Tekstilde kazandılar, enerjiye yatırdılar

İş hayatına tekstil sektöründe başlamış ve sermaye birikimi yapmış birçok şirket yeni iş alanı olarak enerji piyasasındaki fırsatları değerlendirmeye çalışıyor.

Enerji sektörüne yatırım yapan tekstilci “Çalık, Türkerler, Sanko, Zorlu, Boydak, Tema, Akbaş, Şahinler, Akkök, Erenler” gibi birçok firma sektöre milyarlarca dolar yatırdı.

Bugün enerji sektöründe elektrik üretimi, dağıtımı, petrol arama, petrol ticareti, rafinasyon, madencilik gibi birçok alanda faaliyet gösteren Çalık Holding'in çekirdek, geleneksel iş sahası tekstil... Ortadoğu Tekstil, GAP Güneydoğu Tekstil gibi şirketlere sahip Grup dünyanın önde gelen denim kumaş ve iplik üreticilerinden biri olarak gösteriliyor.

1987 yılında Çalık Enerji'yi kuran grup, 1998 yılında söz konusu şirketi Çalık Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. haline getirdi. Grubun enerji sektöründeki en önemli projelerinden biri Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı. Uluslararası stratejik ortaklıklarla yürütülecek söz konusu projenin Karadeniz petrollerinin Akdeniz'e taşınması konusunda son derece önemli bir kilometre taşını oluşturduğu belirtiliyor. Şirket temsilcileri grubun özellikle petrol alanında bölgesel bir oyuncu haline gelmeyi hedeflediklerini ifade ediyor.

1969 yılında tekstil sektörü ile ticari yaşamına başlayan Eren Holding de bugün enerji sektörünün önemli oyuncularından biri haline geldi. 1998 yılında sektöre giren şirketin bugün Zonguldak'ın Çatalağzı beldesinde 1360 Megavat (MW) kapasiteli ve 1,5 milyar dolarlık yatırım değerine sahip kömüre dayalı termik santral yatırımı gerçekleştiriyor.

Enerji projelerini “geleceğin yatırımı” olarak gören LC Waikiki'nin büyük ortağı Tema Holding de Çankırı ve Sivas'ta iki hidroelektrik santrali inşa ediyor. Rüzgar ve güneş enerjisiyle de yakından ilgilenen holding, 100-150 milyon dolarlık yatırım yapmayı planlıyor.

TOBB Yönetim Kurulu Üyesi İlhal Parseker de enerji sektörüne geçerek tekstil yatırımını tamamen durduran şirketlerden biri. Bandırma'da rüzgar santralini devreye alan Parseker, ikinci rüzgar santralini de Karacabey'de kuruyor.

SANKO'NUN 2011 HEDEFİ ENERJİYE 300 MİLYON DOLAR YATIRMAK

Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, 1996 yılından bu yana enerji sektöründe faaliyet gösterdiklerini belirtirken, “Holding olarak yatırımlarımızı planlarken Türkiye'nin yanı sıra dünyadaki gelişmeleri de dikkate alıyoruz. Enerji sektörüne de bu anlayışla girdik” diye konuştu.

Sektörde bugüne kadar gerçekleştirdikleri yatırımları anlatan Konukoğlu, 1996 yılında iki kojenerasyon tesisi kurduklarını, 2005 yılından itibaren ise diğer projelere başladıklarını, Çatalca'da 60 MW'lık rüzgar enerjisi santralini ve 100 MW'lık Cevizlik HES'i devreye aldıklarını söyledi.

Sektörde şu anda yaklaşık 800 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını kaydeden Konukoğlu, devam eden projelerle ilgili şu bilgileri verdi:

“Adana Sani Bey Barajı ve Hidroelektrik Santrali projemiz devam ediyor. 320 MW'lık yatırımda sona yaklaştık. Tokat Erbaa ve Niksar'da HES projelerine başlıyoruz. 2011 yılında enerjiye yaklaşık 300 milyon dolarlık, ambalaj sektöründe ise polyester film yatırımına 80-120 milyon dolarlık yatırım öngörüyoruz. İklimlendirme sektöründeki şirketimiz Airfel'in klima ve kombi tesislerine yeni teknolojik yatırımlar gerçekleştireceğiz.

Bu arada tekstilde teknoloji yenileme yatırımlarımızı aksatmayacağız. Çimento sektöründe 120 milyon dolarlık yatırımla Bartın Çimento'nun kapasitesini artıracağız.”

