Telekom ‘altın’a bağlandı

Telekom yasa tasarısı Meclis'e gönderildi. Tasarıda TSK'nın istediği gibi yabancıya satış yüzde 45'le sınırlandı, uydular satış dışı kaldı. Lisans yetkisi Telekomünikasyon Kurulu'na verildi, Ulaştırma Bakanlığı'ndan görüş alınması öngörüldü. Lisansta son onay Bakanlar Kurulu'ndan çıkacak. Altın Hisse ile de, Telekom'da her adımda son söz devlete verildi.

Türk Telekom'da yükselen tansiyon önceki gece liderler zirvesinde bulunan orta yol ile düşürüldü. Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz ile Devlet Bakanı Kemal Derviş arasında gerginliğe neden olan Telekom özelleştirmesi konusunda uzlaşılan yöntem en fazla askerleri sevindirdi. Çünkü, dün sabah Meclis'e gönderilen yasa tasarısı ile askerlerin istediği gibi yabancıya satılacak hisse miktarı yüzde 45 ile sınırlandırılırken, uydular da Telekom'un içinden çıkartılıyor. ‘‘Altın Hisse’’ ile de Telekom'un her türlü faaliyetinde son söz devlete bırakılıyor. Öksüz'ün ‘‘lisans yetkisi Ulaştırma Bakanlığı'nda kalsın’’ talebi de Telekomünikasyon Kurulu'nun lisans verirken Ulaştırma Bakanlığı'ndan ‘‘görüş alması’’ yönündeki düzenleme ile önemli ölçüde karşılandı. Lisansta son onayı ise Bakanlar Kurulu verecek.

Telekom'daki ‘‘Altın Hisse’’, Türkiye'nin ulusal güvenliği dışında, şirketin ticari faaliyetlerine de müdahale etme imkanına sahip olacak. Yasa tasarısına göre Altın Hisse ana sözleşme değişiklikleri, yeni şirketler kurulması veya kurulu bulunan şirketlere iştirak edilmesi, uluslararası telekomünikasyon birliklerine katılınması veya uluslararası anlaşmalara taraf olunması, yönetim kontrolünü etkileyecek oranlardaki nama yazılı hisselerin devri ve nama yazılı hisselerin devrinin pay defterine işlenmesi konularında söz ve onay yetkisine sahip olacak.

ALTIN'A KÁR YOK

İmtiyazlı hisseyi temsilen Hazine Müsteşarlığı, Türk Telekom Yönetim Kurulu'nda bir üye bulunduracak. İmtiyazlı hisse sahibinin Genel Kurula katılma ve konuşma hakkı olacak. İmtiyazlı hisse sahibi sermaye artırımlarına katılmayacak, kárdan pay almayacak. Telekom'un özelleştirilmesinde, ekonomik ve güvenlikle ilgili milli yararın korunması amacıyla devlete söz ve onay hakkı verecek bir adet imtiyazlı hisseleri dışındaki hisseleri satılacak. Tasarı 14 asıl, 6 geçici olmak üzere toplam 16 maddeden oluşuyor. Tasarıya göre, şirket ana sözleşmesinde yapılacak değişiklikler, şirketteki kamu payı yüzde 50'nin altına düşünceye kadar Ulaştırma Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe girecek.

Türk Telekom'daki kamu payı yüzde 50'nin altına düştüğünde Türk Telekom'un tüm tekel hakları 31 Aralık 2003 tarihinden önce de olsa ortadan kalkmış olacak. Türk Telekom, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan kamu kurum, kuruluş ve ortaklarına uygulanan mevzuata tabi olmayacak. Türk Telekom'un yetkili kurullarında alınacak kararlarla, tekel mahiyetinin yaratabileceği sakıncalar da dahil olmak üzere ekonomik ve güvenlikle ilgili milli yararın korunması amacıyla Devlete söz ve onay hakkı verecek bir adet imtiyazlı hisse dışındaki hisseleri satılabilecek.

Yabancı gerçek veya tüzel kişilerin Türk Telekom'daki hisse oranı yüzde 45'i geçemeyecek ve bunlar doğrudan ya da dolaylı olarak şirketin çoğunluk hisselerine sahip olamayacaklar. Yabancı gerçek veya tüzel kişiler, Türk Telekom'un yönetim ve denetiminde oy çoğunluğu sağlayamayacak.

GELİR HAZİNE'YE

Telekom'daki kamu hisselerinin satışı ile telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin GSM görev ve imtiyaz sözleşmeleri ile ruhsat ve genel izinlerden elde edilecek gelirlerin tamamı Hazine'ye devredilecek.

