Top artık BDDK'da
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 02, 2002 02:17
Kamuoyunda, ‘banka kurtarma yasası’ olarak bilinen yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa ile BDDK bankaların 15 Mayıs'ta yayınlayacakları 2001 yılı bilançolarına göre, hangi bankaya kaynak aktarılacağına karar verecek.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in önce veto ettiği ardından uyararak da olsa onayladığı ve kamuoyunda ‘‘banka kurtarma yasası’’ olarak bilinen kanun dün resmen yürürlüğü girdi. Bankaların sermaye yapılarının güçlendirilmesi için yapılacak kaynak aktarımını bu yasa düzenlerken, kaynak aktarımında tek karar merci BDDK (Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu) olacak. BDDK bu işi bankaların isteğine bırakmadan, yapılacak inceleme sonrasında kaynak aktarılacak bankaları kendisi belirleyecek.
Tam adıyla ‘‘Mali Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’’a göre, bankaların kredi ve diğer alacakları için ayrılması gereken karşılıklarından, kur değişmeleri veya diğer faaliyetlerinden kaynaklanan zararlarını yansıtan mali tablo hazırlanmasını isteyebilecek.
Bağımsız denetim kuruluşlarınca 31 Aralık 2001 tarihi itibariyle düzenlenen mali tablolar esas alınarak, bilanço tarihinden sonraki mali durumu etkileyecek durumlar da göz önünde bulundurularak, denetime ilişkin esaslar BDDK tarafından belirlenecek. Mali tablolar, her bir banka için bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak. Bu rapor, ikinci bir bağımsız denetim kuruluşuna uygunluk yönünden incelettirilecek. Hazırlanan bu rapor ile mali tablolar, BDDK tarafından yapılan denetim ve gözetimlerle karşılaştırılarak değerlendirilecek. Bankaların sermaye yeterliliği konusu ise şöyle düzenlecek:
Yapılan değerlendirme sonunda sermaye yeterliliği standart oranı yüzde 8'in altında olan bankalardan BDDK, bu oranın sağlanması için gerekli sermaye tutarı, sermaye artışı veya benzeri kaynak temin edilmesi konusunda gerekli önlemlerin alınmasını isteyecek.
Bankalar, bu bildirimi izleyen 15 gün içinde, yedek akçelerle karşılanamayan zararların giderilmesi için ödenmiş sermayelerin standart oranının yüzde 8'e çıkarılması için olağanüstü genel kurul çağrısı yapacak.
Sermaye artırımına katılmak isteyen ortaklar bunun ilanını izleyen 15 gün içinde rüçhan haklarını kullanabilecek.
YÜZDE 1 SINIRI
BDDK, sermaye artırımı yapılmaması durumunda, ‘‘Bankaların Yeniden Yapılandırılması’’ programı çerçevesinde, banka sermayesinin artırımı için gerekli kaynağı sağlamak suretiyle her bir banka için bir defaya mahsus olmak üzere tedbir alabilecek.
Kurul, sermaye yeterlilik standardı yüzde 5'den az, ancak sıfırdan büyük ve 30 Eylül 2001 tarihli bilançoları itibariyle sektördeki payı yüzde 1 olan bankanın yeterlilik standardının yüzde 5'e çıkarılmasına katkıda bulunabilecek. Ancak, bu katılım ortaklarca veya sermaye artırımına katılanlarca ödenen tutarı aşamayacak.
Sermaye yeterlilik oranı yüzde 5 veya daha yüksek olan bankalara, bu oran yüzde 9‘a ulaşıncaya kadar hisse senedine dönüştürülebilir tahvil karşılığı ve 7 yıl vadeli olmak üzere sermaye benzeri kredi sağlanabilecek.
HİSSELER REHİN TUTULACAK
Bankaya yapılan sermaye katılımının teminatını oluşturmak için, bankanın yönetim ve denetimini doğrudan ya da dolaylı olarak elinde bulunduran ortaklara ait hisseler Fon tarafından rehin alınacak.
Rehin işlemine başvurulması durumunda, bu hisseler doğrudan Fon’a geçecek. Fon‘daki bu hisseler üçüncü kişilerce haciz edilemeyecek, üçüncü kişilere teminat gösterilemeyecek.
Fon tarafından yapılan sermaye katılımlarının en az yüzde 60‘ı, aynı risk grubunda bulundukları gerçek ve tüzel kişiler ile banka ve diğer mali kurumlar hariç olmak üzere, bankacılık ilkeleri çerçevesinde 30 Haziran 2003 tarihine kadar kredi olarak kullandırılacak.
