Telekom en iyi reklamı IMF krizi ile yaptı

Türk Telekom Genel Müdürü İbrahim Hakkı Alptürk, geçtiğimiz Temmuz ayında IMF ile ilişkileri neredeyse kopma noktasına getiren, daha sonra da Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'ün istifasıyla noktalanan krizin, Telekom'un reklamı açısından büyük etkisi olduğunu söyledi.

Bu görevine Kocaeli Telekom Başmüdürlüğü'nden gelen Alptürk, Marmara Depremi'nde evi yıkılmış, ailesini enkazdan kurtarmış bir depremzede. Alptürk, çocukluğunu simgeleyen bütün anılarını depremde kaybettiğini söylerken, ‘‘Bir tane bile kitabım kalmadı’’ diyor. Türk Telekom Genel Müdürlük kampüsü içinde yer alan ve yakın zamana dek ‘mezbelelik’ görüntüsünde olan Fransızlar'ın yaptığı tarihi Telsiz Binası'nı Kültürevi'ne dönüştüren Alptürk, sorularımızı şöyle yanıtladı.

Telekom krizi çıkmayabilir miydi? IMF krizini siz nasıl algıladınız?

- Gerginlik diyalogsuzluktur. Oturulup konuşulduğunda gerginlik kalmıyor. Herşey zamanında, konuşularak yapılsaydı elbette daha iyi olurdu. Ama bu dönemin en önemli kazancı şudur: Artık Telekom, büyüklüğü ve yapısıyla eskiye göre çok daha iyi tanınıyor. Ülkenin insanları, aydını düşünürü, bu konuyu enine boyuna tartıştı. Ve entelektüel bir birikim oluştu. Söylemeden geçemeyeceğim: Bu dönemde Türkiye'de Telekom'un çok ciddi bir reklamı oldu. Göreve başladığımda Yönetim Kurulu kararı almıştık, logoyu değiştiriyorduk. Ancak kriz sırasında, logomuz televizyonlarda o kadar çok gösterildi ki, Türkiye'nin en çok tanınan logolarından birisi oldu. Biz de kararımızı derhal iptal ettik.

IMF krizinin Telekom'un asli etkinliklerini gölgede bıraktığını düşünüyor musunuz? Kriz bir yana, 2001'in en önemli olayı neydi?

- Uluslararası bir başarı olan Türksat 2-A uydusu. Ama gölgede kaldı, heyecanı yaşanamadı. Bir maç galibiyetinin ardından duyulan sevinç Türksat 2-A'da duyulamadı. Daha önceleri uydu atma fikri ortaya çıktığında hayal gibi geliyordu. 1994'teki ilk uydudan bu yana beşinci uyduyu fırlattık. Türkiye uydu filosu işlemkeciliğinde lider hale geldi. Coğrafyamızda kimsenin bizim kadar uydusu yok. Eğer bu uydular olmasaydı, Türkiye'de televizyon yayıncılığı bu kadar gelişemezdi. Şimdi Avrupa, Orta Asya, Güney Afrika, Çin'in neresine giderseniz giden çanak anteni Türksatlar'a çevirdiğinizde Türk televizyonlarını çok net izlersiniz.

Telekom'un çok iyi yetişmiş kalifiye bir insan gücü olduğu bilinir?

- Yetişmiş mühendislerimize 500-600 dolar civarında para verebiliyoruz. Dışarda bu mühendislere 5-6 10 bin dolara kadar maaş veriyorlar. Uyduda kalifiye mühendis tutamıyorum. Şu anda orada 3-4 mühendis arkadaş kaldı. 10 mühendisin altına düştüğünde kontrol merkezini riske atmış alıyoruz. İnsanların çoğu yurtdışına gidiyor. Bir beyin göçüyle karşı karşıyayız.

Ekonomik kriz Telekom'u nasıl etkiledi? Karlılık durumunuz ne olacak?

- Bu yıl 1 katrilyon liraya yakın kár edeceğiz. Geçen yıl 446 trilyon lira kar etmiştik. Yüzde 50 artış var.

Reel olarak çok kar gibi görünmüyor ama?

- Eğer dolara bakacaksanız, o zaman telefon faturalarına da bakalım. Faturaları Türk lirası olarak tahsil ediyoruz. Ama satın aldığım teçhizata döviz ödüyoruz. Yılbaşındaki dolar kuruyla bugünkü bir değil. Tarifelerimiz hep TÜFE orannıda arttı onun dışına çıkamadık. Şu ana kadar yüzde 71 bir artış oldu yılbaşından bu yana. Telekom, biri küresel diğeri Türkiye'deki olmak üzere iki kriz arasında kalmasına rağmen kar ediyor.

IMF'ye verilen Niyet Mektupları'nda da yer alan Telekom'un Şirketleşme Planı hangi aşamada?

- Bu kararı, biz ta Haziran ayındaki ilk yönetim kurul toplantısında konuşmuştuk. Kimse bize yapın demedi. 160 yıllık bu kurumda gelenekler çok hakim. Geleneklerle nereye kadar gidebilirsiniz ki; dünya değişiyor. Arthur Andersen ile sözleşme görüşmeleri sürüyor. İmzalanmak üzere.

