Güncelleme Tarihi:
Perşembe akşam saatlerinde ekonomide baş döndüren bir trafik yaşandı. Perşembe gecesi ilk açıklama Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan geldi. Hazine, Gelire Endeksli Devlet İç Borçlanma Senedini (GES) duyurdu. Sonrasında BDDK’dan yapılan açıklamada kredilerde taksit sayılarının düşürüldüğü, kredi kartı asgari ödemelerinde değişiklik yapıldığı bildirildi. Açıklamalar SPK ile devam etti. Halka arzlarda komisyonların indirildiği kaydedildi. Gecenin son adımı ise Merkez’den geldi. Merkez ticari nitelikteki nakdi kredilere yüzde 10 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık oranı yüzde 20’ye yükseltti. Açıklamalarda kapanış ise dün sabah Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan geldi. Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “Ekonomi politikamızda enflasyonla mücadele birincil önceliğini korumaktadır” denildi.
‘MALİ DİSİPLİNDEN TAVİZ YOK’
Son dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan küresel enflasyonist süreçten Türkiye’nin de etkilendiği belirtilen açıklamada, “Bununla birlikte makro ekonomi politikamızda enflasyonla mücadele birincil önceliğini korumaktadır. Bu mücadelede kurumlar arası eşgüdümün önemi açık olup tüm kurumlarımız attığı adımlarda ortak mücadele anlayışıyla hareket etmektedir” denildi. Açıklamaya şöyle devam edildi: “Bu çerçevede; önümüzdeki dönemde ihtiyatlı maliye politikasına devam edilecek ve mali disiplinden asla taviz verilmeyecektir. Maliye politikasında program hedeflerinden sapmadan büyüme, istihdam ve özellikle gelir dağılımını önceleyen uygulamalar devam edecektir. Kamu harcamalarında etkinliği artırarak, tasarruf sağlanacaktır. Zorunlu kamu giderleri dışındaki tüm alanlarda kontrol süreçleri etkinleştirilecek, böylece kamu harcamalarında etkinlik artırılarak tasarruf sağlanacaktır. Makro ihtiyati tedbirler güncel ekonomik koşullar gözetilerek etkin ve dinamik bir şekilde alınmaya devam edilecektir. Serbest piyasa kurallarından taviz verilmeden, Türk Lirası kullanımını ve cazibesini artıracak uygulamalara devam edilecektir. Beklentilerin yönetimi kapsamında ekonomide atılan adımlar ekonominin tüm paydaşlarıyla şeffaf ve eşzamanlı bir şekilde paylaşılacaktır”
‘TL VARLIKLARA ERİŞİM İMKÂNI GENİŞLETİLECEK’
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, yurt dışı yerleşikler için düzenlenecek tahsisli swap enstrümanı ile yurt dışı yerleşiklerin, belirlenecek alanlarda kullanılmak üzere Türk Lirası cinsi varlıklara erişim imkanının genişletileceğini açıkladı. Twitter’dan paylaşımlarda bulunan Nebati, “Yurt dışı yerleşikler için düzenlenecek tahsisli swap enstrümanı ile yurt dışı yerleşiklerin, belirlenecek alanlarda kullanılmak üzere Türk Lirası cinsi varlıklara erişim imkanı genişletilecektir. Serbest piyasa ekonomisi ilkelerini esas alan ülkemiz, bu imkânı ile yurt dışı yatırımcılar için geçmişte olduğu gibi bugün de etkin, güvenilir ve uzun vadeli yatırım ortamı sağlamaktadır. Türkiye yabancı yatırımcılar için ilgi odağı olmaya devam edecek” ifadelerini kullandı.