Telekom'un hisse değerini belirlemek amacıyla değerlendirme komisyonu, belirlenen ve Bakanlar Kurulu'nca onaylanan hisse değeri üzerinden satış ve ihale işlemlerini yürütmek üzere ihale komisyonu kurulacak. Komisyonlar, ikisi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, ikisi Ulaştırma Bakanlığı ve biri Hazine temsilcisi olmak üzere 5 üyeden oluşacak. Komisyona, ÖİB temsilcilerinden biri başkanlık edecek.

Ulaştırma Bakanlığı ile görev, GSM görev ve imtiyaz sözleşmesi imzalayarak veya Ulaştırma Bakanlığı'ndan telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin alarak halihazırda hizmet veren işletmecilerle Kurum, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 1 ay içinde, karşılıklı mutabakat sağlayarak kanuna ve kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak şekilde sözleşmelerde değişikliklere gidebilecek.

Telekom'daki kamu payı yüzde 50'nin altına düşünceye kadar, Telekom yönetim kurulu üyeliklerine atanacaklarda devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarına sahip olma ve en az 4 yıllık yüksek öğrenim görme şartı aranacak.

Uydulara yeni şirket

Türk Telekom'un özelleştirilmesi için Meclis'e sunulan yasa tasarısındaki bir geçici madde ile, Türk Telekom tarafından yürütülen uydu hizmetleri, kurulacak yeni bir kamu iktisadi kuruluşuna devredilecek. Türk Telekom'un özelleştirilmesi sonrasında da bu kurum ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve ülke güvenliği, emniyet ve asayiş ile diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin imzalanan tüm sözleşme ve protokoller geçerliliğini koruyacak.

Telekom’un özelleştirilmesi yasa tasarısı neler getiriyor?

Altın hisse dışındaki tüm hisseler özelleştirilecek.

Şirket ana sözleşmesinde yapılacak değişiklikler, şirketteki kamu payı yüzde 50'nin altına düşünceye kadar Ulaştırma Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe girecek.

Türk Telekom'daki kamu payı yüzde 50'nin altına düştüğünde Telekom'un tüm tekel hakları 31 Aralık 2003'den önce de olsa ortadan kalkmış olacak.

Yabancı gerçek veya tüzel kişilerin Türk Telekom'daki hisse oranı yüzde 45'i geçemeyecek ve bunlar doğrudan ya da dolaylı olarak şirketin çoğunluk hisselerine sahip olamayacaklar.

Tüm telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin her türlü görev sözleşmesi, imtiyaz sözleşmesi, genel izin ve ruhsat verme yetkisi Türk Telekomünikasyon Kurumu'na ait olacak.

Telekom'un özelleştirilmesi sonrasında da bu kurum ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve ülke güvenliği, emniyet ve asayiş ile diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin imzalanan tüm sözleşme ve protokoller geçerliliğini koruyacak.

Türk Telekom'daki kamu payının yüzde 50'nin altına düşmesi durumunda asli ve sürekli görevlerde çalışan personel başka kamu kurum ve kuruluşlarına sevkedilecek.

Emekli Sandığı kanununa göre emeklilik hakkını kazanmış olanlara, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emeklilik ikramiyeleri ve kıdem tazminatları yüzde 30 fazlasıyla ödenecek.

Altın Hisse, Türkiye'nin ulusal güvenliği dışında, şirketin ticari faaliyetlerine de müdahale etme imkanına sahip olacak.

Hisse satışında Türk Telekom ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü çalışanları ve küçük tasarruf sahiplerine yüzde 5 pay ayrılacak.

Türk Telekom tarafından yürütülen uydu hizmetleri, kurulacak yeni bir kamu iktisadi kuruluşuna devredilecek.

Emekli olana yüzde 30 fazla tazminat

Posta Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğü, Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü ile Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi olarak ikiye ayrılması nedeniyle, personelin ihtiyari olarak iştirak ettiği PTT Biriktirme ve Yardım Sandığı da her türlü varlıkları bölüştürülmek suretiyle ikiye ayrılacak. Bu ayrılma, Posta, Telgraf ve Telefon İdaresi'nin Sağlık Yardım Sandığı ile Kefalet Sandıkları için de öngörülüyor. Bu işlemlerde, halen üye olan tüm personelin tüm hak ve yükümlülükleri bölünmeden önceki durumda olduğu gibi saklı kalacak.

