Teşvik ve EXPO istiyor

SURİYE sınırına en yakın illerimizden biri olan ve 500 bine yakın sığınmacının yaşadığı Hatay’ın Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, teşvik konusunda 4’ncü bölgeden 5’inci bölgeye geçmeyi hak ettiklerini belirterek “5’inci bölgeye geçmemiz için tüm kriterlerimiz mevcut ancak yetkililer 2011 kriterlerini göz önüne alarak buna bir türlü onay vermiyorlar. 5’inci bölgeye geçmemiz demek yatırımların önünün açılması, istihdamın daha çok artması ve Hatay’ın büyümesi demektir. Hakkımızı istiyoruz” dedi.

“Bizim en önemli konularımız birincisi ekonomi, ikincisi huzur, üçüncüsü de altyapıdan başlamak üzere Hatay’ın yapılandırılması. Bu üç konuyu halletmiş bir Hatay zaten kendi bir kimliği var bu kimliğin üzerine marka olmaya aday” diyen Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, şöyle konuştu:

SURİYE SAVAŞI ETKİLEDİ

“6 yıllık bir Suriye meselesi var ve herkes bu süreçte Hatay’ın karışmasını bekledi çünkü her dinden her mezhepten insanların yaşadığı çok renkli bir yerdir. Bunun bir zafiyet değil zenginlik olduğunu herkese gösterdik. Tabi ki Suriye meselesi başladığı zaman öncelikle psikolojik, sosyolojik ve daha sonra ekonomik birçok sıkıntı yaşadık. Bu sıkıntıların büyük bir kısmını aşmayı bildik ama ekonomi kısmında Hatay’ın geldiği noktada lojistik sektör çökme noktasına geldi ve buna paralel olarak da sanayi ürünlerimiz 13-14 ülkeye gidemez hale geldi. Özellikle yaş meyve sebze ve hububat konusunda bu 13-14 ülkeye ihracat yapamaz olmamızın vermiş olduğu sıkıntılara kentin ekonomisine katkı sağlayan günü birlik bavul ticareti yapanlarında gelememesi eklendi.”

Hatay’ın 2011 verilerine göre teşvik kapsamında 4’üncü bölgede yer aldığını ancak tüm verilerinin 5’inci bölgede olmalarını gerektirecek şekilde olduğunu söyleyen Savaş, “Yani bu Suriye meselesinden sonra Hatay’ın 4 değil de 5’inci bölgeye geçmesi gerek” dedi.

Savaş, şöyle devam etti: “Biz bunu kuru kuruya Suriye meselesinden dolayı istemiyoruz kriterlere uyduğumuz için istiyoruz. Çünkü Kalkınma Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı hangi kriterlerle bu işi bugüne kadar uygulamışsa biz şu anda 5’inci bölgedeki gelir düzeyinden bile 100 dolar daha aşağıdayız. Yani 6700 dolar civarında kişi başı gelirimiz var ama 5’inci bölgedeki bir il 6200 dolar civarında kişi başı milli gelire sahip. Suriyelileri işin içine kattığımız zaman 5’inci bölgeden az bile gelire sahip oluyoruz. 4’üncü bölgedeki teşviklere göre 5’inci bölgedeki teşvikler daha fazla. Buraya yatırımı daha fazla çekebiliyorsunuz, istihdama daha fazla katkı sağlayıp işsizliği azaltabiliyorsunuz bütün bunlar Hatay’ın 5’inci bölgeye geçtiğindeki ki kazanımları olacak.”