“TEKSTİL SANKO'NUN AMİRAL GEMİSİ”

Enerji sektörüne 5 yıl içinde toplam 2 milyar dolarlık yatırım öngördüklerini ifade eden Konukoğlu, “Ancak şu konuya dikkat çekmek istiyorum; Sanko Holding tekstil sektöründen çekilmedi. Tekstil hala Sanko'nun amiral gemisi. Enerji, çimento, ambalaj, iş makinaları ve iklimlendirme başta olmak üzere diğer sektörlerde büyüyoruz. Tekstilde yeni yatırım yapmıyoruz. Mevcut tesislerin teknolojisini yeniliyoruz” diye konuştu.

“Tekstilin Sanko'nun toplam cirosu içerisindeki payı” düşecek dediği zaman bazı çevrelerde tekstilde küçülecekleri veya çekilecekleri algısı oluştuğuna işaret eden Konukoğlu, kesinlikle böyle bir durumun söz konusu olmadığını vurguladı.

ZORLU YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINI ARTIRACAK

Zorlu Enerji Genel Müdürü Arif Özozan da Zorlu Holding'in enerji alanındaki ilk faaliyetlerine 1993 yılında başladığını ve bugüne kadar yaklaşık 2 milyar dolar değerinde enerji yatırımı gerçekleştirdiklerini bildirdi.

1993 yılından bu yana enerji alanında üretimin her halkasında yer alan ve anahtar teslimi hizmet veren büyük bir yapıya kavuştuklarını anlatan Özoazan, bugün 5 doğalgaz, 7 hidroelektrik, bir jeotermal, bir rüzgar ve bir motorin santrali olmak üzere 15 santralde toplam 738 Megavatlık (MW) elektrik üretim kapasitesine sahip olduklarını kaydetti.

Özozan, elektrik üretiminin yanı sıra elektrik, buhar ve doğalgaz satışı, santral kurulumu, enerji tesislerinin işletilmesi ve doğalgaz dağıtımını kapsayan geniş faaliteyet yelpazesi ile özgün ve sektörde örneği olmayan bir hizmet yapısı oluşturduklarını bildirdi.

Enerji yatırımlarında çevreye ve sosyal hayata değer katmayı ilke edindiklerini anlatan Özozan, “Bu nedenle büyüme stratejimizi temiz enerji kaynakları ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık vererek oluşturduk” dedi.

Bu yılın Haziran ayında 135 MW kurulu güce sahip, şu an Türkiye'nin faaliyette olan en büyük rüzgar santralini tamamladıklarını ifade eden Özozan, Türkiye için önemli bir yenilenebilir enerji kaynağı olan jeotermal alanında da çalışmaların, Denizli-Kızıldere, Kütahya-Simav ve Manisa-Alaşehir olmak üzere 3 farklı sahada devam ettiği, Denizli-Kızıldere jeotermal sahasında 75 MW'lik kurulu güce ulaşmak için çalışmaların devam ettiği, Dalaman Çayı üzerinde devam eden HES projesinin ÇED sürecinin tamamlandığını, Narlı HES' için de finansman ve yatırım öncesi hazırlık çalışmalarının sürdüğünü bildirdi.

Türkiye'de yenilenebilir yatırımlardaki paylarını artırmayı hedeflediklerini kaydeden Özozan, şöyle konuştu:
“Şu an mevcut portföyümüzün yüzde 40'ını oluşturan yenilenebilir kaynaklara dayalı üretimimizi yeni yatırımlarla yüzde 60 düzeyine yükseltmeyi planlıyoruz. Yurt dışında Avrupa, Asya ve Ortadoğu'daki yatırımlarımızla sektörde bölgesel bir oyuncu olma yolunda hızlı bir ilerleme kaydediyoruz. Zorlu Enerji Grubu olarak önümüzdeki yıl özellikle mevcut projelerimizin bir kısmını tamamlamayı, bir kısmında da yatırımlara başlamayı hedefliyoruz. Özelleştirme ve yeni yatırım olanaklarını da hedef ve stratejilerimiz çerçevesinde takip edeceğiz.”

NETT ENERJİ 90 MİLYON DOLAR YATIRACAK

Jean markalarından Little Big'in (LTB) sahibi ve şirketin 3. kuşak temsilcilerinden Nett Enerji Yönetim Kurulu Başkanı İlkem Şahin, şirketin 1943 yılında kurulduğunu, tekstilin dededen kalma bir faaliyet alanı olduğunu söyledi.

