Teşvikli illere 1317 yeni fabrika gitti, AKP’nin oylarını patlattı
Güncelleme Tarihi:
Ceyhun KUBURLU
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 27, 2007 00:00
22 Temmuz genel seçimlerinde yüzde 46.7 oyla ikinci kez tek başına iktidarı yakalayan AKP’ye en fazla oy, yatırım ve istihdam teşviki uygulanan bölgelerden geldi.
Önce 36 ilde başlayan sonra 49 ile yayılan teşvikli yatırım uygulaması sayesinde toplam 1317 yeni fabrika kuruldu. Kurulan fabrikalar, bu bölgelerde AKP’ye oy olarak döndü.
GENEL seçimlerde AKP’nin yüzde 46.7 oyla ikinci kez tek başına iktidarı yakalaması birçok kesimde şaşkınlıkla karşılansa da geçen 4.5 yıllık AKP iktidarı döneminde yapılan yeni yatırımlar ve açılan iş kapıları AKP’nin bu zaferinin pek de sürpriz olmadığını ortaya koydu. Teşvikli illerde AKP’ye oy artışı ile bu illerdeki yatırım artışının paralel olduğu dikkati çekti. Teşvikli illerde enerji, SSK primleri ve vergide 5 yıllık indirim, ayrıca yatırım için arsa ve altyapı yatırımlarında destek sağlanmıştı. Teşvik kapsamındaki 49 ilde Afyon ve Kahramanmaraş hariç 1317 yeni üretim tesisi kuruldu. 2002 seçimlerinden önce bu illerde 2 bin 293 adet üretim tesisi bulunurken 5 yılın sonunda bu rakam 3 bin 610’a yükseldi. Çalışan sayısı ise 189 bin 140 kişiye ulaştı.
EN FAZLA YATIRIM MALATYA’DA: Sanayisi en hızlı gelişen teşvikli iller arasında Malatya, Batman, Kütahya, Düzce, Adıyaman ve Niğde dikkat çekti. Artvin, Bitlis ve Mardin’deki bazı fabrikaların ise kapandığı gözlemlendi. Malatya 276 yeni üretim tesisiyle teşvik döneminde yatırım liderliğini alırken, Batman ve Kütahya 103 yeni tesis ile ikinci sırada bulunuyor. Teşviklere rağmen yatırım çekemeyen, sadece mevcut tesisleri korumayı başaran iller ise Hakkari, Gümüşhane, Iğdır, Kastamonu, Kilis, Amasya ve Rize oldu. Ancak yatırımları devam eden üretim tesisleri tamamlandığından tablodaki oranların da pozitif olarak değişmesi bekleniyor.
TEKSTİL SEKTÖRÜ AĞIRLIKTA: Bölgelerdeki üretim tesislerine bakıldığı zaman tekstil ve konfeksiyon sektörü ile inşaat malzemesi üreten tesislerin sayılarının hızla arttığı görülüyor. Özellikle Malatya’da yapılan yatırımların çoğu tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon sektörüne yoğunlaştı. Diğer Doğu illerinde yem sanayi ve gıda üreticileri önemli yatırımlar yaptı. Karadeniz bölgesindeki teşvikli illerde ise fındık üretimi başta olmak üzere, kereste sanayi, ambalaj ve çay sektörlerindeki yatırımlar ağırlık kazandı. Yan sanayi alanında kurulan üretim tesisleri ise Türkiye’nin dört bir yanına yayıldı.
TEŞVİK YATIRIMCIYA NE SAĞLADI: 5084 sayılı Teşvik Kanunu yatırımcı ve girişimciye yüzde 35-50 arasında maliyet avantajı sağlıyor. Teşvik kapsamındaki illerde sigorta primi, vergi-harç muafiyeti, arsa, yer ve altyapı desteği alan girişimciler, teşvik dışındaki bölgelerdeki işadamlarına göre yatırımlarhem daha düşük rakamlarla gerçekleştirdi, hem de işletme aşamasında daha düşük maliyetlerle üretim yapabildi.
Düzce’de yer kalmadı, yatırım için ’marka’ olmak gerekiyor
BUGÜN teşvik politikalarıyla yatırımların cazip hale getirildiği 49 il arasında en çok yatırım çeken bölge ise Batı’da yer alması nedeniyle Düzce oldu. 2002 yılında sadece 30 üretim tesisi bulunan ilde bugün 150 üretim tesisinde 12 bin kişi çalışıyor. Artık Düzce’deki organize sanayi bölgelerinde yer kalmadığını belirten Düzce Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Büyük, "Teşviklerden en çok yararlanan il Düzce’dir. İstanbul’a yakın olan ilimiz her geçen gün daha da büyüyor. Organize sanayi bölgelerimizde yer kalmadı. Artık daha çok marka olmuş büyük yatırımlara izin veriyoruz" diye konuştu.