Şirketleşme Planı neleri kapsayacak? Telekom'u nasıl değiştirecek?

- Telekom'un yapılandırması herşeşiyle gözden geçecek. Ticari, teknik yapılandırma doğru mu? Finans sistemi iyi mi? Müşteriyle ilişkileri sağlıklı mı? Performans kritrelerinin ortaya koyması lazım. Şu anda bir personeli değerlendirirken ölçü yok.

Bu plan sonunda Telekom'un katma değerli hizmetlerinin parçalara ayrılması ihtimal dahilinde mi?

- O zaten bu çalışmanın bir parçası. 2003 sonunda ses ve altyapı tekelimiz kanuna göre ortadan kalkıyor. O zamana kadar ,ayakta kalmak için he yapmalıyız? Bizim amacımız şu: Hizmet sunduğumuz operatörlere daha kaliteli altyapı sağlamak.

Cep telefonu faturam 6-7 milyonu geçmez

- Telekom olarak, Tasarruf Genelgesi'nin telefon kısıtlaması maddesine uyuyor musunuz?

- (Kahkahalar) Bugüne kadar bana ilk kez böyle bir soru soruluyor. Bu sorunun cevabı yok...! Ama kişisel olarak benim cep telefonu faturam hiçbir zaman 6-7 milyonu geçmez. Çok tasarruflu kullanırım. 1994'de aldığım numarayı değiştirmedim. Herkese açık olmak önemli birşeydir. Merdivenleri çıkarken kimlerle karşılaşıyorsak, inerken de onlarla karşılaşacağız.

Abone başı konuşma 160 dolara indi

- Kriz, abonelerin telefonla konuşma alışkanlıklarını değiştirdi mi?

- Elbette. 2000'de bir abonenin Telekom'a yıllık ortalama getirisi 230 doların üzerinde. Bu yıl 160 dolara düştü. İnsan bütçesini yaparken, haberleşme giderlerini de hesaplayacak tabi. Bırakın insanları, Hükümet, tasarruf önlemlerinde ‘kamuda telefon görüşmeleri kısıtlanacaktır’ diye talimat veriyor. Bu da Telekom'un gelirinin azalması anlamına geliyor.

Aycell benim çocuğum gibi

AYCELL benim çocuğum gibi. Her noktasında emeğim var. Ama artık ayrı bir şirket. Arkadaşlar bir yerlere doğru götürecektir. Aycell GSM pazarının olağanüstü daraldığı bir dönemde piyasaya çıkıyor. GSM sektörü 1999 ve 2000 yılında altın dönemini yaşadı. Şu an her 100 kişiden 25 kişinin cep telefonu var. Aycell o dönemde olsaydı çok daha şanslı olurdu. O dönem iki firma bu işin nasibinden faydalandı. O zamanki faturalar ile şimdiki faturalar da bir değil. O dönem abone faturaları 30 dolarlar civarındaydı. Şu anda GSM abonesinin faturası 8 dolarlara düştü. Ama Aycell köklü bir kuruluşun yan şirktetinin deneyiminden faydalanacak.

Aycell ile Telekom'un ilişkisi rekabet açısından, diğer operatörlerindkinden farklı olmayacak. Bir malı diğerine 5 liraya satıyorsak Aycell'e de 5 liraya satacağız. Alım-satımlar protokollerle olacak. Aycell'den Telekom'a aramalarda birim temel ücret alınmayacak. Paylaşım da yine mahkeme kararları doğrultusunda olacak.

Telekom'un 2002 yenilikleri

ADSL (Asimetric Digital Subscriber Line)

Tek hattı iki telefon gibi kullanma olanağı getirecek. Evde Internet'e bağlıyken, arayan kişi meşgul tonuyla karşılaşmayacak. Bunun için bir modem eklenecek. 22 santralda deneme uygulaması başlatıldı. Başarı sağlandı. 30 milyon lira tesis ücreti ve ayda 200 kontür karşılığında sabit ücreti olacak. Sistem için ihaleye çıkıldı. Tekliflerin değerlendirilmesi bitmek üzere. Yeni yıldan sonra yaklaşık 2 milyon aboneye hizmet verebilecek. Bunun yanısıra, aynı anda hem Internet, hem TV hem de telefon erişimini sağlayacak bir sistem hayata geçiriliyor. Küçük bir cihaz eklenerek bu mümkün olacak. 2002 başında ihale edilecek.

PEŞİN KONTÜR İÇİN BÜYÜK KAMPANYA

Yeni başlayan bu uygulama 2002'de yaygınlaştırılacak. Her abone kendisine gelen aylık ortalama fatura tutarı üz3erinden bir hesaplamayla yıllık kontür alacak. o bitinceye kadar kendisine fatura gelmeyecek. En önemli avantajı, kontür alanlar yıl içindeki tarife artışlarından etkilenmeyecek. Enflasyondan korunacak.

Uygulamayı cazip kılmak için Telekom üç ayda bir armağan kampanyaları düzenleyecek. Üç ayda bir düzenlenecek kampanyalarla; üç talihliye, üç araba, bin 111 talihliye Internet bağlantılı bilgisayar, bin 111 talihliye de kordonsuz telefon verilecek.