Telekomda üçlü oyun baÅŸlıyor

eguler@hurriyet.com.tr

- Åžehir içi telefon görüşmeleri ne zaman alternatif operatörle açılacak?Â

10 Mayıs'ta başlayacak. Bundan 6 ay evvel elektronik haberleşme kanunu çıkmıştı ve bu kanunun yürütmesi 6 ay sonra devreye girer diyordu. İşte 10 Mayıs'ta o 6 aylık süre doluyor.

- Hemen baÅŸlayabilecekler mi?

10 Mayıs günü işletmeciler bidirim usulüne göre şehiriçine geçebilecekler. Daha sonra da mobildeki numara taşınabilirliği sabit hatlarda da başlayacak.

- O ne zaman olacak?

Teorik olarak 10 Mayıs'tan sonra ama pratikte biraz daha gecikecek. 6 ay içerisinde başlayacağını düşünüyorum.

- O zaman isteyenlerin Türk Telekom'la tüm irtibatı kesilecek mi?

Kesilmeyecek çünkü bugün için sadece bakır hatlar üzerinden sadece telefon hizmet değil ADSL hizmeti de satın alıyorsunuz. O devam edecek. Yani ADSL abonesi olmanız için aynı zamanda Türk Telekom abonesi de olmanız gerekiyor. Ama yalın ADSL düzenlemesi de yolda, geliyor...

- Nedir bu yalın ADSL?

Bu ADSL'le erişim almak için yine bakır hattı kullanmak gerekiyor. Telekom diyor ki, 'ADSL hizmeti alabilmek için önce benden telefon hizmeti alman lazım.' Bu ön koşul. Biz de itiraz ediyoruz. Abone illa ki telefon almak istemiyor ve sadece ADSL almak istiyorsa bu konuda bir düzenleme yapılması gerekiyor.

- Nasıl bir düzenleme olacak?

Bugün bir sabit telefon ücreti var, diyelim 12 lira. Bu para hem bakır hattın yatırım ve bakım maliyetini hem de

Doğan Telekom Genel Müdürü Fazıl Esen, telekomda yeni bir dönemin başlayacağına işaret ederek artık 'üçlü oyuna' geçebileceklerini söyledi. Yani tek bir para ver, bu para ile internete gir, televizyon seyret ve telefonu kullan. İşte üçlü oyun... Hatta bunun bir sonraki adımı da dörtlü oyun. Onu da yan tarafta okuyabilirsiniz...

ses hizmetleri ile ilgili maliyeti içeriyor. Bunun belki 6 lirası bakım, 6 lirası ses için. Bu şöyle olacak: Sen benden ses hizmeti almıyorsun, o yüzden 12 lira almayacağım ama orada bir 6 liralık maliyet var. Bu 6 lirayı Türk Telekom bu sefer servis sağlayıcılara yani bizlere şarj edecek. Diyecek ki, 'benden yalın ADSL hizmeti alacaksan bu 6 lirayı ödeyeceksin...'

- İnternet ücreti artacak yani...

Evet, bugün ödediğin internet ücretinin üzerine 6 lira eklenecek, fakat sen telefona para vermek zorunda kalmayacaksın. Yani telefon ve internetin toplam maliyeti 6 lira düşecek.

Ama biz de o zaman diyeceğiz ki 'biz sana hem ADSL hem de internet üzerinden çağrı başlatacağın telefon verelim.' Yani tamamen Türk Telekom'dan bağımsız bir sistem olacak.

- Evden internet üzerinden nasıl arama yapılacak?

Telefon internetinize bağlanacak ve siz arayacaksınız. Hiç birşey değişmeyecek.

- Şehir içi görüşmelerin alternatif operatörlere açılması pazarı nasıl etkiler?