Telekom'da çalışanlardan istekleri üzerine iş mevzuatına tabi statüye geçmiş veya geçecek olanların hizmet akitlerinin kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermesi halinde, Telekom'da ve daha önceki kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri kıdem tazminatının hesabında dikkate alınacak. Kurumda çalışan personelden Emekli Sandığı kanununa göre emeklilik hakkını kazanmış olanlara, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emeklilik ikramiyeleri ve kıdem tazminatları yüzde 30 fazlasıyla ödenecek.

Kamu payı azalınca personel başka KİT'e

Telekom’daki kamu payının yüzde 50'nin altına düşmesi durumunda, hisse devir sözleşmesinin imzalanmasından itibaren 30 gün içinde asli ve sürekli görevlerde çalışan personelin listesi Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilecek. Bu personel 30 gün içinde başka kamu kurum ve kuruluşlarına sevkedilecek.

Halka ve çalışanlara yüzde 5'i satılacak

Hisse satışında Türk Telekom ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü çalışanları ve küçük tasarruf sahiplerine yüzde 5 pay ayrılıyor. Değer tespiti sonuçları ile satışa sunulacak hisselerin ne kadarının ve hangi satış yöntemiyle satılacağına, ÖİB görüşü ve Ulaştırma Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu karar verecek.

Lisansta son söz Bakanlar Kurulu'nda

Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, lisans yetkisi konusunda Telekom Yasa Tasarısı'nda bir ek madde ile ikna edildi. Bu madde ile lisans başvurularında uygulayıcı ve başvuru mercii olarak Telekomünikasyon Kurumu gösteriliyor. Kurum, kendisine yapılacak olan başvuruları Ulaştırma Bakanlığı'nın görüşüne sunacak. Ulaştırma Bakanlığı da uygun gördüğü lisans taleplerini Bakanlar Kurulu'nun onayına gönderecek. Böylece, lisans başvurularında son sözü Bakanlar Kurulu söylemiş olacak.

Telekomünikasyon Kurumu Türk Telekom dahil işletmecilerle imzaladığı sözleşmelerin ve verdiği genel izin ve ruhsatların şartlarına uyulmasının sağlanması için gerekli önlemleri almaya, telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin şartlarına uygun yürütülmesini izlemeye ve denetlemeye, aykırılık halinde işletmecinin bir önceki takvim yılındaki cirosunun yüzde 3'üne kadar idari para cezası uygulamaya, milli güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi amacıyla gerekli tedbirleri almaya, gerektiğinde tesisleri tazminat karşılığında devralmaya ya da ağır kusur halinde sözleme, ruhsat ve genel izni iptal yetkisine sahip olacak. Kurum, lisans başvurularını değerlendiriken Ulaştırma Bakanlığı'nın da görüşünü alacak.

Yurdal: Lisansta dünyaya uyduk

Telekominikasyon Kurumu Başkanı Fatih Mehmet Yurdal, Meclis'e sunulan tasarıyla lisans verme yetkisinin Telekomünikasyon Kurulu'na verilmesinin doğru olduğunu söyledi. Yurdal, dünyadaki eğilimin de bu yönde bulunduğunu söyledi. Lisans yetkisinin bu yapısıyla yabancıların daha çok yatırım yapacağını savunan Yurdal, ‘‘Bu görevi layıkı ile yapacağız ve bekleyen lisans taleplerini de en kısa zamanda karşılayacağız’’ dedi.

IMF para için yasayı bekleyecek

Türk Telekom'un özelleştirilmesine ilişkin yasa tasarısının Uluslararası Para Fonu'nun isteklerine uygun olduğu bildirildi. IMF'nin, Türkiye'nin kaydettiği ilerlemeden memnun olduğu da açıklandı. IMF sözcüsü Tom Dawson, olağan basın toplantısında ‘‘Söz verilen yasaların çıkarılmasındaki ilerleme iyi gidiyor görüntüsü veriyor. Türkiye'de işlem yolunda’’ dedi. Meclis'e sevkedilen tasarının IMF'nin icra direktörleri toplantısında herhangi bir engelle karşılaşmayacağı kaydediliyor. Yetkililer, taslağın IMF İcra Direktörleri'nin 15 Mayıs'ta yapacağı toplantıya kadar yasalaşmaması halinde, yine de IMF tarafından onaylanacağını, IMF'nin mali yardımları taslağın yasalaşmasından sonra serbest bırakacağını belirtiyorlar.