Kararname çıktı, Ziraat ve Halk'ta 897 şube kapanıyor
Kamu bankalarının yeniden yapılandırma ve özelleştirmeye hazırlık planlarının uygulama esas ve usul ve esaslarına ilişkin kararname, Resmi Gazete'de yayımlandı. Kararname, 3 Nisan 2001 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. 30 Haziran 2002'ye kadar Ziraat Bankası'nın 514, Halk Bankası'nın da 383 şubesi kademeli olarak kapatılacak. Böylece iki kamu bankasının kapatılacak şube sayısı 897 olacak. Bankaların kapatılacak şube, büro ve özel işlem merkez sayısı, tespit edilen toplam sayıların yüzde 5 eksiği ya da fazlası kadar değiştirilebilecek. Bankaların yönetim kurullarınca, belirlenen plan kapsamında banka personeli, norm kadro, şube ölçeklendirme çalışmalarına paralel olarak belirlenen çizelgeye göre, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirmek üzere, Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilecek. Bildirimi yapılan personelin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına atamaları, Devlet Personel Başkanlığı tarafından ilgili mevzuat hükümlerine göre tamamlanacak. Kamu bankalarında çalışan personelden Ziraat Bankası'ndan 12 bin, Halk Bankası'ndan da 4 bin personel, bu yılın Haziran ayı sonuna kadar, Devlet Personel Başkanlığı'na devredilecek. Sözkonusu devir işlemi, Ziraat Bankası'nda aylar itibarıyla, Ocak'da 2 bin 500 kişi, Şubat, Mart, Nisan'da 2000'er kişi, Mayıs ve Haziran'da 1.750'şer kişi olarak gerçekleşecek. Halk Bankası'nda ise Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında 750'şer kişi, Haziran ayında da 250 kişi Devlet Personel Başkanlığı‘na aktarılacak.
Gayrimenkuller için 1976 baz alınacak
Yasanın yayınlanmasının ardından, uygulamaya ilişkin yönetmelikleri de peşpeşe çıkaran BDDK, banka gayrimenkullerine de yeni bir düzenleme getiriyor. 1976 yılı baz alınarak banka gayrimenkulleri yeniden değerlemeye tabi tutulacak. Yeniden değerleme sonucunda banka bilançoları şu andaki görünümünden çok daha iyi bir yapıya kavuşacak. Böylece daha önceden 4-5 milyar dolar olarak telaffuz edilen kaynak aktarımının aşılması da engellenecek.
IMF: Ödevinizi yaptınız toplanıyoruz
Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Odd Per Brekk, Türkiye'nin yeni stend-by anlaşması ile ilgili tüm ön koşulları yerine getirdiğini belirtti. Berkk, IMF İcra Direktörleri Kurulu'nun 4 Şubat'ta toplanacağını belirtti.
1.5 katrilyon KOBİ'lere akacak
Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, mali kurumlardan kredi alarak finansal darboğaza düşen reel sektör kuruluşlarının kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasının yolu açıldı. BDDK onayıyla işlerlik kazanacak anlaşmayla, mali kurumlara sorunlu kredi borcu olan ve destek verildiği takdirde borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanacağına kanaat getirilen firmalara, finansal yeniden yapılandırma programı uygulanacak. Bu arada kanuna ek olarak bankalarca karşılık ayrılacak kredilerin ve diğer alacakların niteliklerininin belirlenmesi ve ayrıcalık karşılıklara ilişkin esas ve usuller hakkındaki yönetmeliğin bir maddesi de değiştirildi. Buna göre, bankaya olan ödeme yükümlülüğünü geçici likidite sıkıntısına bağlı olarak yerine getirilememesi halinde ek kredi açılarak alacağın yeniden yapılandırılması mümkün olacak. Ziraat Bankası ve Halkbank, 2002 sonuna kadar tarım kesimi, esnaf ve sanatkar, KOBİ ile ihracatçılara, kendi kaynaklarından en az 1.5 katrilyon lira karşılığında döviz ve Türk Lirası ilave plasman limiti tahsis edecekler.
Bankaların bilanço yasağı endişesi
BDDK tarafından bankalara 15 Mayıs'a kadar genel kurullarını yapmamaları ve bilançolarını açıklamamaları yönünde getirilen kısıtlama, bankacılar açısından bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Bu kısıtlamanın özellikle halka açık bankalar açısından ne gibi sorunlar yaratacağı tartışılırken, üzerinde en çok durulan konu Kurumlar Vergisi'nin ne zaman ve nasıl ödeneceği. Genel kurullarını yapıp, 2001 yılına ilişkin vergilerini ödemekle mükellef olan bankaların bu süre gecikmesinden dolayı bir zarara uğrayıp uğramayacağı merak edilen konuların başında. Bu konudaki beklentiler, BDDK'nın Maliye ile birlikte bu soruna bir çözüm bulması yönünde. Yapılan öneriler arasında ise, Maliye'nin vergileri bir önceki yılın bilançosuna göre alması, daha sonra ortaya çıkacak rakamın eksik ya da fazla olması durumunda mahsup yöntemine gidilmesi.