Bir anda herşey değişmeyecek. Çünkü artık Türk Telekom sadece bu pazara girecek yeni işletmecilerle değil mobil tarafla da rekabet içerisinde. Dolayısıyla kendi tarifelerini çeşitlendiriyor, değişik paketler yapıp ciddi indirimlere gidiyor.

- Son tarifeye alternatif operatörler olarak itirazınız vardı bildiğim kadarıyla...

Evet, Telekom'un bu son Jettfon tarifesi bize verdiği ara bağlantı ücretinin de altında. Dolayısıyla biz TELKODER'le birlikte yeni kampanyaya itiraz ettik.

- Sonuç?

Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) bu tarifeyi izleyeceklerini ve rekabete negatif bir etki yapacağını görürlerse müdahale edeceğini söyledi.

Dolayısıyla birden bire değişim olmaz ama sonuçta bu düzenlenen bir sektör. Kim tarafından? BTK tarafından... Bu düzenlemenin tek amacı rekabeti oluşturmak. BTK'nın görevi bu. Şehiriçi görüşmeler rekabete açılacak tamam ama eğer yeni giren işletmeciler rekabet edemezlerse pazar yine yüzde 100 Türk Telekom'un olur. O zaman rekabet oluşturmuş olur muyuz?

- Siz burada Telekom'u mu suçluyorsuuz?

Hayır, biz bu tarifeye izin veren BTK'ya itiraz ediyoruz. Biz 'bu tarifeyi neden onayladın?' diyoruz. Çünkü bu tarife bizim bu alanda iş yapabilmemizin önüne geçiyor. Bizi şimdiki sistem olan PSDN üzerinden rekabet edebilme alanının dışına itiyor.  Biz internet üzerinde başlatılan çağrılar üzerinde rekabet edebiliriz.

- Ne farkları var?

Hem alışkanlık hem yaygınlık. Bir kere internet üzerinden çağrı başlatabilmeniz için illa ki ADSL lazım. Evinizdeki modemin ses altyapısına uygun olması lazım. Halbuki öbür türlü sadece tek bir telefon cihazı... Telekom bizi şu anda internet tarafına itiyor.

- Alternatif telekom operatörlerinin pazar payı nedir?

Şu anda yüzde 3 seviyesinde.

- İleride ne kadarlık bir pazar payına ulaşabilir?

Sabit telefon hizmetlerinin üç gelir bacağı var. Birincisi sabit ücret. İkincisi şehir içi görüşmeler, üçüncüsü de şehirler arası. Biz sadece bu üçüncü kısımdan pay alabiliyoruz. Ama şehiriçi serbestleşmeyle birlikte yıllar içerisinde hızlı bir gelişme görülecek.

5 yıl içinde yüzde 20-30 arası bir pazar payına ulaşırız.

- DoÄŸan Telekom bu rekabetin neresinde olacak?

Biz müşteriye olan teklifimizi tek teklif üzerine değil, farklı hizmetleri bir paket haline getirerek sunacağız.

- Nasıl olacak?

Üçlü oyun şeklinde gideceğiz.

- Nedir bu üçlü oyun?

Müşteri bizden D-Smartla televizyon hizmetini, D-Smile ile internet hizmetini ve telefon hizmetini, üçünü bir arada alacak. İşte biz bu televizyon-telefon-internet üçlüsünün bir arada sunulmasına üçlü oyun diyoruz. Bu zaten bütün dünyada da böyle olmaya başladı. Ben sana bir fatura göndereceğim ve tek ödeme yapacaksın. Ayrı ayrı faturalarla uğraşma.

- Ne zaman baÅŸlayacak?

Smile ADSL ve D-Smart'ı beraber vererek ikili oyuna başladık zaten. Üçlü oyuna da 1-2 ay içerisinde geçeriz.

Biz şimdi 39 liraya D-Smart ve internet veriyoruz. Buna belli bir ücret karşılığında telefon hizmetini de ekleyeceğiz ve çok rekabetçi bir çok tarife çıkaracağız. Tek para ver, telefonu da buradan et, televizyonu da seyret, internete de gir.