Tekstilden vazgeçmediklerini, ilerisi olan bir sektör olarak enerji sektörüne de girmeye karar verdiklerini anlatan Şahin, “Enerji sektörüne 3 yıl önce girdik, iyi bir takım oluşturduk. İlk projemiz 10 MW'lik Artvin Kabaca HES. Rüzgarı, güneşi, kömürü de inceliyoruz” diye konuştu.

Şu anda Samsun ve Tokat'ta 15'er MW gücünde 3 HES projeleri daha bulunduğunu anlatan İlkem Şahin, söz konusu yatırımlarla enerji sektörüne önümüzdeki yıl için toplam 90 milyon dolar yatırım öngördüklerini bildirdi.

Elektrik üretiminin yanı sıra rüzgar türbini üretme projeleri de bulunduğunu anlatan Şahin, şunları söyledi:
“Bu projemiz şu anda ar-ge olarak devam ediyor. HES'lerde ürettiğimiz su türbinlerinin parçalarının yaklaşık yüzde 80'ini yurt dışından getirttik. Ben duruma çok üzülüyorum,. Ülkemizde yapabileceğimiz şeyi yurt dışından almayalım istiyorum. HES inşaatı sırasında bir Alman firmasından vana aldım. Vana Romanya'da yapılmış. Bizim OSTİM'de bu vananın çok daha iyinin yapılacağını biliyorum. Türbinlerin yüzde 6-70 parçasının ülkemizde yapılabileceğini göstermek istiyorum.”

Enerjinin popüler konumunun bir an önce stabilize olmasını arzu ettiğini de ifade eden Şahin, “Herkes enerji sektörüne girmek istiyor. Çok fazla oyuncu var bu sektörde ve kötü işler de yapılmış. Artık enerjinin de bir kol olduğunu, bir uzmanlık gerektirdiğinin görülmesi lazım. Para kazan kaç şeklinde bu sektöre bakılmaması gerekiyor” diye konuştu.

TÜRKERLER DE YENİLENEBİLİRLE YOLA DEVAM EDECEK

Türkerler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Türken, Türker ailesinin ticarete, 19. yüzyılda tekstil ile başladığını, daha sonra gayrimenkul geliştirme projeleri vasıtasıyla inşaat sektörüne, 2005 yılında da enerji sektörüne giriş yaptığını söyledi.

Türkiye'de yenilenibilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesi sürecinde işletmede olan, inşaatı devam eden, lisans çalışmaları süren toplam 640 MW gücünde HES üretim tesisine sahip olduklarını anlatan Türker, rüzgar ve jeotermal projeleri bulunduğunu da söyledi.

Türkiye'nin ekonomik büyümesine bakıldığı zaman 2011 yılının sektörün gelişimi bakımından ümit verici olduğunu kaydeden Kazım Türker, şunları söyledi:
“Yıllardır geliştirdiğimiz teknik ve mali birikimimizin yanı sıra müşteri hizmetlerine verdiğimiz hassasiyet ile tüm yatırımlarımıza aynı kararlılıkla devam etmeyi planlamaktayız. Özellikle yenilenebilir enerji sektöründe büyümeyi hedeflemekteyiz. Ülkemizde temel hedef, yenilenebilir kaynakların elektrik enerjisi üretimi içerisindeki payının 2023 yılında en az yüzde 30 düzeyinde olmasının sağlanmasıdır. Bu bağlamda, yapılacak makro ölçekli çalışmalarda gözetilen hedefler için biz de HES, rüzgar ve jeotermal enerjide kısa vadede, güneş enerjisinde ise orta vadede sonuçlanacak girişimleri geliştirmekteyiz.”

3 BİN 500 MW GÜCÜNDE YAKLAŞIK 100 SANTRAL BAŞVURUSU YAPILDI

Bu arada Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, 2010 yılında özel sektör tarafından toplam 3 bin 490 MW kurulu gücünde yaklaşık 100 yeni santral ve ünite ilavesine izin verdi.

Söz konusu santrallardan 2 bin 284 MW'ı termik (linyit, doğalgaz, ithal kömür, nafta ve sıvı doğal gaz yakıtlı santrallar toplamı), 736 MW'ı hidrolik,436 MW'ı rüzgar, 17 MW'ı jeotermal, 17 MW'ı çöp gazı ve biyogaz başvuruları oluşturuyor.