Bingöl, Ardahan, Artvin: Okul, hastane, yol geldi, umutlandık
BİNGÖL, Ardahan ve Artvin illerinde halen hiç bir üretim tesisi bulunmuyor. Ağrı ve Hakkari’de 1, Şırnak’ta ise 2 üretim tesisi bulunuyor. Bu illerin sanayi odası başkanları teşvik politikalarının bölgeye yaramadığını dile getirirken, bölgesel pazarlara olan uzaklık nedeniyle bu illere yatırımcı çekilemediğini söylüyor. Bu illerdeki AKP oylarının yüksek çıkmasının nedeni ise başkanlar tarafından şöyle açıklanıyor: "İllerimizde ekonomi içerikli projelerden önce alt yapı projelerine ihtiyaç vardı. AKP hükümeti bölgeye birçok okul, hastane ve yol yaptı bunun yanı sıra alt yapıda da önemli adımlar da atılıyor. Eğer bundan sonra sektörel teşviklere geçiş yapılırsa doğu bölgelerine de biraz daha ayrıcalık tanınırsa yatırım ve istihdamda arzulanan sıçramalar sağlanabilir. Halkımız bu beklentiyle bu seçimlerde de AKP lehine oylarını artırdı."
Muhalefet umut vermedi AKP hep elini uzattı
BÖLGESEL teşvikler kapsamında Şırnak gibi illere farklı politikalar uygulanması gerektiğini söyleyen Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Halil Balkan, şunları söyledi: "Bizim ürettiğimizi Irak’a ihraç etmemiz gerekiyor. Bu bölgede desteklenecek yatırımlarda mutlaka bu ticaret göz önüne alınmalı. AKP’nin Şırnak’taki oy oranları yüzde 14’ten yüzde 27’ye yükseldi. Çünkü AKP’nin yaptığı yatırımlar çok tatmin edici olmasa da bölgeye bir istikrar kazandırdı. Şimdiye kadar yapılması gereken birçok noktaya her alanda AKP el attı. Muhalefet partileri ise bölgemiz için umut verici politikalar üretemedi."
Ekonomiden önce birlik ve beraberlik önemli
DOĞU bölgelerinin teşvik politikalarından yararlanamadığını dile getiren Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası (BİTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Seçkin, AKP oylarındaki artışı şöyle değerlendirdi: "Doğu bölgelerine yatırım çok fazla olmadı. Ancak bölgede devletin yaptığı daha önemli projeler doğuda birlik ve beraberliğin sağlanmasına önemli katkıda bulundu. Bizim için ekonomiden önce birlik ve beraberliğin önemi olduğundan AKP oylarını hızla artırdı."
GENEL seçimlerde AKP’nin yüzde 46.7 oyla ikinci kez tek başına iktidarı yakalaması birçok kesimde şaşkınlıkla karşılansa da geçen 4.5 yıllık AKP iktidarı döneminde yapılan yeni yatırımlar ve açılan iş kapıları AKP’nin bu zaferinin pek de sürpriz olmadığını ortaya koydu. Teşvikli illerde AKP’ye oy artışı ile bu illerdeki yatırım artışının paralel olduğu dikkati çekti. Teşvikli illerde enerji, SSK primleri ve vergide 5 yıllık indirim, ayrıca yatırım için arsa ve altyapı yatırımlarında destek sağlanmıştı. Teşvik kapsamındaki 49 ilde Afyon ve Kahramanmaraş hariç 1317 yeni üretim tesisi kuruldu. 2002 seçimlerinden önce bu illerde 2 bin 293 adet üretim tesisi bulunurken 5 yılın sonunda bu rakam 3 bin 610’a yükseldi. Çalışan sayısı ise 189 bin 140 kişiye ulaştı.
EN FAZLA YATIRIM MALATYA’DA: Sanayisi en hızlı gelişen teşvikli iller arasında Malatya, Batman, Kütahya, Düzce, Adıyaman ve Niğde dikkat çekti. Artvin, Bitlis ve Mardin’deki bazı fabrikaların ise kapandığı gözlemlendi. Malatya 276 yeni üretim tesisiyle teşvik döneminde yatırım liderliğini alırken, Batman ve Kütahya 103 yeni tesis ile ikinci sırada bulunuyor. Teşviklere rağmen yatırım çekemeyen, sadece mevcut tesisleri korumayı başaran iller ise Hakkari, Gümüşhane, Iğdır, Kastamonu, Kilis, Amasya ve Rize oldu. Ancak yatırımları devam eden üretim tesisleri tamamlandığından tablodaki oranların da pozitif olarak değişmesi bekleniyor.