- Bu oyunun dörtlüsü de var mı?

Evet var, ona da işin GSM kısmı ekleniyor. Tek bir şirket hem internet, hem telefon, hem televizyon hizmeti hem de herhangi bir mobil GSM şirketi ile anlaşıp dörtlü bir paket halinde size sunabilecek.

- O zaman şirketler bu çoklu oyunlara geçecek...

Evet, ben bir tek internet hizmeti sunacağımla olmayacak bu iş. Git interneti oradan televizyonu öbür taraftan telefonu başka taraftan al. Bu olmayacak. Bütün hizmetleri verebilen şirketler öne çıkacak.

- Şehiriçi görüşmeler alternatif operatörlere açılınca ucuzlama olur mu?

Çok büyük indirimler beklememek lazım. üç sene evvel şehirlerarası açıldığında onda birine inmişiti ama şimdi yüzde 10-20 arasında bir ucuzlama olacağını öngörüyorum.

- Bundan 5 sene sonra nasıl bir pazar olur?

Türkiye genç nüfusu ile çok önemli bir pazar. Aynı zamanda artan refah seviyesi ile de büyüyor. Bu pazar daha yeni yeni açılan bir pazar. Halen daha tekel var. Dolayısıyla dünyada bu büyüklükte pazarlar yok denecek kadar azaldı. Bu pazar elbette ki yurtdışından da yatırımcıların dikkatini çekiyor. Kilidi açılmamış çok büyük bir pazar...

- Neden yeteri kadar yabancı yatırımcı yok sizin sektörde?

Serbestleşme alanındaki düzenlemelerin tam olarak yapılamaması nedeniyle yabancılar gelmedi. Bu düzenlemeler AB ile uyumlu bir şekilde yapıldığında burada farklı bir pazar olacak. Bugün bakın Almanya'ya, alternatif operatörlerin payı yüzde 55. Bizde sadece yüzde 5... Dolayısıyla 5 yılda çok ciddi bir büyüme bekleyebiliriz.

- Yeni yabancı yatırımcıların gelmesini bekliyor musunuz?

Pazar açılınca ve uygun rekabet olunca yabancılar da gelecek. Ben yeni firmaların gelmesini bekliyorum. Ama bu gelenlerin ortaklıklarla gelmesini bekliyorum.

- Direkt kendisi gelmez mi?

Türkiye gibi büyük bir pazara dışarıdan bir firmanın gelip işi kendi başına yapması çok zor. Niye, çünkü bu pazarın kültürü farklı, iç dinamikleri farklı. Ancak ortaklıkla gelebilirler. Ya olan bir operatöre iştirak eder veya yeni bir ortak bulur.

- Sizin böyle bir planınız var mu?

Biz grubun telekom faaliyetlerinde yabancı yatırımcı da dahil olmak üzere büyüyeceğiz. Bu alanda varız. Ortaklık anlamında görüşmelerimiz de var şu anda. Biz telekomla medyanın bir arada olacağını görüyoruz ve pazardaki herhangi bir oyuncu olmayacağız. Çok önemli bir oyuncusu olacağız pazarın.

Biz medya grubuyuz ve medya iletişim teknolojileri ile iç içe gidiyor artık. Eskiden her yazar buraya gelir yazısnı yazardı, şimdi isteyen istediği yerden yazıyor. Artık olay tamamen iç içe geçmiş durumda. Biz medya avantajımızı kullanacağız. İçerik çok önemli. Ama artık içeriğin sunumu dergi, gazete, mecmua hatta tv üzerinde değil, internete kayacak. Bugün haber nereden takip ediliyor, herkes internetten izliyor. En günceli orada. Televizyonda da güncel olabilir ama onun haber saatini yakalamak lazım. Ama sen habere ulaşmak istediğin zaman internetten ulaşabilirsin.