Tam adıyla ‘‘Mali Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’’a göre, bankaların kredi ve diğer alacakları için ayrılması gereken karşılıklarından, kur değişmeleri veya diğer faaliyetlerinden kaynaklanan zararlarını yansıtan mali tablo hazırlanmasını isteyebilecek.
Bağımsız denetim kuruluşlarınca 31 Aralık 2001 tarihi itibariyle düzenlenen mali tablolar esas alınarak, bilanço tarihinden sonraki mali durumu etkileyecek durumlar da göz önünde bulundurularak, denetime ilişkin esaslar BDDK tarafından belirlenecek. Mali tablolar, her bir banka için bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak. Bu rapor, ikinci bir bağımsız denetim kuruluşuna uygunluk yönünden incelettirilecek. Hazırlanan bu rapor ile mali tablolar, BDDK tarafından yapılan denetim ve gözetimlerle karşılaştırılarak değerlendirilecek. Bankaların sermaye yeterliliği konusu ise şöyle düzenlecek:
Yapılan değerlendirme sonunda sermaye yeterliliği standart oranı yüzde 8'in altında olan bankalardan BDDK, bu oranın sağlanması için gerekli sermaye tutarı, sermaye artışı veya benzeri kaynak temin edilmesi konusunda gerekli önlemlerin alınmasını isteyecek.
Bankalar, bu bildirimi izleyen 15 gün içinde, yedek akçelerle karşılanamayan zararların giderilmesi için ödenmiş sermayelerin standart oranının yüzde 8'e çıkarılması için olağanüstü genel kurul çağrısı yapacak.
Sermaye artırımına katılmak isteyen ortaklar bunun ilanını izleyen 15 gün içinde rüçhan haklarını kullanabilecek.
YÜZDE 1 SINIRI
BDDK, sermaye artırımı yapılmaması durumunda, ‘‘Bankaların Yeniden Yapılandırılması’’ programı çerçevesinde, banka sermayesinin artırımı için gerekli kaynağı sağlamak suretiyle her bir banka için bir defaya mahsus olmak üzere tedbir alabilecek.
Kurul, sermaye yeterlilik standardı yüzde 5'den az, ancak sıfırdan büyük ve 30 Eylül 2001 tarihli bilançoları itibariyle sektördeki payı yüzde 1 olan bankanın yeterlilik standardının yüzde 5'e çıkarılmasına katkıda bulunabilecek. Ancak, bu katılım ortaklarca veya sermaye artırımına katılanlarca ödenen tutarı aşamayacak.
Sermaye yeterlilik oranı yüzde 5 veya daha yüksek olan bankalara, bu oran yüzde 9‘a ulaşıncaya kadar hisse senedine dönüştürülebilir tahvil karşılığı ve 7 yıl vadeli olmak üzere sermaye benzeri kredi sağlanabilecek.
HİSSELER REHİN TUTULACAK
Bankaya yapılan sermaye katılımının teminatını oluşturmak için, bankanın yönetim ve denetimini doğrudan ya da dolaylı olarak elinde bulunduran ortaklara ait hisseler Fon tarafından rehin alınacak.
Rehin işlemine başvurulması durumunda, bu hisseler doğrudan Fon’a geçecek. Fon‘daki bu hisseler üçüncü kişilerce haciz edilemeyecek, üçüncü kişilere teminat gösterilemeyecek.
Fon tarafından yapılan sermaye katılımlarının en az yüzde 60‘ı, aynı risk grubunda bulundukları gerçek ve tüzel kişiler ile banka ve diğer mali kurumlar hariç olmak üzere, bankacılık ilkeleri çerçevesinde 30 Haziran 2003 tarihine kadar kredi olarak kullandırılacak.
