TL’ye geçen gurbetçiye 'YUVAM' hesabı

YURTDIŞINDA yaşayan Türk vatandaşları da döviz hesaplarını TL’ye çevirerek, kur korumalı sisteme geçebilecek. Yurtdışında yerleşik vatandaşların yurtdışı bankalardan transfer ettikleri döviz tutarları karşılığında bankalarda açtıracakları döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonları, Türk Lirası cinsinden Yurtdışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) hesaplarına dönüştürülebilecek. Ayrıca Merkez Bankası bankaların bu mevduat hesaplarına uygulayacağı azami faiz (en yüksek) oranını belirleme yetkisine sahip olacak.

Resmi Gazete’de dün yayımlanan Yurtdışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları hakkında tebliğinde ‘yurtdışında yerleşik vatandaş’ tanımı yapıldı. Buna göre yurtdışında oturma veya çalışma izni ya da hakkı bulunan veya adres kayıt sisteminde yerleşim yeri bilgisi olarak yurtdışı adresi kayıtlı olan 18 yaşından büyük Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile mavi kart verilenler yurtdışında yerleşik vatandaş olarak tanımlandı. Yurtdışında yerleşik vatandaşların dolar, Euro ve sterlin cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri hesap sahibinin talep etmesi halinde, dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirası’na çevrilerek YUVAM hesabı açılacak. Banka tarafından Merkez Bankası’nın hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankası’nca dönüşüm kuru üzerinden satın alınacak ve karşılığı Türk Lirası ilgili bankaya aktarılacak.

TL KARŞILIKTAN HESAP

İlave getiri döviz bazında anaparanın Türk Lirası karşılığı üzerinden hesaplanacak ve Türk Lirası olarak ödenecek. Vade sonunda YUVAM hesabı sahibine anapara ile faiz, katılma hesabı sahibine ise vade sonundaki katılma hesabı bakiyesi banka tarafından ödenecek. Dönüşüm kurunda, dövizin Türk Lirası’na çevrildiği gün Merkez Bankası’nca belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen döviz alış kuru baz alınacak. Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı, Merkez Bankası’nca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamayacak. Katılma hesabına sağlanacak getiri Merkez Bankası’nın katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta vadeli geri satım vaadiyle alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşükse, aradaki farkı katılım bankacılığı esasları çerçevesinde katılım bankası karşılayabilecek. Karşılanmayan kısım için Merkez Bankası’nca ödeme yapılmayacak.

VADE SONUNDA NE OLACAK?

Vade sonunda YUVAM hesabı sahibine anapara ile faiz, katılma hesabı sahibine de vade sonundaki katılma hesabı bakiyesi banka tarafından ödenecek. Vade sonu kurunda, YUVAM hesabının vadesinde Merkez Bankası’nca belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen döviz alış kuru baz alınacak. Vade sonu kurunun, dönüşüm kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından ödenecek faiz veya kar payından yüksek olması durumunda, kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kar payı düşülerek hesaplanan tutar ile Merkez Bankasınca sağlanacak ilave getiri tutarı Merkez Bankası’nca hesap sahibine ödenecek. Vadeden önce çekim yapılması durumunda, Merkez Bankası’nca kur farkı ve ilave getiri tutarı ödenmeyecek.

MERKEZ’E FAİZ YETKİSİ

RESMİ Gazete’de dün yayımlanan TL Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de değişiklik yapılarak, Merkez Bankası’na bankaların kur korumalı mevduat hesabına uygulayacağı azami faiz (en yüksek faiz) oranını belirleme yetkisi verildi. Merkez Bankası’nın uygulamaya yönelik 21 Aralık tarihinde yayımlanan tebliğinde bu kapsamda açılacak mevduat hesaplarına bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında faiz uygulanamayacağı hükme bağlanmış ancak üst sınır belirtilmemişti.

258 MİLYAR TL’YE ULAŞTI

KUR korumalı mevduat hesaplarında 31 Ocak 2022 tarihi itibariyle döviz hesaplarından dönüşen 102.5 milyar lira başta olmak üzere toplam büyüklük 258 milyar liraya ulaştı. Bu bakiyede 209 milyar lira ile gerçek kişilerin payı yüzde 81 iken, 49 milyar lira ile tüzel kişilerin payı yüzde 19 oldu.

24 AYA KADAR VADE

MERKEZ Bankası’ndan yapılan açıklamada, yurtdışında yaşayan vatandaşların tasarruflarının Türkiye’de değerlendirmesinin teşvik edilmesi için yurtiçi bankalar nezdinde YUVAM hesaplarının açılmasına karar verildiği belirtildi. Açıklamaya göre YUVAM hesapları 3, 6, 12 ve 24 ay vadeli olarak açılabilecek. YUVAM hesap sahiplerine kur koruması sağlanırken, hesapların vadelerine göre değişen oranlarda ilave getiri de sağlanabilecek. Merkez Bankası’nın yayımladığı talimata göre Merkez Bankası yıllık bazda 3 ay vadeli için 0, 6 ay vadeli için yüzde 1, 12 ay vadeli için yüzde 1.5 ve 24 ay vadeli için de yüzde 2 ilave getiri verecek.