Hatay’ın 15 ilçesi bulunduğunu ama bunlardan ikisi olan İskenderun ile Dörtyol’un gelirler konusunda yüzde 80’e sahip olduğunu belirten Savaş, “Yatırımların büyük bir kısmı bu iki ilçede. Diğer 13 ilçemiz Hakkari seviyesine geriliyor. Bu ikisini çıkartı işin içine Suriyelileri koyduğun zaman biz 5’inci bölgedekilerden 100 dolar aşağı gelire sahip oluyoruz. Mesela Kahramanmaraş bize yakın bir il ve 5’inci bölgede değerlendirildiği için bize göre çok daha fazla yatırım aldı, çok daha fazla istihdama sahip, çok daha fazla sanayi anlamında ileri seviyede. Kahramanmaraş’ı kıskanmıyoruz ama bizde Türkiye Cumhuriyeti’nin evladı olduğumuzu hissetmek istiyoruz” diye konuştu.

15 BİN YENİ İSTİHDAM İMKÂNI

Savaş, Hatay’ın 5’inci teşvik bölgesine geçmesi konusunda görüşmelerinin olduğunu ancak ciddiye alınmadıklarını belirterek şöyle devam etti: “ Ama biz şu anda devletin hesaplamış olduğu yöntemlerle hesaplıyoruz. Hatay bunu hak ediyor, devletimizin kriterlerine de uygunuz. Savaştan dolayı 6 yıldır gerileyen bir ekonomimiz var ve ayakta durmaya çalışan bir şehiriz. Bu şehrin Orta Doğu yeniden şekillendikten sonra ayakta durması içinde ekonomi ve sanayi de hazır olması gerekir bunun içinde bizim acil bir şekilde 5’inci teşvik bölgesine geçmemiz lazım. 5’inci bölgeye geçmemiz ile bir puan işsizliği azaltıyoruz istihdama 15 bin katkı sağlıyoruz. Bu teşvik ile Hassa’daki Organize Sanayi Bölgemize çok daha fazla yatırımcı gelir. Eğer Amanos tünelimizde açılırsa oradan direk 10 dakikada Payas, Dörtyol ve İskenderun’da limana inmiş oluruz.”

İHRACATTA BÜYÜK KAYIP

HATAY Büyükşehir Belediye Başkanı Savaş, mevcut sistemin 2011 öncesi verilerle yapıldığını ve 2011 sonrası ilde çok şey değiştiğini belirterek “Bölgesel teşviklerin amaçlarından biri illerin ihracat potansiyelini artırmaktır. Ancak ihracat konusunda 2011 sonrasında büyük sıkıntılar yaşayan ilimiz hala aynı teşvik bölgesindedir. Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize ve Sivas 4’üncü teşvik bölgesi dahilindeki 17 ildir. 2011’e kadar ihracatı hızla ilerleyen ilimiz 2011’den sonra ihracat açısından duraklama dönemini takip eden bir gerileme dönemine girmiştir. 2007-2011 döneminde ihracatını yıllık yüzde 14.3 hızla artıran ilimiz, ülkenin toplam ihracatındaki ağırlığını ise 2007’deki yüzde 1.12 düzeyinden 2011’de yüzde 1.52 düzeyine çıkarmıştır. 2012-2016 döneminde ise ihracat yıllık yüzde 3.8 hızla gerilemiş ve ilimizin toplam ihracattaki payı 2016’da yüzde 1.22’ye düşmüştür” dedi.

HATAY NEDEN YANLIŞ BÖLGEDE?

HATAY Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, teşvik bölgesinin neden değişmesi gerektiğini şöyle anlattı:

1- Hatay’da 500 bine yakın Suriye’li mülteci var. Suriye’li nüfusu şehir nüfusunun yaklaşık dörtte birini oluşturuyor. Ülkedeki 100 Suriyeliden 13’ü Hatay’da. 4. Bölge illerindeki 100 Suriyeliden 89’u Hatay’da.

2- Suriyeli nüfus nedeniyle kişi başına gelirimiz 1515 dolar (yüzde20) azaldı. Suriye’li nüfus dahil edildiğinde kişi başına düşen gelirimiz 7637 dolardan 6122 dolara geriliyor. Gelişmişlik sıralamasında ise 13 sıra geri düştük. Sadece bu iki gelişme bile mevcut durumda istatistiklere göre 5’inci teşvik bölgesinde yer almamız gerektiğine işaret ediyor.