Kararname çıktı, Ziraat ve Halk'ta 897 şube kapanıyor
Kamu bankalarının yeniden yapılandırma ve özelleştirmeye hazırlık planlarının uygulama esas ve usul ve esaslarına ilişkin kararname, Resmi Gazete'de yayımlandı. Kararname, 3 Nisan 2001 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. 30 Haziran 2002'ye kadar Ziraat Bankası'nın 514, Halk Bankası'nın da 383 şubesi kademeli olarak kapatılacak. Böylece iki kamu bankasının kapatılacak şube sayısı 897 olacak. Bankaların kapatılacak şube, büro ve özel işlem merkez sayısı, tespit edilen toplam sayıların yüzde 5 eksiği ya da fazlası kadar değiştirilebilecek. Bankaların yönetim kurullarınca, belirlenen plan kapsamında banka personeli, norm kadro, şube ölçeklendirme çalışmalarına paralel olarak belirlenen çizelgeye göre, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirmek üzere, Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilecek. Bildirimi yapılan personelin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına atamaları, Devlet Personel Başkanlığı tarafından ilgili mevzuat hükümlerine göre tamamlanacak. Kamu bankalarında çalışan personelden Ziraat Bankası'ndan 12 bin, Halk Bankası'ndan da 4 bin personel, bu yılın Haziran ayı sonuna kadar, Devlet Personel Başkanlığı'na devredilecek. Sözkonusu devir işlemi, Ziraat Bankası'nda aylar itibarıyla, Ocak'da 2 bin 500 kişi, Şubat, Mart, Nisan'da 2000'er kişi, Mayıs ve Haziran'da 1.750'şer kişi olarak gerçekleşecek. Halk Bankası'nda ise Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında 750'şer kişi, Haziran ayında da 250 kişi Devlet Personel Başkanlığı‘na aktarılacak.
Gayrimenkuller için 1976 baz alınacak
Yasanın yayınlanmasının ardından, uygulamaya ilişkin yönetmelikleri de peşpeşe çıkaran BDDK, banka gayrimenkullerine de yeni bir düzenleme getiriyor. 1976 yılı baz alınarak banka gayrimenkulleri yeniden değerlemeye tabi tutulacak. Yeniden değerleme sonucunda banka bilançoları şu andaki görünümünden çok daha iyi bir yapıya kavuşacak. Böylece daha önceden 4-5 milyar dolar olarak telaffuz edilen kaynak aktarımının aşılması da engellenecek.
IMF: Ödevinizi yaptınız toplanıyoruz
Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Odd Per Brekk, Türkiye'nin yeni stend-by anlaşması ile ilgili tüm ön koşulları yerine getirdiğini belirtti. Berkk, IMF İcra Direktörleri Kurulu'nun 4 Şubat'ta toplanacağını belirtti.
1.5 katrilyon KOBİ'lere akacak
Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, mali kurumlardan kredi alarak finansal darboğaza düşen reel sektör kuruluşlarının kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasının yolu açıldı. BDDK onayıyla işlerlik kazanacak anlaşmayla, mali kurumlara sorunlu kredi borcu olan ve destek verildiği takdirde borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanacağına kanaat getirilen firmalara, finansal yeniden yapılandırma programı uygulanacak. Bu arada kanuna ek olarak bankalarca karşılık ayrılacak kredilerin ve diğer alacakların niteliklerininin belirlenmesi ve ayrıcalık karşılıklara ilişkin esas ve usuller hakkındaki yönetmeliğin bir maddesi de değiştirildi. Buna göre, bankaya olan ödeme yükümlülüğünü geçici likidite sıkıntısına bağlı olarak yerine getirilememesi halinde ek kredi açılarak alacağın yeniden yapılandırılması mümkün olacak. Ziraat Bankası ve Halkbank, 2002 sonuna kadar tarım kesimi, esnaf ve sanatkar, KOBİ ile ihracatçılara, kendi kaynaklarından en az 1.5 katrilyon lira karşılığında döviz ve Türk Lirası ilave plasman limiti tahsis edecekler.
Bankaların bilanço yasağı endişesi
BDDK tarafından bankalara 15 Mayıs'a kadar genel kurullarını yapmamaları ve bilançolarını açıklamamaları yönünde getirilen kısıtlama, bankacılar açısından bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Bu kısıtlamanın özellikle halka açık bankalar açısından ne gibi sorunlar yaratacağı tartışılırken, üzerinde en çok durulan konu Kurumlar Vergisi'nin ne zaman ve nasıl ödeneceği. Genel kurullarını yapıp, 2001 yılına ilişkin vergilerini ödemekle mükellef olan bankaların bu süre gecikmesinden dolayı bir zarara uğrayıp uğramayacağı merak edilen konuların başında. Bu konudaki beklentiler, BDDK'nın Maliye ile birlikte bu soruna bir çözüm bulması yönünde. Yapılan öneriler arasında ise, Maliye'nin vergileri bir önceki yılın bilançosuna göre alması, daha sonra ortaya çıkacak rakamın eksik ya da fazla olması durumunda mahsup yöntemine gidilmesi.