TEKSTİL SEKTÖRÜ AĞIRLIKTA: Bölgelerdeki üretim tesislerine bakıldığı zaman tekstil ve konfeksiyon sektörü ile inşaat malzemesi üreten tesislerin sayılarının hızla arttığı görülüyor. Özellikle Malatya’da yapılan yatırımların çoğu tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon sektörüne yoğunlaştı. Diğer Doğu illerinde yem sanayi ve gıda üreticileri önemli yatırımlar yaptı. Karadeniz bölgesindeki teşvikli illerde ise fındık üretimi başta olmak üzere, kereste sanayi, ambalaj ve çay sektörlerindeki yatırımlar ağırlık kazandı. Yan sanayi alanında kurulan üretim tesisleri ise Türkiye’nin dört bir yanına yayıldı.
TEŞVİK YATIRIMCIYA NE SAĞLADI: 5084 sayılı Teşvik Kanunu yatırımcı ve girişimciye yüzde 35-50 arasında maliyet avantajı sağlıyor. Teşvik kapsamındaki illerde sigorta primi, vergi-harç muafiyeti, arsa, yer ve altyapı desteği alan girişimciler, teşvik dışındaki bölgelerdeki işadamlarına göre yatırımlarhem daha düşük rakamlarla gerçekleştirdi, hem de işletme aşamasında daha düşük maliyetlerle üretim yapabildi.
Düzce’de yer kalmadı, yatırım için ’marka’ olmak gerekiyor
BUGÜN teşvik politikalarıyla yatırımların cazip hale getirildiği 49 il arasında en çok yatırım çeken bölge ise Batı’da yer alması nedeniyle Düzce oldu. 2002 yılında sadece 30 üretim tesisi bulunan ilde bugün 150 üretim tesisinde 12 bin kişi çalışıyor. Artık Düzce’deki organize sanayi bölgelerinde yer kalmadığını belirten Düzce Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Büyük, "Teşviklerden en çok yararlanan il Düzce’dir. İstanbul’a yakın olan ilimiz her geçen gün daha da büyüyor. Organize sanayi bölgelerimizde yer kalmadı. Artık daha çok marka olmuş büyük yatırımlara izin veriyoruz" diye konuştu.
Bingöl, Ardahan, Artvin: Okul, hastane, yol geldi, umutlandık
BİNGÖL, Ardahan ve Artvin illerinde halen hiç bir üretim tesisi bulunmuyor. Ağrı ve Hakkari’de 1, Şırnak’ta ise 2 üretim tesisi bulunuyor. Bu illerin sanayi odası başkanları teşvik politikalarının bölgeye yaramadığını dile getirirken, bölgesel pazarlara olan uzaklık nedeniyle bu illere yatırımcı çekilemediğini söylüyor. Bu illerdeki AKP oylarının yüksek çıkmasının nedeni ise başkanlar tarafından şöyle açıklanıyor: "İllerimizde ekonomi içerikli projelerden önce alt yapı projelerine ihtiyaç vardı. AKP hükümeti bölgeye birçok okul, hastane ve yol yaptı bunun yanı sıra alt yapıda da önemli adımlar da atılıyor. Eğer bundan sonra sektörel teşviklere geçiş yapılırsa doğu bölgelerine de biraz daha ayrıcalık tanınırsa yatırım ve istihdamda arzulanan sıçramalar sağlanabilir. Halkımız bu beklentiyle bu seçimlerde de AKP lehine oylarını artırdı."
Muhalefet umut vermedi AKP hep elini uzattı
BÖLGESEL teşvikler kapsamında Şırnak gibi illere farklı politikalar uygulanması gerektiğini söyleyen Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Halil Balkan, şunları söyledi: "Bizim ürettiğimizi Irak’a ihraç etmemiz gerekiyor. Bu bölgede desteklenecek yatırımlarda mutlaka bu ticaret göz önüne alınmalı. AKP’nin Şırnak’taki oy oranları yüzde 14’ten yüzde 27’ye yükseldi. Çünkü AKP’nin yaptığı yatırımlar çok tatmin edici olmasa da bölgeye bir istikrar kazandırdı. Şimdiye kadar yapılması gereken birçok noktaya her alanda AKP el attı. Muhalefet partileri ise bölgemiz için umut verici politikalar üretemedi."
Ekonomiden önce birlik ve beraberlik önemli
DOĞU bölgelerinin teşvik politikalarından yararlanamadığını dile getiren Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası (BİTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Seçkin, AKP oylarındaki artışı şöyle değerlendirdi: "Doğu bölgelerine yatırım çok fazla olmadı. Ancak bölgede devletin yaptığı daha önemli projeler doğuda birlik ve beraberliğin sağlanmasına önemli katkıda bulundu. Bizim için ekonomiden önce birlik ve beraberliğin önemi olduğundan AKP oylarını hızla artırdı."