3- Suriye’li mülteciler sebebiyle Türkiye’de bizim kadar gerileyen sadece Kilis var.

EXPO’DA ÇİN VE AVUSTRALYA’YI GEÇTİ

DEV fuar için Avustralya ve Çin gibi ülkelerin şehirleriyle yarışan Hatay, rakiplerini geride bırakarak büyük başarıya imza attı. Almanya’nın Dortmund şehrinde Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği Genel Kurulunda, Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş’ın yaptığı sunumun ardından 2021’de düzenlenecek EXPO’nun Hatay’a verilmesinin kararlaştırıldığı ifade edildi. Savaş, Hatay’ın nasıl ekonomik olarak daha da aşağıya düşmemesi için çalıştıklarını ve bunun için de EXPO’ya talip olarak bir yıllık süreç sonucunda aldıklarını söyledi. Savaş, süreci şöyle anlattı:

EV ÖDEVİMİZİ ALDIK

“EXPO başkanı, genel sekreteri ve iki yönetim kurulu üyesi mayıs ayının ortasında geldiler EXPO yapabileceğimiz yerleri gezdiler bize ev ödevi verdiler. Şu anda EXPO’yu nasıl yapacağız, hangi konuları işleyeceğiz bunun yani EXPO’nun anayasasını hazırlıyoruz ve eylül ayında EXPO genel kurulunda sunacağız. Çok ciddi bir yol alıyoruz EXPO’yu burada başardığımız zaman sadece bu bölgede değil tüm Orta Doğu’ya da hitap edecek güzel bir organizasyon yapmış olacağız. Orta Doğu bugüne kadar daha çok kin, gözyaşı, nefret ve kanla gelmiş bir bölge biz bunu çiçekle, kültürle, tarihle, eğitimle, eğlenceyle, ticaret boyutuyla değiştirip çok güzel bir EXPO yapacağız.”

Aldıkları EXPO’nun botanik dalında olduğunu belirten Savaş, “Bu en prestijli daldır. EXPO dediğiniz zaman dünyadaki 3. büyük organizasyon akla gelir, birincisi olimpiyatlar ikincisi ise dünya kupasıdır. Önümüzde 4 yıl var bu süreçte altyapı, üst yapı, ulaşım ve otel konusunda çalışmalarımızı tamamlayacağız” dedi.

HEDEF 1 MİLYON TURİST

Hatay’da tarih, kültür, medeniyet birikimi ve bunlarla birlikte 850 tane tıbbi ve aromatik bitki olduğunu kaydeden Savaş, şöyle konuştu: “3 bine akın çiçeğimiz var bunların 300’e yakını da endemik tür. Endemik ve diğer çiçek çeşitliliği konusunda da  Asya, Avrupa ve Orta Doğu’da bir numarayız insanlarla bunları paylaşacağız. Amacımız EXPO süreci sonrasında da Hatay’ın cazibe merkezi olarak kullanılması. Fransa tıbbi ve aromatik bitkilerden büyük gelir elde ediyor çünkü markalaşmış. Bizde markalaştırmak, işleyerek satmak istiyoruz. EXPO deyi geçmeyin çünkü Hatay’ın kültürel birikimine, ticaret hacmine ekonomisine, çiftçilerimizin daha modern tarım yapıp işleyerek dışarıya pazarlamasına ve bir çok alanda bizi markalaştıracaktır. Bunlarla birlikte biz Hatay hak ettiği teşvik bölgesine geçerse, EXPO’yu yaparsa Orta Doğu’daki savaşta bittikten sonra bu ülkenin en gelişmiş ilk on şehrine girecektir. 2015’te 150 bin turistimiz var biz bunu 2021’e kadar 500 bine daha sonrada 1 milyona çıkarmak istiyoruz. “