’ü buldu.
330 milyar dolar
Toplu yemek sektörü dünyada 330 milyar dolarlık Avrupa’da ise 80 milyar dolalrık büyüklüğe ulaşıyor. Türkiye’de 350 bin kişiye doğrudan, 1.5 milyon kişiye de dolaylı olarak istihdam sağlayan sektör toplam 7 milyon kişiye hizmet veriyor. Ayso Gıda Genel Müdürü Dilek Demiral’a göre aslında toplam potasiyele bakıldığında, her gün toplu yemek servisi alabilecek kişi sayısı 27 milyonu buluyor. Son zamanlarda yaşanılan ve sektörü olumsuz etkileyen en büyük krizin hammadde fiyatlarındaki artış olduğunu ifade eden Demiral şunları söyledi: "Ülkede ilk altı aylık tencere enflasyonu yüzde 17’leri buldu. Sözleşmelerde baz aldığımız Geçinme Endeksi Değeri ise 7.7’de kalıyor. Bunun sonucunda ortaya yüzde 9.3 lük bir boşluk çıkıyor. Ortaya çıkan oran kár marjının üzerinde olunca, sektörde bir çok firma kepenk indirmek zorunda kalıyor."
200 çeşit sunan var
Yemek servisi veren firmalarda bir günde aynı şirkete sunulan çeşit sayısı 200’ü bulabiliyor. Bu sayı firmalarla yapılan anlaşmalarda fiyatı da doğrudan etkiliyor. Bir şirketin, tek bir çalışanının yemek masrafı için ödediği bedel 3.75 YTL’den başlayıp, 15 YTL’ye kadar çıkabiliyor. Demiral "Sağlıklı gıda için 3.75 YTL’nin altında kalan fiyat tekliflerine dikkat edin" uyarısı yapıyor.
Türkiye’de sektöre özellikle bu yıl çok sayıda yabancı yatırımcının girdiğini ifade eden Demiral şöyle devam etti: "Yaklaşık 20 yıllık geçmişi olan sektör son 5 yıldır daha hızlı büyüyor. Bu nedenle özelikle bu yıl yabancılardan büyük ilgi göze çarpıyor. Yerinde üretim ve taşımanın yanısıtra lunch box (kumanya) sistemi de sektörde yeni yweni gelişme gösteriyor. Özellikle soğuk yemek servisinin öne çıktığı bu sektörde krizle birlikte menülerinin et oranlarını azaltıp haftada bir gün ete dönen firmalar da oldu. Ancak sektör genellikle bir gün et, bir gün sebze şeklinde gidiyor."
Yöneticiye ayrı yemek mutsuz ediyor
BAZI şirketlerde yöneticilere ayrı tip masa ve yemek gibi teklifler aldıklarını ifade eden Dilek Demiral, "Biz bu tekliflerin önünü kezmeye ve olumlu yanıt vermemeye çalışıyoruz. Çünkü burada hem yöneticiler, hem de yemek şirketi zarar görüyor. bir işyerinde herhangi bir ayrın yapılmadan tek kalite olmalı. O da birinci sınıf olmalı. Kimse yiyemeyeceği yemeği başkasına yedirmemeli" dedi.
330 milyar dolar
Toplu yemek sektörü dünyada 330 milyar dolarlık Avrupa’da ise 80 milyar dolalrık büyüklüğe ulaşıyor. Türkiye’de 350 bin kişiye doğrudan, 1.5 milyon kişiye de dolaylı olarak istihdam sağlayan sektör toplam 7 milyon kişiye hizmet veriyor. Ayso Gıda Genel Müdürü Dilek Demiral’a göre aslında toplam potasiyele bakıldığında, her gün toplu yemek servisi alabilecek kişi sayısı 27 milyonu buluyor. Son zamanlarda yaşanılan ve sektörü olumsuz etkileyen en büyük krizin hammadde fiyatlarındaki artış olduğunu ifade eden Demiral şunları söyledi: "Ülkede ilk altı aylık tencere enflasyonu yüzde 17’leri buldu. Sözleşmelerde baz aldığımız Geçinme Endeksi Değeri ise 7.7’de kalıyor. Bunun sonucunda ortaya yüzde 9.3 lük bir boşluk çıkıyor. Ortaya çıkan oran kár marjının üzerinde olunca, sektörde bir çok firma kepenk indirmek zorunda kalıyor."
200 çeşit sunan var
Yemek servisi veren firmalarda bir günde aynı şirkete sunulan çeşit sayısı 200’ü bulabiliyor. Bu sayı firmalarla yapılan anlaşmalarda fiyatı da doğrudan etkiliyor. Bir şirketin, tek bir çalışanının yemek masrafı için ödediği bedel 3.75 YTL’den başlayıp, 15 YTL’ye kadar çıkabiliyor. Demiral "Sağlıklı gıda için 3.75 YTL’nin altında kalan fiyat tekliflerine dikkat edin" uyarısı yapıyor.
Türkiye’de sektöre özellikle bu yıl çok sayıda yabancı yatırımcının girdiğini ifade eden Demiral şöyle devam etti: "Yaklaşık 20 yıllık geçmişi olan sektör son 5 yıldır daha hızlı büyüyor. Bu nedenle özelikle bu yıl yabancılardan büyük ilgi göze çarpıyor. Yerinde üretim ve taşımanın yanısıtra lunch box (kumanya) sistemi de sektörde yeni yweni gelişme gösteriyor. Özellikle soğuk yemek servisinin öne çıktığı bu sektörde krizle birlikte menülerinin et oranlarını azaltıp haftada bir gün ete dönen firmalar da oldu. Ancak sektör genellikle bir gün et, bir gün sebze şeklinde gidiyor."
Yöneticiye ayrı yemek mutsuz ediyor
BAZI şirketlerde yöneticilere ayrı tip masa ve yemek gibi teklifler aldıklarını ifade eden Dilek Demiral, "Biz bu tekliflerin önünü kezmeye ve olumlu yanıt vermemeye çalışıyoruz. Çünkü burada hem yöneticiler, hem de yemek şirketi zarar görüyor. bir işyerinde herhangi bir ayrın yapılmadan tek kalite olmalı. O da birinci sınıf olmalı. Kimse yiyemeyeceği yemeği başkasına yedirmemeli" dedi.