TOBB buluşmasında kredi mesajları

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde (TOBB) iş dünyasının temsilcileriyle bir araya geldi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu finansmana erişimin zorlaştığı açıklamasını tekrarlarken, Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, “2022 yılının ilk yarısında sağlanan krediler, 2021 yılının tümünün 4 katından fazla” dedi. Kavcıoğlu, ‘hem kaynakların reel sektörle buluşturulmasını hem de cari denge hedefine katkı verecek şekilde kullanıldırılmasını sağlamaya kararlı oldukları’ mesajını verdi.

‘BAZILARI HİÇ KREDİ VERMİYOR’

Kavcıoğlu, TOBB sektör meclisi temsilcileriyle buluştu. Basına kapalı yapılan toplantı öncesi açılışı yapan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu finansmana ulaşımla ilgili şikâyetlerin arttığını belirtti. Hisarcıklıoğlu, “En büyük sıkıntıyı da en fazla gözetilmesi gereken KOBİ’lerimiz yaşamaktadır. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığı ve kullanımda sıkıntılar yaşandığı iletilmektedir. Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladıkları görülmektedir. Bazıları da hiç kredi vermemektedir” dedi. Uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmanın da giderek güç hale geldiğini belirten Hisarcıklıoğlu şöyle devam etti:

‘İHTİYAÇ ARTTI’

“Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da, giderek daha güç hale gelmektedir. Öte yandan, ihracatçılarımız için çok önemli bir imkân olan, Merkez Bankası reeskont kredisi kullandırımlarının azaldığına ilişkin şikâyetler de artmaktadır. Reel sektörün arzusu, kredi piyasalarında istikrarın hakim olmasıdır. Yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle yatırım ve işletme sermayesi için kredi ihtiyacı, geçmiş dönemlere göre artmıştır. İşletme sermayesi kredileri, özellikle KOBİ’lerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir. Artan işletme sermayesi ihtiyacı da dikkate alınarak, alınan tedbirlerin yan etkileri konusunda hassas olunması, bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerekmektedir.”

CARİ FAZLA VERİLDİ

Hisarcıklıoğlu’ndan sonra konuşan Kavcıoğlu ise, çevrimsel etkilerden arındırıldığında 2004 yılından bu yana Türkiye’nin iki çeyrek boyunca cari fazla verdiğini belirterek, “Uyguladığımız politikalarla, enerji fiyat artışları tarafından gölgelenen ve verilerle tespit ettiğimiz bu tarihi fırsatın kalıcı olmasını sağlamaya kararlıyız” dedi. MB’nin yatırım, istihdam ve ihracatı desteklemede oynadığı rolün kredilerde görüldüğünü belirten Kavcıoğlu sözlerine şöyle devam etti: 

“2021 yılının ilk altı ayında TL firma kredi net kullandırımı 75.6 milyar TL’den 2022’nin aynı döneminde 11 katına çıkarak, 820 milyar TL olmuştur. YP dahil tüm kredilerin 2021-2022 ilk yarısındaki kullandırım büyüme oranı kur etkisinden arındırılmış olarak yüzde 531 olmuştur. 2022 yılının ilk yarısında sağlanan krediler, 2021 yılının tümünün 4 katından fazladır. KOBİ kredileri ise yılın ilk altı ayında 372.8 milyar TL ile 2021 yılının aynı dönemindeki 27.3 milyar kullandırıma göre 14 katına yükselmiştir. Aralık 2021-Haziran 2022 arasında kredi verilen firma sayısı toplamda 1 milyon 878 binden 1 milyon 960’a çıkarak 82 bin adet artarken, kredi kullanan KOBİ’lerin sayısı 195 bin adet yükselerek, 2 milyon 56 bin olmuştur.

‘KREDİYİ TABANA YAYDIK’

Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak reel sektörle iç içe olarak reel sektöre hizmet ettim. Merkez Bankası Başkanı olduktan sonra 20 milyar dolarlık reeskont limitini 30 milyar dolara çıkardık. Vadeyi 1 yıla yaydık, faizleri düşürdük, tabana yaygın bir şekilde kullanımını sağladık. Size ve bize hepimize düşen görev, bu kredinin hedefli olarak, en sağlıklı bir şekilde doğru firmalara ulaşmasıdır. Bizim çabamız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk. Geçen yılın ilk yedi ayına kıyasla 2022 yılının aynı döneminde reeskont kredisi kullanan firma sayısı 2 bin 363’den 4 bin 812’ye, kredi kullanım tutarı da 11.04 milyar dolardan 11.95 milyar dolara yükselmiştir. Ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ payı, Temmuz ayı itibarıyla yüzde 20’nin de üzerine çıkmıştır.”

KARARLILIK VURGUSU

Hem kaynakların reel sektörde tabana yaygın olarak buluşturulmasında hem de bu kaynakların döviz kuru ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak, cari denge hedefine katkı verecek şekilde kullanılmasının sağlanmasında “son derece kararlı” olduklarını belirten Kavcıoğlu, “Uygun maliyetli kaynakların yatırım, istihdam, üretim ve ihracata hedefli olarak, cari dengeyi güçlendirmesine ve aynı zamanda bu kaynakların iktisadi faaliyet ile uyumsuz kullanımını engellemeye kararlıyız. Bankacılık sektörümüz güçlü, reel sektörümüz güçlü, hamdolsun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çok güçlüdür. Dünyadaki bu kadar olumsuz gelişmelere ve bölgemizdeki sorunlara rağmen rezervlerimiz 2020 ve 2021 aynı döneminin üzerindedir. Bu güzel havayı istismar edecek her türlü girişimi hep birlikte engellemeliyiz” ifadelerini kullandı.

‘STOKÇULUKLA SUÇLAMADIM’

Toplantıda iş insanlarının stokçulukla ilgili açıklamalardan duydukları rahatsızlığı ilettiği, MB Başkanı Kavcıoğlu’nun ise düşük faizle kredi alıp döviz alanları kastettiğini belirterek “Sanayiciyi stokçulukla suçlamadım” dediği öğrenildi. Toplantının sonunda da Kavcıoğlu’nun finansmanla ilgili notları aldıklarını ve inceleyeceklerini söylediği belirtildi.