TMO zamanında fiyat açıklamadı tüccarlar mısırı ucuza topladı çiftçi mağdur oldu
Güncelleme Tarihi:
Çukurova’da mısır hasadının sonlarına yaklaşılmasına rağmen Toprak Mahsulleri Ofisi, 725 TL’lik alım fiyatını dün açıkladı. Tüccarlar tonu 670 liraya mal olan mısırı TMO fiyat açıklamadığı için çiftçiden 640 liraya aldı. Üretici birlikleri tüccarın çiftçiden ucuza aldığı ürünü TMO’ya satacağını söyledi.
YAKLAŞIK 2 hafta önce Çukurova’da mısır hasadına başlanmasına rağmen Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) daha dün mısırda müdahale alım fiyatını açıklaması çiftçilerin moralini bozdu. TMO 1 ton mısır için 725 liralık fiyat belirledi. Tüccar ise TMO fiyatları açıklamadan 640 liradan çiftçiden ürünleri topladı. 1 ton mısırı 670 liraya mal eden çiftçiler bir an önce paralarını alabilmek için 640 liradan mısırı tüccara satmaya başladı. TMO fiyatı geç açıkladığı için serbest piyasada fiyat belirlenirken, geçen yıl mısırın tonunu 680 liradan alan tüccar TMO’nun 720 liralık fiyat belirlemesinin ardından, 680 liradan aldığı mısırı 720 liradan TMO’ya satmıştı. Yani tüccar sadece çiftçiden aldığı mısırı TMO’ya satarak ton başına 40-50 lira kâr elde etmişti. Bu yıl da aynı durumun yaşandığına dikkat çeken Türkiye Ziraatçiler Derneği Adana Şube Başkanı Kadir Özlem, “TMO’nun fiyat açıklamaması çiftçiyi çok zor durumda bıraktı. Paraya ihtiyacı olan çiftçi ürününü satmak zorunda kaldı” dedi.
ÇİFTÇİNİN HATASI VAR
Çiftçinin kayıt sistemini kullanarak tüccarın TMO’ya mısırı sattığına dikkat çeken Türkiye Ziraat Odaları Birliği Adana Seyhan Başkanı Süleyman Girmen de, “Burada çiftçinin hatası var. Kendisini tüccara kullandırıyor. Ancak elinden birşey gelmiyor. Çünkü borçlarını ödemesi gerekiyor. Çiftçi de parayı biraz daha erken alabilmek için bu yola başvuruyor. Ancak TMO’nun piyasadaki büyük oyuncuların baskısı ile fiyat açıklamadığını düşünüyoruz. Bunun sonucunda olan çiftçiye oluyor” dedi. Türkiye’de bu yıl 6.5 milyon ton mısır üretimi beklendiğine dikkat çeken Girmen, “Eğer TMO geçen yılki fiyatın üzerine sadece enflasyon oranı kadar eklemiş olsaydı fiyatı ton başına 720-730 lira olması gerekiyordu. Bu fiyat farkından dolayı çiftçinin bir yıllık kaybı 350 milyon lirayı buluyor” dedi.
MALİYETLER YÜKSELDİ
Geçen yıl 900 liraya aldıkları taban gübresinin bu yılki fiyatının 1200 lira olduğuna dikkat çeken Girmen, “Piyasayı düzenlemesi beklenen TMO bir türlü harekete geçmiyor. Ürünü de tüccar topluyor. Adana’da artık hasat bitmek üzere. Buna rağmen belirsizlik devam ediyor. 1.2 milyon ton hasadın beklendiği Adana’da tüccardan başka alıcı yok. Bundan sonra Ege ve İçanadolu Bölgesi’nde hasat başlayacak. Tüketici lehine piyasayı düzenlemesi beklenen TMO, görevini yerine getirmiyor” ifadelerini kullandı.
TMO REKOR BEKLİYOR
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), bu yıl için mısır müdahale alım fiyatını ton başına 725 lira, 2016 yılı ocak ayı satış fiyatını ise 825 lira olarak tespit etti. Ton başına 725 lira olarak belirlenen müdahale alım fiyatının Tarım Bakanlığı’nın verdiği destekle 780 liraya yükseldiği belirtildi. TMO’dan yapılan açıklamada, Cumhuriyetin en yüksek mısır rekoltesinin beklendiği ifade edildi. Ürününü TMO müdahale alım fiyatını açıklanmadan önce hasat eden ve depo imkanı bulunmayan üreticilere depolama imkanı sağlamak amacıyla 20 Ağustostan itibaren alımlara başlandığı hatırlatıldı.
YEM VE ŞEKER HAMMADDESİ
BU yıl buğdayda tüccarın aynı oyunu gerçekleştirdiğini ifade eden Kadir Özlem, “Çiftçiden ucuza aldıkları ürünü, çiftçi adına daha sonra TMO’ya sattılar. TMO daha yüksek fiyat belirlediği için sadece al-sat yaparak çok büyük paralar kazandılar” dedi. Kadir Özlem, “Kanatlı sektörünün en önemli yem hammaddesi mısır. Yabancı şirketler nişasta bazlı şeker üretiminde kulllanıyor” dedi.
ÇİFTÇİ 800 LİRA İSTEMİŞTİ
TÜRKİYE Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, “Piyasa tüccarın insafına bırakıldı. Türkiye’nin üretim açığının olduğu mısıra bile özen gösterilmiyor. Çiftçi küstürülüyor. Temmuz ayının sıcak geçmesi ve yağışlar nedeniyle ekim döneminin gecikmesinden ötürü birim alandan alınan verim bir önceki yılların altında seyrediyor. Bu yıl girdi fiyatlarındaki artıştan ötürü mısırda maliyet ton başına 670 lira olarak hesaplanıyor. Üreticinin beklentisi en az 750-800 TL. Mısırda bir diğer önemli sorun da TMO’nun yalnızca rutubet oranı yüzde 14’ün altındaki mısırı emanete alması. Bu yıl yağışlar uzun süre devam ettiğinden rutubet yüksek. Bu üreticinin mağdur olmasına yol açıyor” dedi.