Ticaret Bakanlığı, elektrikli araç ithalatı tebliğine PHEV’leri de ekledi... Çinli hibritin ‘fişi’ çekildi

Uzun menzilli şarj edilebilir hibrit araçlarını Türkiye’de satışa çıkaran ve satmaya hazırlanan Çinli üreticiler şok bir karar daha aldı. Ticaret Bakanlığı, 2023 yılının sonunda elektrikli araç ithalatında tüketiciyi korumaya yönelik Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ’in kapsamını genişletti. Dün Resmi Gazete’de yayınlanan Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’e, AB ve STA ülkeleri dışından ithal edilecek şarj edilebilir hibrit (Plug-In Hybrid) araçlar da düzenlemeye dahil edildi.

30 GÜN SÜRE VERİLDİ

Buna göre, eşya taşıyan elektrikli araçlar ile haricen şarj edilebilir elektrikli araçları ithal edenlerin 7 bölgede 20 servis kurması gerekecek. Araç üreticisinin Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin olması, her marka için çağrı merkezi kurulması ve Türk Standardları Enstitüsü’nden belgelendirme şartlarını yerine getirmesi gibi şartlar da zorunlu kılınacak. Ayrıca, AB ve STA kapsamı menşeli olmayan söz konusu araçların ithalinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetki verilen kurum veya kuruluşça düzenlenen “izin belgesi” aranacak. Uygulamaya yeni dahil edilen araçların ithalatında mağduriyet yaşanmaması için 30 günlük geçiş süresi tanındı.

BENZİNLİ VE HİBRİT MODELLER GELEBİLİR

Sene başında getirilen düzenleme Çin, Japonya, Meksika, Güney Afrika gibi ülkelerden gerçekleştirilen elektrikli araç ithalatlarını kapsıyordu ancak tebliğden en çok etkilenen üreticiler arasında ilk sırada Çinliler ve hemen arkasından Japonlar geliyordu. Türkiye’de satış yapan markalar da benzinli, hibrit ve Plug-In Hybrid modellerini getirmeye devam ediyordu. Ancak, tebliğin kapsamının genişletilmesiyle artık bu ülkelerden  Plug-In Hybrid modellerin ithal edilmesi imkânsız hale gelecek. Eğer 7 bölgede 20 servis kurulmazsa ki bu çok zor bir yatırım anlamına geliyor bu ülkelerden sadece benzinli ve hibrit modeller gelebilecek.

İŞTE ETKİLENECEK MARKA VE MODELLER

GENİŞLETİLEN tebliğten önce Çinli üreticilerden DFSK, Lynk&Co ve MG şarj edilebilir hibrit motorlu modellerini Türkiye’de satışa çıkarmaya başlamıştı. Yeni tebliğle birlikte DFSK’nın E5 modeli, Lynk&Co’nun 01 modeli ve MG HS PHEV’in modelinin ithalatı zora girmiş oldu. Yine Japon üretici Lexus’un halihazırda sattığı NX ve RX Plug-In Hybrid’leri de muhtemelen artık ithal edilemeyecek. Türkiye’de 1 milyar dolarlık fabrika ve Ar-Ge merkezi yatırımı yapmak için imzayı atan Çinli BYD’nin ise şarj edilebilir hibrit modeli Seal U DM-i’yi teşvik belgesi aldıktan sonra ithal etmesi bekleniyor.

PAZAR PAYLARI İKİ KAT ARTTI

MOTOR silindir hacmi büyük olan Plug-In Hybrid motorlu araçlar Türkiye’deki vergi sistemi nedeniyle çok büyük bir satış hacmine ulaşmış değil. Şu anda az sayıda markanın 20’ye yakın Plug-In Hybrid motorlu otomobili satışa sunuluyor. ODMD verilerine göre, Ocak-Ağustos 2024 döneminde Türkiye’de satılan PHEV araç sayısı geçen yıla göre yüzde 47.1 artarak 2 bin 340 adede ulaştı. Geçen yılın aynı döneminde sadece 1.590 adet Plug-In Hybrid motorlu araç satılmıştı. Çinlilerin bu alanda yaptığı yatırımlar sonucunda 1000 km’ye ulaşan menzilli (benzin+elektrik) modellerle Türkiye’de pazarın büyümesi bekleniyordu. Ancak, değişen tebliğle birlikte bu durum artık zor gözüküyor.

ÜRETİLDİĞİ YERE BAKILIYOR

GEÇEN yılın sonunda yayınlanan tebliğin detaylarını tekrar hatırlatmak gerekirse ithalatı söz konusu aracın markasının bağlı olduğu ülkeye değil üretildiği ülkeye yani menşeine bakılıyor. Örneğin, Avrupalı bir markanın Çin’de üretilen elektrikli veya PHEV aracının satışı için de 7 bölgede 20 servisin bizzat üretici tarafından kurulması gerekiyor. Türkiye’de markalar bayilikler üzerinden servis ve satış ağını kurduğu için hiçbir markanın böyle bir yatırımı bulunmuyor. İzin zorunluluğu olan ithalatçı firmanın bayilik/Franchise verip servis açması yeterli olmuyor. Servisi bizzat kendisinin açması gerekiyor.