Ticaret Bakanlığı motorlu kara taşıtlarıyla ilgili yeni şartları belirledi... Araç ticareti sil baştan

TİCARET Bakanlığı tarafından uzun süredir üzerinde çalışılan ve araç ticaretine yönelik tüm şartları kapsamlı şekilde ele alan yeni yönetmelik dün Resmi Gazete’de yayınlandı. “Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti” ismiyle yayınlanan yeni yönetmelik kapsamında artık distribütörler, bayiler, galeriler, ikinci el satış platformları, ekspertizler dahil araç ticaretinin tüm paydaşları için şartlar belirlenmiş oldu. Hem araç ticaretini yapanların hem de tüketici mağduriyetle-rinin önüne geçilmesi hedeflenen yeni yönetmelikte; ikinci el araç ticaretinde Güvenli Ödeme Sistemi’nin kullanımı-nın zorunluluğu, yetki belgesi olmayanların ikinci el araç ticareti yapamaması, ikinci el araçlara garanti verilmesi, sıfır araç satışında kapora oranının yüzde 10 olarak belirlenmesi gibi birçok önemli düzenleme yer alıyor. İşte araç ticaretini sil baştan düzenleyen yeni yönetmelikte öne çıkan ve haksız ticari uygulamalara yasaklar getiren bazı düzenlemeler şu şekilde:

SIFIR KM SATIŞLARI

Distribütörler, yetkili satıcıyı 1 ay içinde son 3 yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlayamaya-cak. Fatura tarihinden sonra taşıt fiyatında artış yapamayacak veya taşıtı 15 gün içinde yetkili satıcıya teslim etmek durumunda kalacak. Taşıt satışını, kendisinin veya bir başkasının mal veya hizmetini alma şartına bağlayamayacak.

Bayiler, vergilerin alıcı tarafından ödendiği andan itibaren taşıtın satış fiyatını arttıramayacak ve alıcıya taşıt fiyatını sabitleme hakkını bildirecek. Alıcının vergileri ödediği tarihten itibaren 15 gün içinde taşıtı alıcıya teslim edecek. Sipariş usülü satışlarda, yazılı olarak veya elektronik ortamda sipariş formu düzenlenecek ve aynı gün alıcıya teslim edilecek. Sipariş edilen taşıt, 45 günden fazla olmayacak şekilde formda belirtilen süre içinde alıcıya teslim edilecek ve en önemlisi taşıt teslimine 7 gün kalıncaya kadar satış fiyatının yüzde 10’undan fazla kapora alamayacak. Ayrıca alıcı, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren 14 gün içinde siparişini herhangi bir cezai şarta maruz kalma-dan iptal edebilecek.

Sahte para kullanılması ihtimali, nakit ödeme zorluğu ve satış bedelinin ödenmemesi riskinin ortadan kaldırılması amacıyla, ikinci el araç satışlarında Güvenli Ödeme Sisteminin herkes tarafından kullanılması zorunlu hale getirildi. Bu düzenlemeyle, taşıt alım satımında dolandırıcılık faaliyetlerinin önüne geçilmesi hedeflendi.

İKİNCİ EL SATIŞLARI

Yetki belgesi olmadan ticari faaliyet kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtı pazarlama veya satışı yapamayacak. Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı yapılması halinde, aksi Bakanlıkça tespit edilmedikçe her bir satış ticari faaliyet kabul edilecek.

İkinci el araç ticareti yapan satıcılar, model yılına göre 8 yaşın veya 160 bin km’nin altında olan ve tescil belgesinde araç sınıfı M1, M1G, N1 ve N1G olan taşıtların motor ve şanzımanı ile elektrik ve elektronik sistemleri için, alıcıya satış tarihinden itibaren 3 ay veya 5 bin km garanti verecek.

Üretici tarafından yenilenmiş ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında garanti süre, satış tarihinden itibaren 1 yıl veya 20 bin kilometre olacak. İşletme, garanti kapsamına giren hususları sigorta yaptırmak suretiyle de karşılayabilecek.

İLAN SİTELERİ

İlan siteleri yetki belgesine sahip olmayan işletmelerin üyeliğine veya kaydına izin vermeyecek. Gerçek kişinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ya da yabancı kimlik numarası ile telefon numarası; tüzel kişinin unvanı ve telefon numarasını üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce doğrulayacak. Her takvim yılında en az 1 defa bu bilgilerin doğruluğunu kontrol edecek, güncellenmesini sağlayacak ve bu bilgileri 5 yıl süreyle saklayacak.

ZİNCİRLEME MAĞDURİYETLER DÜZENLEME İLE SONA ERECEK

TİCARET Bakanlığı çok uzun süredir sektörün çatı örgütlerinin taleplerini ve tüketicilerin mağduriyetlerini dinleyerek bu yönetmelik üzerinde çalışıyordu. Hürriyet gazetesi olarak Ekim 2023’te “araç ticaretine ‘çatı’ yönetmelik” başlığı ile otomotiv sektörünün tüm paydaşlarını ilgilendiren bir yönetmelik geleceğini ilk kez duyurmuştuk. Aslında uzun süredir böyle bir yönetmeliğe ihtiyaç vardı, ancak pandemiden sonra tüketicilerin yaşadığı mağduriyetler, fahiş fiyatlar ve stokçuluk Bakanlığın bu konuyu büyük bir titizlikle ele almasına yol açtı. Sıfır araç satışında bayilerin yaşadığı stok ve hedef baskısını, ikinci elde yapılan usulsüzlükleri inceledi. Böylece distribütörlerin bayiler üzerinde kurduğu haksız baskılara, bayilerin tüketicileri zorladığı durumlara, ikinci elde yaşanan usulsüzlüklere, yetki belgesi bekleyen 40 bin satıcıya yakından şahit oldu.

Peki, yeni yönetmelik neler sağlayacak? diye soracak olursak maddeler halinde şöyle sıralayalabiliriz:

Araç alım ve satımında sağlıklı bir altyapı nihayet kurulmuş olacak.

Distribütörün bayiye, bayinin de bu baskı nedeniyle tüketiciye kurduğu baskı azalacak.

Bayiler kafasına göre komisyon alamayacak ve istediği tarihte teslimat yapamayacak.

İkinci el alım-satımında ‘Güvenli Ödeme Sistemleri’ ile olası dolandırıcılığın önemli ölçüde önüne geçilecek.

İlan siteleri aracılığıyla fiyatların manüple edilmesine izin verilmeyecek.

Stokçuluk, fahiş fiyat tarifesiyle araç fiyatlarında spekülasyon yapmaya çalışanlara engel olunacak.