GES’TE AYRINTILAR BELLİ OLDU: GES’E KIYI EMNİYET VE DHMİ BAZ OLACAK
Gelire endeksli Devlet İç Borçlanma Senedinin (GES) ayrıntıları belli oldu. Türkiye genelinde 15–22 Haziran 2022 tarihleri arasında, GES ihracına ilişkin talep toplanacak. Sadece gerçek kişilere ihraç edilecek. Talep toplama işlemleri ile kupon ve anapara ödemeleri Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek. Senetler için asgari talep tutarı 1000 TL olarak belirlendi. 1 TL’nin katları şeklinde ihraç edilecek. Senetler, talep toplama dönemini takip eden haftada, 24 Haziran 2022 Cuma gününde, yatırımcıların hesaplarına aktarılacak. GES’lerin getirileri, Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endeksli olacak. Bu çerçevede, söz konusu senetlerin getirilerine ilişkin ödemelerin hesaplanmasında DHMİ ve KEGM tarafından bütçeye aktarılan üç aylık hasılat payları toplamı esas alınacak. Kupon ödemeleri, Hazinece belirlenen getiri oranının hasılat payı tutarları gerçekleşmeleri sonucunda hesaplanan endeks değeri ile yeniden değerlenmesi yöntemiyle hesaplanacak. GES’lerin kupon ödemelerinde esas alınacak beklenen hasılat payı tutarı olarak, bütçede açıklanan 2022 yılı için toplam 874 milyon 144 bin lira (DHMİ’den sağlanan gelir tahmini 565 milyon 993 bin lira, KEGM’den sağlanan gelir tahmini 308 milyon 151 bin lira) olan gelir tahmini tutarı baz alınacak. Bu kapsamda, ilgili aylar için hasılat endeksinin hesaplanmasında söz konusu projeksiyonların gelir tahmin rakamının ilgili yıl için aylık olarak eşit dağıldığı varsayımı esas alınacak. Stopaj bu yılın sonuna kadar sıfır olduğu için elde edilen gelir ve kazançlara sıfır stopaj oranı uygulanacak.182 gün olan vadeli olan senetlerde dönemsel getiri yüzde 5.32, böylece belirlenen getiri oranı yıllık yüzde 23.04 olacak. İlk kupon ödemesi 23 Eylül, ikinci ödeme de 23 Aralık 2022 olacak.
BDDK’DAN KREDİ VE KREDİ KARTI ADIMI
BDDK, perşembe akşamı yaptığı açıklama ile tüketici kredilerinde ve kredi kartı asgari ödemelerinde değişiklik yaptığını duyurdu. Tüketici kredilerine ilişkin genel vade sınırı, kredi tutarı 50 bin ile 100 bin lira arasındaki krediler için 24 ay, 100 bin liranın üzerinde olan krediler için 12 ay olarak belirlendi. Kredi kartlarında asgari oran tüm kartlar için yüzde 20’yken limiti 25 bin liraya kadar yüzde 20, limiti 25 bin liranın üstünde ise yüzde 40 olarak değiştirildi. BDDK’nın ardına SPK’dan bir hamle geldi. Halka arzlarda komisyon indirimi yapıldığı duyuruldu. Merkez Bankası da ticari nitelikteki nakdi kredilere yüzde 10 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık oranı yüzde 20’ye yükseltti. Türk lirası sabit kıymetlerin ağırlığını arttıran uygulamayı tamamlayıcı nitelikte bir uygulama olarak bankalar, yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonlarına karşılık ilave olarak TL cinsinden uzun vadeli sabit faizli menkul kıymet tesis edecekler.
KREDİ KARTI ÖDEMESİ NASIL OLACAK
Kredi kartlarında limite göre asgari ödeme değişecek. Asgari oran değişmeden önce tüm kredi kartları için oran yüzde 20’ydi. Yeni değişiklikle kredi kartının limiti 25 bin liranın altındaysa asgari ödeme tutarı eskisi gibi yüzde 20, limit 25 bin lira üstündeyse yüzde 40 olacak. Kart limiti 25 bin lira üzerinde olanlara bir örnek vermek gerekirse, kart limiti 30 bin lira olan bir kişi aylık 10 bin lira harcama yaptığında eski kuralda 2 bin lira ödeyecekken, şimdi asgari ödeme tutarı 4 bin lira olacak. Kart limiti 25 bin lira altında olanlar için örnek vermek gerekirse; kart limiti 20 bin lira olan bir vatandaşın durumu değişmeyecek ve 10 bin lira harcama yaptığında 2 bin liralık asgari ödeme tutarını ödemesi gerekecek.
KREDİ TAKSİT SINIRLAMASI İLE NELER DEĞİŞECEK
Tüketici kredisinde eski kural 50 bin lira altı için 36 ay vade, üstü için 24 ay vadeyken, yeni kural 50 bin lira altı için 36 ay vade devam edecek. 50 bin üstü 100 bin altı için 24 ay vade, 100 bin üstü için 12 ay vade uygulanacak. 100 bin liralık bir tüketici kredisi çekildiğinde eski sistemde 24 ay vade ile ödeme yapılabilirken, şimdi 12 ay vade yapılabilecek. 105 bin lira tüketici kredisi çeken bir vatandaş yüzde 2 faizle aldığı krediyi aylık 5 bin 806 lira taksitle ödeyebilecekken, şimdi aylık taksit 10 bin 174 liraya yükselecek. Toplam geri ödeme 24 aylık vadede 139 bin 348 lira olurken, 12 aylık vadede 122 bin 91 lira olacak.